Vận động mọi nguồn lực cho mục tiêu tăng trưởng xanh

Nhu cầu tài chính cho tăng trưởng xanh là rất lớn

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh cho biết, thế giới đang chứng kiến những biến động sâu rộng về khí hậu, môi trường và phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi xanh đã trở thành một xu hướng tất yếu của thời đại. Các quốc gia, trong đó có Việt Nam, đang từng bước điều chỉnh chiến lược phát triển theo hướng bền vững, cân bằng giữa mục tiêu tăng trưởng kinh tế và cam kết mạnh mẽ với các mục tiêu khí hậu toàn cầu hướng tới một nền kinh tế carbon thấp, thích ứng linh hoạt với những thách thức của thời đại. Cụ thể, Việt Nam đã ban hành và đang triển khai nhiều chiến lược, kế hoạch phù hợp với định hướng phát triển bền vững của đất nước, đặc biệt trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập đất nước vào năm 2045.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, nhu cầu nguồn lực tài chính để thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh quốc gia, phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 là rất lớn. Theo kịch bản trung hòa các bon, tính đến năm 2050 tổng nhu cầu đầu tư dài hạn cho phát triển kinh tế xanh, kinh tế bền vững vào khoảng từ 670-700 tỷ USD, trong đó nhu cầu cho thích ứng với biến đổi khí hậu khoảng 368 tỷ USD (chiếm khoảng 6,8% GDP/năm). Điều này đòi hỏi cần tăng cường, vận động mọi nguồn lực cho mục tiêu tăng trưởng xanh quốc gia, đặc biệt là từ thị trường vốn trái phiếu xanh, tín dụng xanh, thị trường các-bon và các nguồn huy động quốc tế bên cạnh nguồn vốn từ ngân sách nhà nước.

Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Ngọc Cảnh phát biểu tại Hội thảo

Theo Phó Thống đốc, nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của “tín dụng xanh” và “tài chính bền vững”, thời gian qua NHNN đã không ngừng hoàn thiện hành lang pháp lý, cơ chế chính sách, triển khai đồng bộ các giải pháp để thúc đẩy hoạt động tín dụng xanh; nhận diện, đánh giá và quản lý rủi ro về môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng; qua đó nâng cao trách nhiệm của hệ thống ngân hàng đóng góp và đồng hành cùng mục tiêu tăng trưởng xanh chung của đất nước.

Các tổ chức tín dụng, các ngân hàng thương mại đã tích cực, chủ động nghiên cứu phát triển các sản phẩm huy động vốn xanh, tín dụng xanh để tài trợ vốn cho các dự án mang lại lợi ích môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, các mô hình sản xuất tuần hoàn, liên kết bền vững. Theo đó, kết quả hoạt động tín dụng xanh không ngừng được mở rộng cả về quy mô và tốc độ tăng trưởng trong những năm vừa qua.

Tính đến 30/11/2025, dư nợ tín dụng xanh đạt khoảng 750.000 tỷ đồng, tăng bình quân 21%/năm trong giai đoạn từ năm 2017 đến tháng 9/2025, cao hơn mức tăng trưởng dư nợ tín dụng chung của cả nền kinh tế. Điều đấy cho thấy các ngân hàng và tổ chức tín dụng rất quan tâm tạo ra kênh vốn tín dụng cho tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Dù ngành ngân hàng rất nỗ lực, song Phó Thống đốc cho rằng, thực tế cho thấy cần phải đa dạng hóa nguồn lực tài chính, đòi hỏi sự tham gia của các kênh vốn trong và ngoài nước, đặc biệt từ khu vực tư nhân và thị trường vốn (ở đây là thị trường chứng khoán), hợp lực cùng hệ thống ngân hàng để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi xanh và phát triển bền vững của đất nước.

