Hiểm họa từ… thuốc giả

Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực y tế cho rằng, với sự phát triển của khoa học và công nghệ như hiện tại, thủ đoạn sản xuất, kinh doanh thuốc giả ngày càng tinh vi nên các cơ quan chức năng khó phát hiện. Các mẫu thuốc giả có nhãn, bao bì đóng gói giống tới 99% mẫu nhãn, bao bì của thuốc thật, không có dấu hiệu rõ ràng nào để phân biệt. Nhất là người tiêu dùng, những người không có kiến thức về thuốc sẽ càng dễ bị đánh lừa.

Bác sỹ H, đang công tác tại một bệnh viện lớn ở Hà Nội cho rằng, công tác kiểm soát thuốc như hiện nay vẫn còn nhiều lỗ hổng, các nhà thuốc vì lợi nhuận đã nhập các loại thuốc giả, kém chất lượng giá rẻ bày bán lẫn lộn với thuốc thật để bán cho người tiêu dùng. Các loại thuốc đó, ngay cả với nhiều bác sỹ cũng khó phân biệt thật - giả, nên đã gây ra nhiều hệ lụy, thậm chí cả tính mạng con người….

Thực tế cũng cho thấy, cách mua bán thuốc hiện nay của người tiêu dùng là… rất dễ dàng. Người có bệnh ra một hiệu thuốc bất kỳ rồi mô tả lại bệnh lý mình mắc phải cho người bán thuốc mà không cần đơn thuốc khám của bác sỹ hay hóa đơn chứng từ gì từ các hiệu thuốc.

Chính thói quen này đã tạo cơ hội cho thuốc giả, thuốc kém chất lượng “có đất dụng võ”, từ các loại thuốc đắt tiền, biệt dược và cả những loại thuốc giá trị thấp đều len lỏi bán trên thị trường. Nhiều người đã phải nhập viện do uống phải thuốc giả, thuốc kém chất lượng.

Chị Nguyễn Thị H, ở Đê La Thành, Đống Đa, Hà Nội chia sẻ: Với những bệnh thông thường, tôi thường tự ra hiệu thuốc rồi mô tả bệnh của mình và chờ người bán “bốc” thuốc. Hôm rồi, người bạn làm cùng cơ quan bị sốt ra mua thuốc ở hiệu, mua phải thuốc kém chất lượng nên phải cấp cứu. Sợ quá, từ nay, mua thuốc phải hết sức thận trọng.

Thời gian qua, Bộ Y tế đã liên tục phát lệnh đình chỉ lưu hành, thu hồi, tiêu hủy hàng loạt thuốc giả, thuốc kém chất lượng trên thị trường. Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương thông tin, trong số hơn 31.000 mẫu thuốc được kiểm tra gần đây, đã có hơn 1.000 mẫu không đạt tiêu chuẩn chất lượng, bị nhiễm khuẩn, không đủ định lượng, không đủ độ hòa tan…

Thạc sỹ Nguyễn Đăng Lâm, Viện phó Viện kiểm nghiệm thuốc Trung ương cho biết: Mặc dù, chất lượng thuốc trong những năm gần đây có sự tiến bộ, tuy nhiên, thuốc giả, thuốc kém chất lượng vẫn tồn tại, đặc biệt là thuốc đông y…

“Mua phải thuốc giả, thuốc kém chất lượng, trước hết là bởi “thói quen” mua thuốc của người dân. Tuy vậy, khi những người có chuyên môn còn khó có thể phân biệt thì người dân cũng chỉ còn biết trông chờ vào “vận may””, Thạc sỹ Lâm cho biết thêm.

Người bệnh cần mua thuốc ở những nơi có uy tín

Hiện chưa có số liệu thống kê chính thức về tỷ lệ ngộ độc thuốc ở Việt Nam, tuy nhiên có nhiều trường hợp do dùng phải thuốc giả, thuốc kém chất lượng đã phải nhập viện và chịu tác hại khôn lường. Chúng làm vô hiệu hóa các liệu pháp điều trị để cứu sống bệnh nhân, nhiều trường hợp gây ra các phản ứng dị ứng, nhiễm độc kim loại nặng cũng như làm bệnh nhân dễ kháng thuốc. Các triệu chứng nguy hiểm như: khó thở, ngứa họng, ngứa mũi; hơi thở ra có thể có mùi thuốc; nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt, trường hợp nặng có thể bị co giật...

Để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, Bộ Y tế đang tập trung xây dựng hệ thống bán lẻ thuốc đạt tiêu chuẩn GPP (thực hành nhà thuốc tốt), đồng thời triển khai áp dụng hệ thống quản lý chất lượng toàn diện từ khâu sản xuất, bảo quản, kiểm nghiệm, phân phối, sử dụng và hậu kiểm.

Tuy vậy, theo các chuyên gia ngành y, thì trước tiên, người tiêu dùng cần biết cách tự bảo vệ mình bằng cách mua thuốc ở những cơ sở lớn, có tên tuổi đồng thời xem kỹ thời hạn sử dụng ghi trên bao, hộp sản phẩm. Những loại thuốc đã từng bị làm giả, kém chất lượng mà cơ quan chức năng công bố khi mua cần phải thận trong. Đặc biệt, người tiêu dùng cần chú ý đến các điểm khác biệt ở giấy in, màu sắc và phông chữ, sau đó cần chú ý đến hình thức của viên thuốc, vị, kết cấu của viên thuốc so với cảm giác của thuốc thật đã biết.

Hoàng Cường