Tìm giải pháp cấp bách để phục hồi và phát triển kinh tế bền vững

Đây là khẳng định của Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh tại Diễn đàn cấp cao về Công nghiệp 4.0 thường niên lần thứ 3 diễn ra ngày 6/12 với chủ đề “Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững thời kỳ hậu Covid-19 và đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong kỷ nguyên số”.

Đây cũng là Diễn đàn lớn nhất về công nghiệp 4.0 được tổ chức thường niên tại Việt Nam, thu hút hàng nghìn đại biểu trong nước và quốc tế.

Diễn đàn cấp cao thường niên lần thứ ba về Công nghiệp 4.0 sáng ngày 6/12 với sự tham dự của Thủ tướng Phạm Minh Chính

Cấp bách tìm giải pháp

Phát biểu khai mạc, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh cho biết, dự báo dịch Covid -19 còn tiếp tục kéo dài, khó lường; nền kinh tế đất nước phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Nhu cầu cấp bách, khẩn trương hiện nay là tìm kiếm những giải pháp hiệu quả nhằm phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững thời kỳ hậu Covid-19; đồng thời tạo nền tảng, hỗ trợ các động lực tăng trưởng trong dài hạn, thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa phù hợp với bối cảnh và yêu cầu phát triển triển mới.

“Trong giai đoạn vừa qua, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tuy nhiên, quá trình phục hồi kinh tế - xã hội sau dịch Covid-19 và thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên nền tảng công nghiệp 4.0 đang gặp phải những trở ngại lớn. Điển hình như mô hình tăng trưởng chưa dựa nhiều trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng còn chậm; tính tự chủ của nền kinh tế còn thấp; các chính sách phát triển các ngành công nghiệp chậm được cụ thể hóa. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn còn thiếu một chiến lược phát triển rõ ràng…”, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh chỉ rõ.

Đáng chú ý, theo Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, phát triển công nghiệp của Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chủ yếu phát triển theo mục tiêu ngắn hạn, thiếu tính bền vững. Các chính sách phát triển các ngành công nghiệp chậm được cụ thể hóa. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn còn thiếu một chiến lược phát triển rõ ràng.

“Thực tiễn 35 năm qua tiếp tục đặt ra nhiều vấn đề về lý luận và thực tiễn về công nghiệp hóa, hiện đại hóa cần phải tập trung giải quyết để đạt được các mục tiêu đến năm 2025”, ông Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.

3 mục tiêu chính, 5 nhóm nhiệm vụ chủ yếu

Trước bối cảnh nhiều khó khăn và thách thức, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, nếu không có chính sách hỗ trợ phù hợp, kịp thời, nền kinh tế không thể sớm phục hồi và tăng trưởng trở lại như trước khi có dịch; thậm chí có nguy cơ lỡ nhịp với xu hướng phục hồi của kinh tế toàn cầu.

Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện Bộ đang trong quá trình tham vấn các Bộ ngành, tổ chức quốc tế và chuyên gia kinh tế để sớm hoàn thiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, Chương trình tập trung vào 3 mục tiêu chính.

Thứ nhất, khôi phục nhanh các chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động và thúc đẩy các động lực tăng trưởng, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021-2025 khoảng 6,5-7%/năm, đồng thời giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn.

Thứ hai, phục hồi, phát triển nhanh sản xuất kinh doanh, nhất là các ngành, lĩnh vực quan trọng, chú trọng tiết giảm chi phí, hỗ trợ dòng tiền, bảo đảm tính chủ động cho doanh nghiệp và tạo thuận lợi cho người dân trên cơ sở thực hiện hiệu quả biện pháp phòng, chống dịch.

Thứ ba, bảo đảm an sinh xã hội và đời sống của người dân, người lao động, nhất là người nghèo, người yếu thế, đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh, góp phần giữ vững an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Trên cơ sở này, chương trình đưa ra khung giải pháp tập trung vào năm nhóm nhiệm vụ chủ yếu: thực hiện lộ trình mở cửa nền kinh tế gắn với phòng chống dịch; an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm; hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư, phát triển; hoàn thiện cơ chế, chính sách, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Chia sẻ những kinh nghiệm quốc tế, TS. Mary C. Hallward-Driemeir, Cố vấn Kinh tế cấp cao về Tài chính, Năng lực cạnh tranh và Đổi mới sáng tạo, Ngân hàng Thế giới (WB) khuyến nghị, quá trình phục hồi sau Covid-19 của Việt Nam cần lưu ý tới ba xu hướng công nghiệp 4.0 đang diễn ra trên toàn cầu.

Xu hướng thứ nhất, công nghiệp 4.0 đang tăng tốc nhưng không đồng đều giữa các ngành, lĩnh vực và phân khúc của các chuỗi giá trị toàn cầu.

Xu hướng thứ hai, toàn cầu hóa và các mô hình của chuỗi giá trị toàn cầu đang điều chỉnh theo chủ nghĩa dân túy đang gia tăng, căng thẳng thương mại, cũng như những quan ngại lớn hơn về khả năng chống chịu, thích ứng với các cú sốc.

Xu hướng thứ ba, dịch vụ hóa cũng đang tăng tốc, đặc biệt là với mức độ số hóa sâu sâu sắc hơn.

Còn theo ông Yong Hongtaek, Thứ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ thông tin và Truyền thông Hàn Quốc, xu hướng sắp tới sẽ là nghiên cứu khoa học, hình thành sản phẩm và dịch vụ và thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Vì vậy, Việt Nam cần chuẩn bị cho sự hình thành của những công nghệ được dự báo như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (big data)…

Chia sẻ câu chuyện từ Hàn Quốc, ông Yong Hongtaek cho biết, mới đây, Hàn Quốc đã ban hành luật khung về dữ liệu. Đây là bộ luật đầu tiên trên thế giới đưa ra các giải pháp giải quyết tình huống trong việc khởi tạo, chia sẻ, sử dụng dữ liệu. Cùng với đó, Hàn Quốc cũng xây dựng các đặc khu về nghiên cứu phát triển để từ đó hình thành hệ sinh thái gồm viện, trường nghiên cứu, các doanh nghiệp, các quỹ đầu tư và công ty đại chúng.

Tại phiên toàn thể ngày 6/12, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã cùng tập trung trao đổi xoay quanh các nội dung lớn: Hoàn thiện khung chính sách phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam trong trạng thái thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19; mô hình, chính sách đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao, trở thành một trong những trung tâm sản xuất và dịch vụ thông minh của khu vực châu Á.