Từ Gen Z đến Gen E: Sự trỗi dậy của thế hệ doanh nhân

Trước thềm ngày Quốc tế Phụ nữ 2025, nghiên cứu mới từ Mastercard cho thấy một nửa (51%) phụ nữ tham gia khảo sát trên toàn thế giới đã cân nhắc việc khởi nghiệp, tỷ lệ này đặc biệt cao ở thế hệ trẻ. Phụ nữ thuộc Gen Z (71%) và Millennials (65%) thể hiện sự quan tâm lớn hơn đáng kể so với Gen X (49%) và Baby Boomers (34%), phản ánh xu hướng chuyển dịch thế hệ trong câu chuyện kinh doanh. Đáng chú ý, gần một nửa (48%) phụ nữ Gen Z tin rằng thế hệ của họ có tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ hơn so với thế hệ trước.

Bên cạnh các hoạt động kinh doanh chính thức, cứ mười phụ nữ thì có tới bốn người mong muốn bắt đầu một công việc tay trái để nâng cao thu nhập ngoài công việc chính, tỷ lệ này tiếp tục cao hơn đáng kể ở phụ nữ Gen Z (61%).

Đối với nhiều phụ nữ, tinh thần khởi nghiệp được thúc đẩy bởi mong muốn gia tăng thu nhập (59%), đạt được sự độc lập tài chính (54%) và nâng cao sự cân bằng giữa công việc - cuộc sống (37%). Tuy nhiên, những động lực này có sự khác biệt giữa các thế hệ.

GenZ - thế hệ sống vì lý tưởng

Nghiên cứu cũng cho thấy, 20% phụ nữ Gen Z mong muốn bắt đầu kinh doanh để tạo ra tác động tích cực cho xã hội, cao hơn so với Millennials (16%), Gen X (15%) và Baby Boomers (17%).

Trong số những người đã khởi nghiệp, gần một nửa (49%) phụ nữ Gen Z cho biết họ làm vậy để theo đuổi ước mơ, cao hơn đáng kể so với Gen X (36%) và Baby Boomers (35%).

25% nữ sáng lập doanh nghiệp thế hệ gen Z tin rằng doanh nghiệp của mình có thể thay đổi cuộc sống theo hướng tốt đẹp hơn, vượt mức trung bình phụ nữ toàn cầu (20%)..

Theo đó, giáo dục và chăm sóc trẻ em là hai trong số những lĩnh vực hàng đầu mà phụ nữ Gen Z mong muốn khởi nghiệp. Ngành kinh doanh được ưa chuộng nhất vẫn là mỹ phẩm và làm đẹp - chịu ảnh hưởng từ sự gia tăng của các nhà sáng tạo nội dung về lĩnh vực làm đẹp (beauty influencer) trên mạng xã hội, với lượng nội dung làm đẹp trên TikTok tăng 22% so với năm ngoái.

TheoMastercardnhững lĩnh vực khởi nghiệp hàng đầu của phụ nữ Gen Z gồm: Mỹ phẩm (25%, so với 7% trung bình của phụ nữ trên thế giới); Thực phẩm (18% so với 16% trung bình của phụ nữ trên thế giới); Bán hàng trực tuyến (17%, so với 16% trung bình của phụ nữ trên thế giới); Giáo dục, chẳng hạn như gia sư (14%, so với 8% trung bình của phụ nữ trên thế giới); Chăm sóc trẻ em (11%, so với 9% trung bình của phụ nữ trên thế giới).

Thách thức đối với nữ doanh nhân

Dù tinh thần khởi nghiệp đang ngày càng lan tỏa, nghiên cứu cho thấy nhiều phụ nữ, bao gồm cả những người đã bắt đầu kinh doanh, vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức.

Phụ nữ có xu hướng kém tự tin hơn trong những kỹ năng kinh doanh nói chung - đặc biệt là kỹ năng ra quyết định tài chính (30% phụ nữ cảm thấy tự tin, so với 41% nam giới), diễn thuyết trước đám đông (26% so với 34%), xây dựng mạng lưới quan hệ (23% so với 34%), và nhận diện các cơ hội kinh doanh mới (13% so với 24%)

Sự thiếu tự tin còn tác động đến quá trình vận hành doanh nghiệp. Dù thiếu hụt nguồn vốn (34%) và hạn chế về tài chính (33%) được xem là những thách thức lớn nhất đối với phụ nữ khi khởi nghiệp, nhưng họ có xu hướng cho rằng sự thiếu tự tin mới là rào cản đối với họ (26% so với 22% ở nam giới).

Những nữ doanh nhân đã khởi nghiệp cũng cho biết họ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc cân bằng trách nhiệm giữa gia đình và công việc. Số phụ nữ khởi nghiệp gặp thách thức với việc sắp xếp thời gian chăm sóc con cái gấp đôi nam giới (12% so với 6%). So với nam doanh nhân, nữ doanh nhân có xu hướng khó ngắt kết nối khỏi công việc hơn (46% so với 42%), gặp khó khăn khi cân bằng giữa công việc và chăm sóc con cái hơn (37% so với 31%) và thường bỏ lỡ các kỳ nghỉ vì công việc nhiều hơn (36% so với 31%)

Sự hỗ trợ cần thiết

Để nâng cao sự tự tin cho phụ nữ khởi nghiệp, nghiên cứu chỉ ra rằng đào tạo kỹ năng lập kế hoạch kinh doanh (28%) và tài trợ tài chính dễ tiếp cận (24%) là những yếu tố hỗ trợ quan trọng.

Phụ nữ trẻ, đặc biệt là Gen Z, đánh giá cao lợi ích từ mạng lưới hỗ trợ hơn các thế hệ trước. 31% phụ nữ Gen Z cho rằng việc có đối tác kinh doanh sẽ giúp họ tự tin hơn khi khởi nghiệp, trong khi 29% nhận định rằng sự hướng dẫn từ cố vấn là yếu tố cần thiết.Đặc biệt, Gen Z đánh giá cao nhu cầu về đối tác và cố vấn trong kinh doanh hơn cả khả năng tiếp cận các khoản tài trợ (25%).

Bà Winnie Wong, Giám đốc Quốc gia của Mastercard tại Việt Nam, Lào và Campuchia, cho biết: “Nghiên cứu này cho thấy tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ của phụ nữ trên toàn thế giới, đặc biệt là thế hệ trẻ. Dù các nữ doanh nhân đã có những bước tiến đáng kể, nhưng nghiên cứu cũng chỉ ra nhiều thách thức còn tồn tại. Các rào cản này nhấn mạnh sự cần thiết của những thay đổi nhanh chóng và hiệu quả để tạo ra một môi trường mà tất cả những nhà khởi nghiệp đều có thể phát triển.

Mastercard cam kết xây dựng một nền kinh tế số toàn diện, nơi những doanh nghiệp nhỏ được trao quyền thông qua những giải pháp và sự hỗ trợ cần thiết để phát triển và thành công.”

Trên phạm vi toàn cầu, Mastercard tiên phong triển khai nhiều sáng kiến hỗ trợ các doanh nhân. Từ năm 2020, Mastercard đã cung cấp sự hỗ trợ và các giải pháp cần thiết cho hơn 50 triệu doanh nghiệp nhỏ, trong đó có 37 triệu doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ, giúp họ phát triển và mở rộng hoạt động kinh doanh.