Việt Nam nằm trong nhóm tăng trưởng hàng đầu về thu nhập và tiêu dùng

Thu nhập và chi tiêu dự kiến đều tăng mạnh

Cụ thể theo báo cáo, hiện tại trong ASEAN, quy mô dân số có thu nhập trên 20 USD/ngày (tầng lớp trung lưu) của Việt Nam đang đứng sau Indonesia và Thái Lan. Tuy nhiên với sự tăng trưởng thu nhập nhanh hơn nên đến cuối thập kỷ này (năm 2030), Việt Nam dự kiến sẽ có 48 triệu người thu nhập trên 20 USD/ngày, qua đó vượt Thái Lan (dự kiến chỉ có 38 triệu người thu nhập trên 20 USD/ngày).

Tại châu Á, Việt Nam thuộc nhóm có mức tăng trưởng nhanh nhất về dân số kiếm được hơn 20 USD/ngày. Trong nhóm này, tăng trưởng đứng đầu là Bangladesh, tiếp đến là Ấn Độ, Philippines, Việt Nam và Indonesia.

Trong khi đó, tầng lớp trung lưu cao (nhóm người dân có thu nhập từ 50 USD-110 USD/ngày) ở Việt Nam dự kiến cũng tăng rất mạnh, với mức tăng trung bình 17% mỗi năm cho đến 2030.

Sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu và tầng lớp trung lưu cao sẽ là động lực thúc đẩy thị trường tiêu dùng. Chuyên gia của HSBC dự báo, mức tăng trưởng chi tiêu của thị trường Việt Nam là gần 8% mỗi năm trong thập kỷ hiện tại. Tỷ lệ này là mức cao nhất tại châu Á, tiếp sau đó Bangladesh, Ấn Độ, Trung Quốc Đại lục và Indonesia.

Xét trên toàn châu Á, dân số thuộc tầng lớp trung lưu dự kiến sẽ tăng với mức tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 2,1% cho đến năm 2040 (ước tính) và tầng lớp “trung lưu cao” (nhóm 51-110 USD/người/ngày), sẽ tăng gần gấp ba tốc độ đó ở mức 5,9%.

Số người trong nhóm cao nhất, chi tiêu hơn 110 USD/ngày, dự kiến sẽ tăng từ 27 triệu vào năm 2021 lên 50 triệu vào năm 2030 (ước tính) và tăng vọt lên 164 triệu vào năm 2040 (ước tính). Khi đó, châu Á sẽ có nhiều dân thuộc nhóm thu nhập cao hơn so với châu Âu hoặc Mỹ.

Xét về quy mô, Trung Quốc Đại lục được kỳ vọng sẽ duy trì vị thế thống lĩnh là thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới với hơn 800 triệu người tiêu dùng vào năm 2030 (ước tính) và 820 triệu vào năm 2040 (ước tính).

Trong đó, số lượng người tiêu dùng ở Trung Quốc Đại lục kiếm được hơn 50 USD/ngày dự kiến sẽ đạt khoảng 420 triệu người vào năm 2030 (ước tính). Tại Ấn Độ, tầng lớp trung lưu cao dự kiến sẽ tăng trung bình 24%/năm cho đến năm 2030 (ước tính).

Châu Á sẽ “thống lĩnh” các thị trường tiêu dùng toàn cầu

Sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu và tầng lớp trung lưu cao tại Châu Á sẽ giúp khu vực này “thống lĩnh” các thị trường tiêu dùng toàn cầu. “Trong vài thập kỷ tới, thế giới, đặc biệt là châu Á, sẽ trải qua những thay đổi lớn về nhân khẩu học. Khu vực châu Á sẽ già hơn đáng kể, nhưng thịnh vượng hơn và quy mô hộ gia đình sẽ tiếp tục thu hẹp hơn”, báo cáo nhận định.

Những thay đổi này dẫn đến sự dịch chuyển lớn trong cách người dân chi tiêu trên toàn châu Á. Điều này sẽ tác động như thế nào đến các doanh nghiệp. Người châu Á sẽ mua gì? Người tiêu dùng mới ở đâu? Liệu người Indonesia có chi tiêu nhiều hơn cho đồ nội thất so với người Ấn Độ hay ngược lại? Và khi dân số Trung Quốc già đi, người tiêu dùng nước này sẽ mua sắm gì?...

Để trả lời các câu hỏi như vậy, nhà kinh tế học của HSBC, James Pomeroy, đã xây dựng một cơ sở dữ liệu nhân khẩu học độc quyền. Dựa trên cơ sở này, có thể trả lời những câu hỏi như vậy một cách chi tiết. Cơ sở này cho phép chúng ta liên hệ những thay đổi về nhân khẩu học, chẳng hạn như sự già hóa dân số, đến chi tiêu.

Chẳng hạn như trong trường hợp của Ấn Độ (Biểu đồ 3), số người chi tiêu 2-20 USD/ngày đang giảm mạnh và số người trong vùng chi tiêu 21-50 USD/ngày đang tăng lên nhanh chóng.

Ở Trung Quốc, nhiều người đang chuyển sang nhóm thu nhập cao, tức là những người chi tiêu trên 111 USD/ngày. Dự kiến đến năm 2050, nhóm người tiêu dùng cao cấp này sẽ chiếm hơn 35% tổng dân số.

Khi thu nhập tăng lên, mọi người sẽ có nhu cầu mua sắm các mặt hàng khác nhau. Một cách điển hình, chi tiêu cho các nhu cầu thiết yếu như thực phẩm và quần áo (nhu yếu phẩm) giảm trong khi chi tiêu cho y tế, nghỉ ngơi và giải trí tăng lên.

Cơ sở dữ liệu độc quyền của HSBC có thể đưa ra được con số cụ thể. Ví dụ, chi tiêu cho giải trí và vận tải dự kiến sẽ tăng nhanh nhất, ở mức hơn 7%/năm trong thập kỷ hiện tại. Ngược lại, chi tiêu cho thực phẩm dự kiến sẽ tăng trưởng thấp nhất, chỉ 5%/năm trong cùng giai đoạn.

Cụ thể, các ngành hàng như sản phẩm tài chính, giải trí, ô tô, thiết bị máy tính và các dịch vụ hộ gia đình sẽ phát triển nhanh nhất trên toàn châu Á. Trong đó, các dịch vụ tài chính sẽ là mảng phát triển nhanh tại hầu hết các quốc gia thuộc ASEAN, Ấn Độ và Trung Quốc. Ngược lại, tăng trưởng chi tiêu cho dịch vụ bưu chính, thực phẩm và nhu cầu năng lượng có thể chậm lại.