Tỷ lệ nghèo đa chiều tại Việt Nam giảm mạnh

Thông tin trên vừa được đưa ra tại hội thảo công bố báo cáo nghèo đa chiều ở Việt Nam “Giảm nghèo ở tất cả các khía cạnh để đảm bảo cuộc sống có chất lượng cho mọi người” ngày 19/12 tại Hà Nội.

Báo cáo do Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP), Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Ủy ban Dân tộc và Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam thực hiện.

Kết quả phân tích số liệu của khảo sát mức sống dân cư cho thấy tỷ lệ nghèo dù đo lường bằng thước đo nào cũng đều giảm trong giai đoạn 2012 - 2016. Tỷ lệ nghèo thu nhập, chi tiêu cũng như nghèo đa chiều giảm mạnh. Tỷ lệ nghèo đa chiều giảm từ 18,1% xuống 10,9% trong thời kỳ này. Tỷ lệ nghèo chi tiêu giảm từ 17,2% xuống 9,8%, còn tỷ lệ nghèo thu nhập giảm từ 12,6% xuống còn 7,0%.

Mặc dù có sự tương quan giữa tỷ lệ giảm nghèo đo lường theo các phương pháp khác nhau nhưng có sự khác biệt đáng kể về tỷ lệ hộ nghèo đơn chiều và đa chiều. Tỷ lệ nghèo thu nhập và chi tiêu của vùng trung du và miền núi phía Bắc cao nhất 6 vùng của cả nước, nhưng tỷ lệ nghèo đa chiều của vùng này lại thấp hơn Tây Nguyên và vùng đồng bằng sông Cửu Long. Có nhiều hộ nghèo đa chiều nhưng lại không nghèo thu nhập hay nghèo chi tiêu và ngược lại. Chỉ có khoảng 2,7% dân số là nghèo theo cả 3 thước đo thu nhập, chi tiêu và nghèo đa chiều.

Theo ông Nguyễn Thắng, đại diện nhóm nghiên cứu, giáo dục và nghề nghiệp có ảnh hưởng trực tiếp đến việc làm và thu nhập của hộ, từ đó ảnh hưởng lên tình trạng nghèo của hộ. Tỷ lệ nghèo đa chiều có tương quan mạnh mẽ với trình độ giáo dục của chủ hộ.

Theo đó, tỷ lệ nghèo đa chiều của nhóm có chủ hộ tốt nghiệp cao đẳng hoặc đại học chỉ dưới 1%, trong khi nhóm có chủ hộ chưa học xong tiểu học là 26,6% vào năm 2016. Riêng các hộ có chủ hộ tốt nghiệp cao đẳng hoặc đại học thì tỷ lệ nghèo đa chiều rất thấp và không có sự thay đổi. Các hộ gia đình có chủ hộ là thư ký, nhân viên văn phòng và lao động có kỹ năng có tốc độ giảm nghèo đa chiều nhanh nhất.

Ở một khía cạnh khác, báo cáo cũng chỉ ra, nghèo đói vẫn tồn tại ở nhiều khu vực, đặc biệt là các vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Tỷ lệ nghèo đa chiều ở vùng miền núi phía Bắc và Tây Nguyên cao gấp 2 lần so với mức trung bình của cả nước. Trong khi tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2016 của dân tộc Kinh là 6,4% thì dân tộc H’Mong là 76,2%, Dao 37,5% và Khmer 23,7%.

Để giảm bớt khoảng cách nghèo giữa các vùng miền và nhóm dân tộc, bà Caitlin Wiesen - quyền Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam khuyến nghị mở rộng dịch vụ xã hội và bảo trợ xã hội theo hướng phổ quát, năng lực phát triển kinh doanh của đồng bào dân tộc thiểu số cần được tăng cường. Cùng với đó là tiếp cận tài chính, ươm mầm khởi nghiệp và thị trường.

“Việt Nam có thể tiếp tục giảm nghèo thành công hay không phụ thuộc vào khả năng đảm bảo tăng trưởng bao trùm tạo công ăn việc làm tốt hơn cho người dân và hỗ trợ hiệu quả những người bị bỏ lại xa nhất”, bà Wiesen cho hay.