Tiếp tục chia sẻ lợi nhuận hỗ trợ khách hàng

Năm 2020, hưởng ứng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và NHNN tại Thông tư 01/2020 về cơ cấu lại thời hạn trả nợ hỗ trợ khách hàng ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, hệ thống ngân hàng đã cùng vào cuộc triển khai đồng loạt những giải pháp, như: cơ cấu lại thời hạn trả nợ mà không chuyển nhóm nợ; giảm lãi suất đối với các khoản mới và vay cũ; giảm phí các hoạt động, dịch vụ và tiếp tục cho vay mới với lãi suất ưu đãi nhằm giúp các DN phục hồi sản xuất kinh doanh.

Ảnh minh họa

Nhóm nghiên cứu thuộc BIDV tính toán, bằng các biện pháp hỗ trợ kể trên, trong năm 2020 có khoảng 30.000-34.000 tỷ đồng ở tất cả các khoản, mục hỗ trợ đã được hệ thống NHTM trích ra từ doanh thu và lợi nhuận để hỗ trợ cộng đồng DN.

Con số này hoàn toàn có thể đong đếm được. Bởi tính đến hết năm 2020 theo ghi nhận của Thời báo Ngân hàng ở 4 NHTM có vốn Nhà nước là Vietcombank, Agribank, VietinBank và BIDV thì cả doanh thu và lợi nhuận đều có chiều hướng chững lại so với cùng kỳ năm 2019 và mỗi đơn vị đều “hy sinh” hàng ngàn tỷ đồng lợi nhuận để hỗ trợ khách hàng của mình.

Ông Nghiêm Xuân Thành - Chủ tịch Hội đồng quản trị Vietcombank, cho biết kết thúc năm 2020 ngân hàng này chỉ đạt mức lợi nhuận hợp nhất khoảng trên 23.000 tỷ đồng. Đây là năm đầu tiên trong vòng 5 năm trở lại đây lợi nhuận của nhà băng này không tăng. Bởi trong suốt cả năm, ngân hàng đã triển khai 5 đợt giảm lãi suất đối với tất cả các khoản cho vay, hy sinh khoảng 3.700 tỷ đồng lợi nhuận để hỗ trợ DN, hỗ trợ phục hồi nền kinh tế.

Tương tự, Agribank và BIDV, trong năm 2020 vừa qua, để hỗ trợ cộng đồng DN các nhà băng này lần lượt đã trích ra khoảng 5.500 tỷ đồng và 6.400 tỷ đồng lợi nhuận để giảm lãi suất, giảm phí và hỗ trợ cho vay ưu đãi cho các khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Theo Agribank, để có thể hỗ trợ được khách hàng như vậy, lợi nhuận của ngân hàng đã phải giảm gần 10% trong năm 2020. Trong khi đó phía BIDV cũng đã giảm 16% lợi nhuận trước thuế so với cùng kỳ năm 2019 vì tập trung các giải pháp hỗ trợ khách hàng.

Trong 4 NHTM lớn, chỉ riêng VietinBank trong năm 2020 là báo có tăng trưởng về lợi nhuận. Nhưng trong suốt cả năm 2020 nhà băng này cũng đã cắt giảm gần 5.000 tỷ đồng lợi nhuận từ việc giảm lãi suất và các khoản phí để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh.

Điều đó cho thấy rằng, suốt năm 2020, chỉ tính riêng nhóm ngân hàng lớn đã có khoảng 20.000 tỷ đồng lợi nhuận được trích ra để hỗ trợ khách hàng vượt qua dịch bệnh Covid-19. Thế nhưng, con số này nhiều khả năng vẫn chưa dừng lại, bởi theo định hướng của NHNN trong năm 2021, Thông tư 01/2020 có thể sẽ sớm được sửa đổi, bổ sung theo hướng kéo dài thời gian hỗ trợ cho khách hàng. Điều này đồng nghĩa với việc lợi nhuận của các nhà băng vẫn sẽ phải chia sẻ với nền kinh tế và hoạt động phải tiết giảm chi phí tối đa để bù đắp cho việc giảm các mức lãi suất cho vay, giảm các loại phí giao dịch và gia tăng trích lập dự phòng.

TS. Cấn Văn Lực – Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV tính toán, trong năm 2020 vừa qua có khoảng 350.000 tỷ đồng dư nợ được hệ thống ngân hàng tái cơ cấu theo Thông tư 01. Nguy cơ nợ xấu tiềm ẩn từ các khoản nợ tái cơ cấu sẽ khiến các NHTM phải gia tăng trích lập dự phòng trong vòng 3 năm tiếp theo. “Vì thế nhiều khả năng tăng trưởng lợi nhuận của hệ thống ngân hàng trong năm nay có thể chỉ tương đương với năm 2020, tức là xoay quanh khoảng 10%”, ông Lực nói.

Chưa kể rằng, mới đây NHNN cũng đã yêu cầu các TCTD kéo dài thời gian giảm 50% mức phí giao dịch thanh toán qua Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng, áp dụng từ ngày 1/1/2021 đến hết ngày 30/6/2021. Chính vì vậy, trong năm nay làn sóng “hy sinh” lợi nhuận để hỗ trợ khách hàng vẫn sẽ tiếp tục diễn ra trên toàn hệ thống TCTD, và rất có thể sẽ lại có hàng trăm nghìn tỷ đồng được các ngân hàng trích ra từ lợi nhuận để hỗ trợ phục hồi nền kinh tế trong giai đoạn dịch bệnh.