Đá tảng nợ xấu đang được phá bỏ

	Tăng hiệu quả cho kiểm soát đặc biệt
	VAMC đã mua tổng cộng 296,55 nghìn tỷ đồng nợ xấu
	Phải có sàn giao dịch mua bán nợ

TS. Phạm Mạnh Thắng

Năm 2016, Vietcombank là NH đầu tiên mua lại toàn bộ nợ xấu đã bán cho VAMC và xử lý xong, đưa nợ xấu về một con số, đồng thời kiểm soát, quản trị chất lượng tín dụng một cách thực chất. Đâu là cơ sở để NH có những bước đột phá trong hoạt động xử lý nợ xấu (XLNX). Và NH sẽ đối mặt với những thách thức trong việc xử lý, thu hồi nợ trong thời gian tới ra sao. Để trả lời câu hỏi này, phóng viên Thời báo Ngân hàng đã có cuộc phỏng vấn TS. Phạm Mạnh Thắng - Phó tổng giám đốc Vietcombank.

Ông có thể cho biết tình hình XLNX của Vietcombank, đặc biệt là sau khi Nghị quyết 42/2017/QH14 về thí điểm XLNX (NQ42) có hiệu lực?

Tỷ lệ nợ xấu của Vietcombank liên tiếp giảm trong các năm qua và luôn thấp hơn mức mục tiêu 3% của ngành NH. Chúng tôi đã xây dựng kế hoạch XLNX 2016-2020 với nhiều biện pháp quyết liệt, dự kiến đến năm 2020 đưa tỷ lệ nợ xấu xuống dưới 1%.

Riêng năm 2016, Vietcombank đã xử lý thu hồi nợ xấu nội bảng trên 3.300 tỷ đồng, ngoại bảng trên 2.200 tỷ đồng. Số tiền thu hồi nợ xấu ngoại bảng đã đóng góp 26% vào lợi nhuận của toàn hệ thống. Với kết quả tích cực trên cùng với lợi nhuận năm 2017 là 9.200 tỷ đồng, Vietcombank đã mạnh dạn đặt kế hoạch thu nợ xấu nội bảng 2.400 tỷ đồng và ngoại bảng là 3.000 tỷ đồng. Đến hết tháng 9/2017, Vietcombank đã thu nợ xấu nội bảng gần 1.900 tỷ đồng và ngoại bảng là trên 1.500 tỷ đồng.

Quốc hội đã thông qua NQ 42 của các TCTD, Chính phủ cũng đã phê duyệt Đề án cơ cấu lại hệ thống TCTD gắn với XLNX giai đoạn 2016-2020… cho thấy quyết tâm của Chính phủ và ngành NH trong việc xử lý triệt để vấn đề nợ xấu. Những cơ chế mới sẽ là một “cú hích” quan trọng, hỗ trợ ngành NH nói chung và Vietcombank nói riêng thực hiện quyền của bên nhận tài sản bảo đảm (TSBĐ). NQ 42 một lần nữa khẳng định lại quyền của bên nhận TSBĐ được thu giữ TSBĐ của khoản nợ xấu để xử lý khi khách hàng vay vi phạm nghĩa vụ trả nợ đã được ký kết với NH.

Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, việc áp dụng các nội dung này tại các TCTD vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Đơn cử, nhiều cơ quan, bộ, ngành liên quan vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện nghị quyết. NQ 42 đã quy định chi tiết về thứ tự ưu tiên thanh toán khi xử lý TSBĐ, tuy nhiên trong thực tế vẫn chưa thể thực hiện do các sở, ban, ngành tại địa phương chưa thống nhất quan điểm xử lý. Hầu hết các khoản nợ xấu đều khó đáp ứng đầy đủ các điều kiện để được áp dụng thủ tục rút gọn theo Bộ luật Tố tụng dân sự, nên TAND các cấp vẫn tiếp tục xử lý các vụ việc theo trình tự thông thường.

Đánh giá, bán nợ theo giá thị trường là một trong những biện pháp xử lý nợ hiệu quả

Vậy, Vietcombank có những giải pháp gì để XLNX của NH đạt hiệu quả?

