Các nước chỉ trích quyết định của Mỹ áp thuế nhôm, thép

Trước việc Mỹ thông báo sẽ áp thuế thép và nhôm nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU), Mexico và Canada từ ngày 1/6, Bộ trưởng Thương mại Vương quốc Anh Liam Fox và quan chức nhiều nước cho rằng đây là quyết định "đáng thất vọng".

Trong lúc Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vừa lên tiếng chỉ trích quyết định của Mỹ áp mức thuế nhập khẩu mới đối với mặt hàng nhôm và thép nhập từ Liên minh châu Âu (EU) là "bất hợp pháp và sai lầm", đồng thời cảnh báo EU sẽ đáp trả "một cách mạnh mẽ và thích hợp".

Tổng thống Trump ký áp dụng biểu thuế mới đối với nhôm và thép nhập khẩu trong sự chứng kiến của các công nhân thuộc ngành sản xuất nhôm và thép Mỹ

Quyết định của Mỹ là sai lầm

Điện Elysee ngày 31/5 cho biết Tổng thống Pháp đã điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump ngay sau khi phía Mỹ thông báo sẽ áp thuế 25% đối với thép và 10% đối với nhôm nhập khẩu từ EU, Canada và Mexico bắt đầu từ giữa đêm 31/5 (tức 11h00 ngày 1/6 giờ Việt Nam), chấm dứt thời hạn miễn trừ kéo dài hai tháng (đến hết ngày 31/5). Ông kêu gọi Tổng thống Mỹ tiến hành đối thoại với EU, Trung Quốc và Nhật Bản nhằm củng cố các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Tổng thống Macron nêu rõ: "Quyết định này không chỉ bất hợp pháp mà còn là một sai lầm về nhiều khía cạnh vì đây là cách phản ứng tồi tệ nhất trước những mất cân bằng thương mại quốc tế". Ông nhận định Mỹ đang đối phó với sự mất cân bằng toàn cầu bằng cách "tạo ra chủ nghĩa dân tộc về kinh tế và thương mại", đồng thời khẳng định chủ nghĩa dân tộc về kinh tế sẽ làm tổn hại bất kỳ ai, kể cả Mỹ. Ông Macron cũng nhắc lại trường hợp này đã xảy ra những năm 1930, khi chủ nghĩa dân tộc gây ra chiến tranh.

Hiện nước Anh có khoảng 31.000 người làm việc trong ngành sản xuất thép và nhiều người tham gia vào hoạt động chuỗi cung ứng, với các nhà máy sản xuất thép của Anh nằm tại các vùng North East, East Midlands, Yorkshire và Wales. Hãng Tata Steel hiện đang thuê 8.500 lao động tại nước Anh vừa lên tiếng kêu gọi cần có "hành động nhanh chóng và mạnh mẽ" đối với thuế thép mới này.

Ngay sau khi Mỹ loan báo việc sẽ áp thuế lên sản phẩm nhôm và thép nhập khẩu, tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế Moody's Investors Service đã nhận định rằng động thái đó dù có thể thúc đẩy hoạt động sản xuất kim loại của nước Mỹ, nhưng cũng sẽ làm tổn hại tới nền kinh tế nước này. Quản lý cấp cao Atsi Sheth của Moody’s cho biết quyết định áp thuế của Mỹ sẽ làm gia tăng giá nguyên liệu đầu vào của nhiều nhà sản xuất, qua đó ảnh hưởng tới mức giá chung. Đồng thời, động thái của Washington cũng sẽ khiến các nước thực hiện các biện pháp trả đũa và ảnh hưởng đến một số lĩnh vực xuất khẩu cụ thể của nước này.

Phản ứng của EU và các nước

Thông báo áp thuế của Washington ngay sau khi được đưa ra đã lập tức vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ EU, Canada và Mexico. Các nước này đều tuyên bố sẽ có biện pháp trả đũa mạnh mẽ Washington về thương mại.

Theo tuyên bố được đưa ra trong cùng ngày 31/5, Canada sẽ áp thuế lên hàng loạt mặt hàng của Mỹ có tổng giá trị lên tới 16,6 tỷ USD bắt đầu từ ngày 1/7 tới. Bộ Kinh tế Mexico cũng cho biết danh sách các mặt hàng của Mỹ phải chịu áp thuế bao gồm thịt lợn, nho, táo, đèn và thép cán mỏng, với mức áp thuế sẽ tương đương mức thuế quan của Mỹ áp dụng đối với Mexico.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker tuyên bố quyết định của Washington là không thể chấp nhận và EU sẽ áp đặt các biện pháp trả đũa. Cùng ngày, Ủy viên phụ trách thương mại của EU Cecilia Malmstrom cho biết EU sẽ bắt đầu kích hoạt cơ chế giải quyết tranh chấp tại WTO. Bà Malmstrom khẳng định các biện pháp đáp trả của EU sẽ cân xứng và phù hợp với quy định của WTO.

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại thương và Phát triển Phần Lan Anne-Mari Virolainen cùng ngày mô tả việc Mỹ áp thuế nhập khẩu cao đối với sản phẩm thép và nhôm của các đồng minh là hành động "rất đáng tiếc". Bà Virolainen cho rằng lý do mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra để thực thi việc hạn chế là "giả tạo" bởi sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu từ châu Âu không đe dọa đến an ninh quốc gia của Mỹ. Nhà ngoại giao Phần Lan chỉ rõ biện pháp của Washinhton sẽ không giải quyết tình trạng dư thừa thép trên thế giới, đồng thời nhấn mạnh các nước sẽ tiếp tục tìm kiếm giải pháp bất chấp quyết định của Mỹ.

Cùng ngày, Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso đã có cuộc đối thoại với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin với nội dung thảo luận được cho là xoay quanh các vấn đề thương mại. Bộ trưởng Aso được cho là sẽ thảo luận nhằm đạt thỏa thuận về việc Tokyo được miễn trừ thuế nhôm và thép khi xuất khẩu sang Mỹ. Cuộc gặp trên diễn ra trước thềm Hội nghị bộ trưởng tài chính Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) kéo dài 3 ngày tại khu nghỉ dưỡng Whistler, Canada, bắt đầu vào chiều 31/5.

Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan, nghị sĩ Cộng hòa có sức ảnh hưởng lớn trong Quốc hội Mỹ, đã nói trong một tuyên bố rằng ông không đồng ý với quyết định của Tổng thống Trump. Theo ông, nước Mỹ không nên nhằm vào các đồng minh mà cần phải hợp tác với họ để giải quyết các hành vi thương mại không công bằng. Trong khi Chủ tịch Ủy ban Chính sách và Tài chính thuộc Hạ viện Mỹ Kevin Brady cũng khẳng định mức thuế quan này đang nhằm sai mục tiêu. Ông Kevin Brady cùng một số nghị sĩ khác trong đảng Cộng hòa cũng thúc giục chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump miễn thuế nhập khẩu cho các đối tác quan trọng nhằm tránh một cuộc chiến thương mại và các đòn trả đũa từ những quốc gia khác.

Tuy nhiên, Mỹ tạm miễn áp mức thuế mới này đối với một số đối tác trong đó có EU để thương lượng thêm cho đến ngày 1/6 tới. EU - vốn đã lên tiếng đe dọa trả đũa các mức thuế đối với hàng nhập khẩu của Mỹ như nước cam và rượu whisky ngô - muối Washington miễn vĩnh viễn việc áp mức thuế nhập khẩu mới này đối với các sản phẩm nhôm, thép của liên minh.