TP. Hồ Chí Minh: Quyết tâm điện hóa giao thông, hàng trăm nghìn xe máy xăng sẽ được chuyển đổi

Để giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm chi phí nhiên liệu, đồng thời cũng nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển giao thông bền vững và chuyển đổi xanh, TP. Hồ Chí Minh dự kiến chuyển đổi khoảng 400.000 xe máy chạy xăng sang xe máy điện cho lực lượng tài xế xe công nghệ và giao hàng.

Trong quá trình xanh hóa ngành giao thông TP. Hồ Chí Minh đã phát triển xe buýt điện và xe sử dụng năng lượng CNG

Theo Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh, nhằm từng bước xây dựng nền tảng chính sách khả thi, có thể triển khai đồng bộ trong thực tế, từ năm 2023 đến nay, Viện đã phối hợp với các đối tác triển khai nhiều khảo sát và thí điểm chương trình cho vay chuyển đổi xe máy xăng sang xe máy điện, tập trung vào nhóm tài xế xe công nghệ và giao hàng.

Khảo sát cho thấy, chi phí nhiên liệu hằng ngày của một xe máy xăng dao động 70.000 - 100.000 đồng cho quãng đường 80 - 120 km. Trong khi đó, xe máy điện, chẳng hạn của hãng Xanh SM, chỉ tiêu tốn chưa đến 20.000 đồng tiền sạc pin mỗi ngày. Nếu tính thêm chi phí thay nhớt, thuê hoặc khấu hao pin, chi phí khi phải quay về nhà hoặc tìm nơi sạc, một tài xế sử dụng xe máy điện có thể tiết kiệm 40.000 - 60.000 đồng mỗi ngày, tương đương khoảng 1 triệu đồng/tháng.

Khảo sát hơn 400 tài xế đang hoạt động trên các nền tảng Grab, Be và Gojek trong năm 2023, cho thấy mỗi ngày, một tài xế di chuyển trung bình 80 - 120 km, cao gấp 3 - 4 lần nhu cầu đi lại cá nhân hằng ngày. Vì vậy, để giảm phát thải một cách hiệu quả, cần tập trung vào các nhóm đối tượng sử dụng phương tiện có mức phát thải cao và tỉ trọng lớn như nhóm này.

Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh cũng lên kế hoạch trong tháng 6/2025 tổ chức hội thảo tham vấn, lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan quản lý nhà nước và đại diện cộng đồng nhằm hoàn thiện đề án chuyển đổi phương tiện. Đến tháng 7/2025, đề án cùng với tờ trình đề xuất chính sách sẽ được trình UBND TP. Hồ Chí Minh thẩm định và gửi kiến nghị đến Trung ương. Nếu được thông qua, các chính sách hỗ trợ và khuyến khích chuyển đổi phương tiện sẽ chính thức được triển khai từ tháng 1/2026.

TP. Hồ Chí Minh đang nghiên cứu đề án chuyển đổi 400.000 xe máy điện cho tài xế công nghệ và giao hàng

Ông Lê Thanh Hải, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh cho biết, đơn vị đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ từ phía thành phố dành cho cả tài xế xe công nghệ, giao hàng lẫn người dân có nhu cầu mua xe máy điện. Trong đó, hỗ trợ lãi suất vay vốn với mức 2%/năm dành cho cá nhân và doanh nghiệp tham gia các dự án xanh. Các chính sách bảo lãnh tín dụng cho tài xế, hỗ trợ pháp lý giúp ngân hàng thu hồi nợ xấu nhanh chóng nếu phát sinh rủi ro tín dụng... cũng được đề cập.

“Nếu các đề xuất chính sách được chấp thuận, nhóm nghiên cứu kỳ vọng có thể chuyển đổi hơn 80% xe máy xăng sang xe máy điện mà các tài xế xe công nghệ và giao hàng đang sử dụng trong vòng 2 năm. Sau đó, TP. Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục triển khai những biện pháp mạnh mẽ hơn để từng bước hạn chế, tiến tới cấm hoàn toàn xe máy xăng hoạt động trong lĩnh vực vận tải hành khách và giao hàng”, ông Hải nói.

Trước đó, gánh giá thị trường giàu tiềm năng của các loại xe sử dụng điện tại TP. Hồ Chí Minh, ông Trần Quang Lâm, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh cho biết, thành phố đang xây dựng một đề án phát triển giao thông xanh quy mô với kỳ vọng xe buýt điện sẽ "xanh hóa" hệ thống xe buýt từ nay đến năm 2030.

Theo ông Lâm, phát triển giao thông xanh là xu hướng toàn cầu. Tại TP. Hồ Chí Minh những năm qua, ngành giao thông cũng đã có những bước chuyển mình theo hướng đi này. Đến nay, hệ thống xe buýt thành phố đã có khoảng 26 - 30% xe đang sử dụng năng lượng xanh (CNG và điện). Trong đó, xe CNG tuy phát thải ít hơn so với xe xài diesel nhưng nó vẫn có một số mức phát thải nhất định. Đề án đã đề xuất từ nay đến năm 2030, thành phố sẽ đầu tư vào việc phủ kín các bến bãi, depot xe buýt và các bến xe khách. Ngân sách của thành phố sẽ chi đầu tư 17 vị trí trạm sạc với kinh phí hơn 1.347 tỉ đồng

Sở Công Thương và ngành điện thành phố cho biết, sẽ đảm bảo nguồn điện phục vụ các trạm sạc theo lộ trình, bên cạnh đó sẽ nghiên cứu dùng năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió) cung cấp cho trạm sạc. Đặc biệt, các đơn vị đã xây dựng chính sách cho vay vốn và hỗ trợ lãi suất cho tư nhân tham gia xây dựng trạm sạc điện. Lãi suất vay bằng 50% mức lãi suất cho vay được công bố của Công ty Đầu tư tài chính nhà nước TP. Hồ Chí Minh đối với phần vốn vay đầu tư trong suốt thời hạn vay. Ngân sách Thành phố sẽ hỗ trợ 50% mức lãi suất còn lại. Đây là chính sách tốt để nhà đầu tư chung tay cùng TP. Hồ Chí Minh phủ sóng trạm sạc, làm nền tảng cho việc phát triển giao thông xanh.

Hướng đến phát triển giao thông xanh, thời gian qua TP. Hồ Chí Minh đã phát triển các trạm xe đạp điện cho thuê trên địa bàn.

UBND TP. Hồ Chí Minh cũng đã giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp các sở ngành và địa phương rà soát, đề xuất vị trí xây dựng hệ thống trạm sạc xe điện trên toàn thành phố. Các vị trí được lựa chọn phải phù hợp quy hoạch, có chỗ đậu xe và phương án tổ chức giao thông hợp lý, trình cấp thẩm quyền phê duyệt.

Theo ông Trần Quang Lâm, thời gian qua, có đề nghị hợp tác từ các nhà sản xuất xe điện và pin từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Khi có thêm nhiều nhà sản xuất và nhà cung cấp tham gia thị trường, giá xe buýt điện sẽ giảm dần, tiệm cận với chi phí của các loại xe buýt khác.

“Tuy vậy, qua quá trình nghiên cứu kinh nghiệm từ các quốc gia, để chuyển đổi nhanh sang xe điện cần có sự can thiệp mạnh mẽ của Nhà nước thông qua các chính sách, trong đó việc sử dụng vốn ngân sách đầu tư hạ tầng trạm sạc là bài học thành công từ các quốc gia trên thế giới”, ông Lâm cho biết.