Đúng là mục tiêu thu nợ của cả năm 2017 là một thách thức lớn, nhưng đồng thời cũng là động lực để các cán bộ Vietcombank nói chung cũng như các cán bộ làm công tác xử lý thu hồi nợ nói riêng nỗ lực phấn đấu. Vietcombank đang tích cực triển khai đồng bộ nhiều biện pháp như tiếp tục đẩy mạnh công tác xử lý, thu hồi nợ. Nhất là vai trò đầu tàu trụ sở chính phát huy hơn nữa trong công tác thu hồi nợ, hỗ trợ các chi nhánh làm việc với các cơ quan ban, ngành như TAND tối cao, Viện KSND tối cao, Tổng cục THA dân sự, UBND các cấp… để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, từ đó tăng cường phối hợp với các cơ quan, ban, ngành trong công tác xử lý, thu hồi nợ.

Các chi nhánh thường xuyên tiến hành rà soát lại danh mục nợ xấu, đồng thời phải bám sát khách hàng, kiểm tra, kiểm soát nguồn trả nợ, đánh giá các nguồn thu hồi nợ, thiện chí trả nợ, thái độ hợp tác của khách hàng. Từ đó phân loại và đưa ra biện pháp, lộ trình xử lý, thu hồi nợ hiệu quả đối với từng khách hàng.

Trong quá trình xử lý, Vietcombank đảm bảo việc thực hiện một cách công khai, minh bạch để tránh rủi ro về mặt pháp lý sau này. Ngoài ra, NH rà soát và tiến hành thí điểm việc thu giữ TSBĐ đối với một số khách hàng, hồ sơ đủ điều kiện theo quy định tại NQ 42…

NQ 42 cho phép các NH được bán khoản nợ thấp hơn giá trị ban đầu và được kỳ vọng sẽ thúc đẩy thị trường mua bán nợ phát triển trong thời gian tới. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Đây là chủ trương rất đúng đắn của Quốc hội, phù hợp với thực tế và quy luật thị trường, tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc để các TCTD mạnh dạn hơn nữa trong việc thực hiện xử lý dứt điểm khoản nợ thông qua biện pháp bán nợ. Quy định này cũng thu hút thêm nhiều tổ chức, cá nhân hơn nữa trong đó có cả các tổ chức nước ngoài tham gia hoạt động mua bán nợ, từ đó tạo tiền đề để xây dựng thị trường mua bán nợ chuyên nghiệp, công khai, minh bạch.

Trước khi có NQ 42, NHNN đã có các văn bản quy định, hướng dẫn các TCTD thực hiện mua, bán nợ như Quyết định số 59/2006/QĐ-NHNN ngày 21/12/2006 và sau này được thay thế bằng Thông tư số 09/2015/TT-NHNN ngày 17/7/2015. Các văn bản này đều cho phép các TCTD thực hiện hoạt động mua, bán nợ xấu trên cơ sở thỏa thuận giữa các bên, kể cả trường hợp giá bán nợ thấp hơn giá trị nợ gốc hoặc giá trị ghi sổ của khoản nợ (bao gồm nợ gốc và nợ lãi).

Theo Vietcombank đánh giá, bán nợ theo giá thị trường là một trong những biện pháp xử lý nợ hiệu quả, cần được các TCTD sử dụng phổ biến hơn nữa để có thể nhanh chóng thu hồi nợ xấu, phá vỡ “cục máu đông” trong nền kinh tế, tạo nguồn vốn để cấp tín dụng cho các tổ chức, DN kinh doanh hiệu quả, từ đó thúc đẩy phát triển nền kinh tế. Tuy nhiên, thời gian qua, việc bán nợ dưới giá trị ghi sổ của khoản nợ đã vấp phải những đánh giá “chưa thiện cảm”, không thực sự khách quan của các cơ quan thanh tra, kiểm toán. Điều này làm cho các TCTD chưa quyết liệt trong việc bán nợ theo giá thị trường, đặc biệt là đối với các khoản bán nợ dưới giá trị nợ gốc.

Trên cơ sở các quy định của Chính phủ, NHNN, Vietcombank đã chủ động và kịp thời xây dựng quy định nội bộ đảm bảo phù hợp về hoạt động mua, bán nợ nhằm nhanh chóng xử lý dứt điểm các khoản nợ xấu, nợ tồn đọng. Khi thực hiện bán nợ, một trong những điều kiện hàng đầu Vietcombank lựa chọn và được quy định cụ thể là đảm bảo biện pháp bán nợ phải thu hồi nợ hiệu quả nhất và được thực hiện theo đúng các quy định của pháp luật.

Xin cảm ơn ông!