Tổng thống Trump hoãn áp thuế mới đối với hàng hóa Mexico và Canada

Đây được coi là một bước ngoặt mới nhất trong chính sách thương mại đầy biến động của ông Trump, đã từng gây ra xáo trộn trên thị trường tài chính, làm dấy lên lo ngại về lạm phát và suy thoái kinh tế.

Tổng thống Trump trì hoãn thuế quan đối với hàng hóa từ Mexico và Canada

Việc tạm dừng này áp dụng cho hai đối tác thương mại lớn của Mỹ và sẽ hết hạn vào ngày 2/4. Ông Trump đã đe dọa áp dụng một chế độ thuế quan "có đi, có lại" trên toàn cầu đối với tất cả các đối tác thương mại của Mỹ vào ngày này.

Trước đó, vào thứ Ba, ông Trump đã áp đặt mức thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ cả hai quốc gia Canada và Mexico. Mặc dù ban đầu chỉ đề cập đến việc miễn trừ cho Mexico, nhưng sửa đổi được ông ký vào chiều thứ Năm bao gồm cả Canada. Ba quốc gia này đều là thành viên của một hiệp ước thương mại Bắc Mỹ.

Đáp lại, Canada sẽ trì hoãn đợt thuế quan trả đũa thứ hai dự kiến áp dụng cho 125 tỷ đô la Canada hàng hóa của Mỹ cho đến ngày 2/4, theo Bộ trưởng Tài chính Canada Dominic LeBlanc.

Lệnh sửa đổi của Nhà Trắng cũng loại trừ thuế quan đối với kali, một loại phân bón quan trọng cho nông dân Mỹ, nhưng không bao gồm đầy đủ các sản phẩm năng lượng, mà ông Trump đã áp dụng mức thuế riêng biệt 10%. Một quan chức Nhà Trắng giải thích rằng điều này là do không phải tất cả các sản phẩm năng lượng nhập khẩu từ Canada đều thuộc Hiệp định Thương mại Mỹ - Mexico - Canada mà ông Trump đã đàm phán trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình.

Ông Trump đã áp đặt thuế quan sau khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia vào ngày 20/1, ngày đầu tiên ông nhậm chức, do số người tử vong vì sử dụng quá liều chất gây nghiện fentanyl, khẳng định rằng loại “thuốc phiện” gây chết người này và các hóa chất tiền thân của nó được đưa từ Trung Quốc đến Mỹ qua Canada và Mexico. Ông Trump cũng đã áp đặt thuế quan 20% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Ban đầu, ông Trump công bố các mức thuế này vào đầu tháng Hai, nhưng đã trì hoãn việc áp dụng chúng đối với Canada và Mexico cho đến thứ Ba. Đầu tuần này, ông từ chối trì hoãn chúng một lần nữa và tăng gấp đôi mức thuế từ 10% đã có hiệu lực từ ngày 4/2 đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc.

"Vào ngày 2/4, chúng tôi sẽ tiến hành áp dụng thuế quan có đi, có lại. Hy vọng rằng Mexico và Canada sẽ làm đủ tốt về vấn đề fentanyl để phần này của cuộc đàm phán sẽ không còn được bàn đến, và chúng tôi sẽ chuyển sang cuộc đàm phán về thuế quan có đi, có lại", Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick nói với CNBC và thêm rằng: "Nhưng nếu họ chưa làm được, điều này (thuế quan) sẽ vẫn tiếp diễn".

Ông Trump cũng cho biết thuế quan 25% đối với nhập khẩu thép và nhôm sẽ có hiệu lực theo kế hoạch vào ngày 12/3. Canada và Mexico đều là những nhà xuất khẩu hàng đầu các kim loại này sang thị trường Mỹ, trong đó Canada đặc biệt chiếm phần lớn lượng nhôm nhập khẩu.

Vào thứ Tư, ông Trump đã miễn trừ hàng hóa ô tô khỏi thuế quan 25% mà ông áp dụng đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico kể từ thứ Ba. Các chuyên gia kinh tế coi các mức thuế này là mối đe dọa gây lạm phát và làm đình trệ tăng trưởng trên cả ba nền kinh tế.

Ông Trump đã đưa ra các miễn trừ nói trên sau cuộc gặp với giám đốc điều hành từ các nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Mỹ như Ford, General Motors và Stellantis.

Thị trường không ủng hộ

Thị trường chứng khoán Mỹ tiếp tục bán tháo vào thứ Năm, khi các nhà đầu tư lo ngại về những diễn biến nhanh chóng và liên tục về thuế quan. Các chuyên gia kinh tế đã cảnh báo rằng các mức thuế này có thể làm “hồi sinh” lạm phát vốn đã khó kiểm soát hoàn toàn, làm giảm nhu cầu và tăng trưởng.

Chốt phiên hôm qua, chỉ số S&P 500 đóng cửa giảm 1,8% và hiện đã giảm gần 7% kể từ giữa tháng Hai.

"Việc tiếp tục tình trạng này, lúc áp dụng lúc không áp dụng thuế quan, đặc biệt là với Mexico và Canada, là điều đang tạo ra sự không chắc chắn trên thị trường", Bill Sterling, chiến lược gia toàn cầu tại GW&K Investment Management ở Boston nói.

Vị này thêm rằng: "Phản ứng kinh tế hợp lý đối với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp khi có mức độ không chắc chắn cao như vậy là khoanh tay và trì hoãn đưa ra quyết định".

Bộ trưởng Lutnick cho biết Nhà Trắng không nhìn phản ứng của thị trường để đưa ra các quyết sách cho bước đi tiếp theo.

"Việc thị trường chứng khoán tăng hay giảm nửa phần trăm vào bất kỳ ngày nào không phải là yếu tố làm thay đổi quyết định của chúng tôi. Cái chúng tôi được thúc đẩy là bởi chúng tôi muốn hoạt động sản xuất trở lại Mỹ", ông Lutnick nói.

Đầu ngày thứ Năm, Thủ tướng Canada Justin Trudeau, người sẽ từ chức vào Chủ nhật, cho biết ông không hy vọng cuộc chiến thương mại mà ông Trump đã khơi mào sẽ sớm dịu bớt.

"Tôi có thể xác nhận rằng chúng tôi sẽ tiếp tục tham gia vào một cuộc chiến thương mại do Mỹ phát động trong tương lai gần", ông nói với các phóng viên ở Ottawa.

Không có phản ứng ngay lập tức từ các quan chức Mexico, mặc dù Tổng thống Claudia Sheinbaum trước đó vào thứ Năm đã có cuộc điện đàm với ông Trump.

"Chúng tôi đã có một cuộc điện đàm tuyệt vời và tôn trọng lẫn nhau, trong đó chúng tôi đã đồng ý rằng công việc và sự hợp tác của chúng tôi đã mang lại kết quả chưa từng có, trong khuôn khổ tôn trọng chủ quyền của chúng tôi", Tổng thống Sheinbaum nói trong một bài đăng trên X.

Các nguồn tin từ cả hai quốc gia nói với hãng tin Reuters, các quan chức Mexico và Canada đã thất vọng với các cuộc đàm phán về thuế quan với chính quyền Trump, do sự thiếu rõ ràng về mong muốn của Mỹ khiến một giải pháp toàn vẹn dường như là không thể.