"Việc mở rộng các kênh vốn đầu tư tài chính xanh từ nhiều khu vực, thị trường không chỉ góp phần giảm áp lực lên hệ thống ngân hàng mà quan trọng nhất còn tạo điều kiện huy động nguồn vốn trung - dài hạn linh hoạt, an toàn và hiệu quả hơn cho mục tiêu chung của quốc gia, phù hợp với xu hướng tài chính xanh toàn cầu", Phó Thống đốc nhấn mạnh

Theo Phó Thống đốc, để tìm kiếm những giải pháp khả thi, cụ thể để huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn này vào công cuộc chuyển đổi xanh quốc gia, cần tập trung làm rõ vai trò của thị trường vốn, thị trường chứng khoán trong huy động nguồn lực trung và dài hạn cho phát triển bền vững. Đồng thời, phải nghiên cứu giải pháp phát triển thị trường vốn xanh, khuyến khích phát hành các công cụ tài chính bền vững như trái phiếu xanh, trái phiếu bền vững, cổ phiếu của các doanh nghiệp thực hành ESG; đồng thời nâng cao năng lực của doanh nghiệp và nhà đầu tư trong việc tiếp cận, sử dụng và giám sát hiệu quả các dòng vốn, sản phẩm tài chính này.

Nỗ lực huy động đa dạng nguồn vốn cho phát triển xanh

Tổng Biên tập Báo Tài chính - Đầu tư Phạm Văn Hoành tại Hội thảo đã nhấn mạnh của Thủ tướng Chính phủ về Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg ngày 04/7/2025 thiết lập bộ tiêu chí và quy trình xác nhận dự án đầu tư "xanh". Văn bản này đã tạo cơ sở cho các dự án đủ điều kiện được hưởng ưu đãi tín dụng, hỗ trợ nhà nước, góp phần định hướng dòng vốn đầu tư xanh tại Việt Nam.

"Với Quyết định này của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam lần đầu tiên ban hành danh mục xanh quốc gia - một bước đi quan trọng nhằm thiết lập bộ tiêu chí môi trường chính thức, thúc đẩy các dự án phát triển bền vững và mở rộng không gian cho thị trường tài chính xanh tại Việt Nam" - Tổng Biên tập Báo Tài chính - Đầu tư nhấn mạnh.

Quang cảnh Hội thảo

Bên cạnh cải cách thể chế, Việt Nam hiện đang nỗ lực huy động nguồn lực phục vụ phát triển bền vững, Tổng Biên tập Báo Tài chính - Đầu tư nêu rõ, tại hội nghị cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN - EU năm 2022, nhóm đối tác quốc tế gồm nhiều nước phát triển đã cam kết kết huy động 15,5 tỷ USD từ nguồn tài chính công và tư nhân trong 3 đến 5 năm để hỗ trợ Việt Nam đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Các tổ chức tài chính quốc tế gồm Ngân hàng Thế giới (WB) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã cung ứng cho các dự án năng lượng tái tạo và hạ tầng xanh với nguồn vốn đạt khoảng 3,8 tỷ USD trong giai đoạn 2020 - 2024.

Tính đến hết 2024, Việt Nam thu hút gần 32 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài liên quan đến năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn và công nghệ giảm phát thải. Nhiều dự án điện gió, điện mặt trời lớn thuộc nhóm nhà đầu tư Đan Mạch, Singapore, Thái Lan, Nhật Bản tiếp tục mở rộng trong giai đoạn 2023-2025…

Đồng quan điểm với Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh, ông Phạm Văn Hoành cũng chỉ thực tế: "Mặc dù đã có những bước tiến lớn trong huy động vốn cho phát triển bền vững, nhưng thực tế 5 năm qua cho thấy, nguồn vốn huy động được vẫn còn khiêm tốn so với nhu cầu. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, Việt Nam cần khoảng 20 tỷ USD mỗi năm cho chuyển đổi xanh. Đây là con số rất lớn so với quy mô nền kinh tế, đòi hỏi phải đa dạng hóa mạnh mẽ hơn nữa nguồn huy động vốn, bổ sung nhiều công cụ tài chính phù hợp để thu hút dòng vốn trong nước và quốc tế, đồng thời tạo nền tảng bền vững cho quá trình chuyển đổi xanh".

Đối với các doanh nghiệp, các chuyên gia tại Hội thảo cũng đều đồng tình rằng cần thay đổi tư duy quản trị, phải coi minh bạch hóa thông tin, cam kết dài hạn là tài sản để tiếp cận dòng vốn rẻ và bền vững. Đồng thời, cần đưa các chuẩn mực quốc tế trong báo cáo để tăng độ tin cậy với các định chế tài chính, đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật số để đo lường phát thải…