WB: Ngành tài chính ngân hàng chống chịu tốt và tăng trưởng vững chắc

Trong đó, GDP quý I/2022 tăng trưởng hơn 5,0% so với cùng kỳ năm trước; sản xuất công nghiệp duy trì kết quả vững chắc trong tháng 3, tăng trưởng 8,5%; tăng trưởng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng tốc lên 9,4%.

Cán cân thương mại hàng hóa ghi nhận thặng dư 1,4 tỷ USD trong tháng 3 trong khi vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký và giải ngân vẫn đứng vững trong bối cảnh bất định toàn cầu liên quan đến xung đột Nga - Ukraine.

WB có những nhận định lạc quan về nền kinh tế Việt Nam

Tăng trưởng kinh tế được hồi phục

Theo WB, GDP quý I/2022 tăng trưởng hơn 5,0%. Trong đó, lĩnh vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ tăng trưởng lần lượt 6,4% và 4,6%, đóng góp 4,3 điểm phần trăm cho tăng trưởng GDP của quý. Tăng trưởng của lĩnh vực công nghiệp - xây dựng đạt được nhờ nhu cầu mạnh mẽ đối với các sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo từ khu vực kinh tế đối ngoại.

Ngành tài chính, ngân hàng, bảo hiểm và ngành thông tin - truyền thông đã cho thấy khả năng chống chịu tốt trong hai năm qua và duy trì được tăng trưởng vững chắc.

“Đây là diễn biến đầy hứa hẹn, cho thấy Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI. Hai phần ba tổng số vốn đăng ký là đầu tư cơ sở sản xuất kinh doanh mới của các doanh nghiệp mới, bao gồm một dự án nhà máy sản xuất đồ chơi trị giá 1,3 tỷ USD. Hoạt động mua lại và sáp nhập (M&A) tiếp tục phục hồi sau khi giảm vào năm 2020 và 2021, với giá trị trong tháng 3 tăng gấp bốn lần so với cùng kỳ năm trước, ghi dấu chuỗi 6 tháng tăng trưởng liên tiếp”, WB nhận định.

Theo đó, công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là điểm đến hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài trong khi đầu tư vào bất động sản cho thấy dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ sau khi bị ảnh hưởng nghiêm trọng kể từ đầu đại dịch. Đầu tư vào bất động sản đạt 1,2 tỷ USD trong tháng 3 và 2,7 tỷ USD trong 3 tháng đầu năm, vượt qua tổng vốn đăng ký vào lĩnh vực này trong cả năm 2021. Tỷ lệ giải ngân các dự án FDI đã được phê duyệt tăng 8,7% (so cùng kỳ năm trước) trong tháng 3, tháng tăng thứ 4 liên tiếp, khi những hạn chế sau đợt phong tỏa liên quan đến COVID-19 được nới lỏng.

Báo cáo của WB cho thấy, tín dụng đối với nền kinh tế trong tháng 3 ước tăng trưởng khoảng 15,9% so với cùng kỳ năm trước, tốc độ cao nhất kể từ tháng 1/2018, thể hiện nhu cầu tín dụng mạnh mẽ để tài trợ cho sự phục hồi các hoạt động kinh tế.

Cân đối ngân sách nhà nước ghi nhận bội thu 600 triệu USD trong tháng 3. Thu ngân sách tăng 16,9% so với cùng kỳ năm trước nhờ các hoạt động kinh tế phục hồi mạnh mẽ, trong khi chi ngân sách giảm 8,6% so với cùng kỳ năm trước do giải ngân vốn đầu tư công chậm hơn. Trong quý I/2022, Chính phủ đã thu được một phần ba tổng dự toán thu và chi 19,7% tổng dự toán chi, dẫn đến bội thu 4,8 tỷ USD. Giải ngân đầu tư công chỉ đạt 11,7% dự toán được Quốc hội phê duyệt, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước.

Thu ngân sách đạt kết quả vững chắc phản ánh thu từ dầu thô tăng 83,6% so với cùng kỳ năm trước, thuế trừ dầu thô tăng 7,1% so với cùng kỳ năm trước và thu ngoài thuế tăng 38,3% so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, thu từ thuế giá trị gia tăng (VAT) tăng 11,2% so với cùng kỳ năm trước, tương đương tốc độ tăng trước đại dịch nhờ nhu cầu trong nước đang phục hồi.

Kho bạc Nhà nước phát hành trái phiếu chính phủ bằng nội tệ với tổng giá trị tương đương 386 triệu USD trong tháng 3, nâng tổng giá trị trái phiếu phát hành lên khoảng 1,8 tỷ USD trong quý I, tương đương 10,3% kế hoạch. Toàn bộ trái phiếu đã phát hành đều có kỳ hạn dài (10 năm trở lên). Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm trên thị trường sơ cấp tăng nhẹ lên 2,20% vào cuối tháng 3 từ mức 2,08% vào cuối năm 2021.

Trên thị trường thứ cấp, lợi suất trái phiếu chính phủ có kỳ hạn từ 7 năm trở xuống đã tăng 80-115 điểm cơ bản tính từ đầu tháng 2, cho thấy điều kiện tài chính trong nước đang thắt chặt, phù hợp với xu hướng tăng mặt bằng lãi suất tiền gửi và lãi suất liên ngân hàng.

Cần có giải pháp trung và dài hạn

Bên cạnh những con số khả quan, WB cũng đưa ra những khuyến nghị đáng lưu ý đối với nền kinh tế.

Theo đó, giá tiêu dùng và giá sản xuất tăng đặt ra yêu cầu cần theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả trong nước vì lạm phát tăng sẽ ảnh hưởng đến quá trình phục hồi tiêu dùng trong nước và tăng trưởng kinh tế.

Mặc dù giá tiêu dùng tăng chậm trong năm 2021 một phần do tổng cầu yếu, nhưng sự gia tăng giá hàng hóa trung gian và giá sản xuất trong 3 quý gần đây có thể ảnh hưởng đến các quyết định sản xuất và làm tăng giá tiêu dùng, đặc biệt là giá lương thực, thực phẩm.

Các biện pháp có thể áp dụng được WB khuyến nghị bao gồm: Giảm thuế đối với các hoạt động đầu tư cho sản xuất và đổi mới sáng tạo, giảm rào cản trong môi trường kinh doanh, giảm chi phí logistics, và đầu tư vào giáo dục, đào tạo kỹ thuật cho lực lượng lao động.

Trong ngắn hạn, theo WB, cần có biện pháp can thiệp chính sách có mục tiêu để loại bỏ tác động của giá cả tăng đối với người dân, đặc biệt là những nhóm dễ bị tổn thương.

Chính sách tạm giảm thuế đối với xăng dầu mới được các cấp có thẩm quyền ban hành là một chính sách trong ngắn hạn như vậy, mặc dù quyết định chọn giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu có thể không phản ánh đúng mục tiêu về môi trường của các cấp có thẩm quyền.

Trong trung hạn, các biện pháp khác bao gồm một hệ thống đảm bảo xã hội có mục tiêu, hiệu quả và có khả năng ứng phó tốt hơn, giúp xây dựng khả năng chống chịu trong nền kinh tế.

“Nếu tình trạng giá cả tăng kéo dài thì nên cho phép nền kinh tế điều chỉnh và thích nghi với thay đổi giá cả. Các cấp có thẩm quyền cũng nên cân nhắc có những cải cách mang tính cấu trúc để giúp nâng cao năng suất của nền kinh tế và tăng tổng cung”, WB khuyến nghị.