Hỗ trợ không chỉ doanh nghiệp

Theo ông, các giải pháp của Chính phủ vừa qua đã đủ mạnh để vực dậy sản xuất - kinh doanh, vực dậy nền kinh tế?

Năm 2011 đã có 54 nghìn doanh nghiệp (DN) ngừng hoạt động và phá sản; sang đầu năm 2012 có thêm khoảng 18 nghìn DN tiếp tục ngừng hoạt động. Sau lưng đó là hàng triệu lao động, nên tôi nghĩ Chính phủ cần tăng cường gói hỗ trợ DN. Nguyên nhân dẫn đến những khó khăn hiện nay là do chúng ta để nền kinh tế vĩ mô bất ổn trong thời gian dài và khi “uống thuốc điều trị” dẫn đến những tác dụng phụ. Bởi vậy đừng vì những tác hại phụ mà ngưng thuốc.

PGS-TS Trần Hoàng Ngân

Theo tôi, chúng ta cần 2 nhóm giải pháp. Thứ nhất, là giải pháp ngắn hạn, cần xử lý vấn đề hàng tồn kho. Hiện nay tồn kho không chỉ xảy ra với các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo như sắt, thép, giày dép... mà còn ở hàng nông - thủy sản, lương thực. Đây là khu vực rất quan trọng. Hiện 70% dân số sống ở nông thôn; 50% lao động trên 15 tuổi là lao động trong nông nghiệp. Nhưng gói hỗ trợ 29 nghìn tỷ đồng mới chủ yếu hướng vào DN mà ít chú ý đến phần nông nghiệp và nông thôn là chưa đầy đủ. Vì vậy, phải tăng cường hỗ trợ lĩnh vực này bằng cách tăng cường hỗ trợ trực tiếp cho nông dân, người nghèo, người có thu nhập thấp... Như vậy mới tăng tổng cầu.

Về giải pháp dài hạn, liên quan đến điều hành chính sách tài khóa và tiền tệ. Với chính sách tài khóa phải hết sức thận trọng, nới ở chỗ này nhưng chặt ở chỗ khác. Nếu chỉ nới không thì lại tiếp tục mất cân đối ngân sách, lại tiếp tục lạm phát. Nhưng với chính sách tiền tệ (CSTT) phải có thông điệp hết sức mạnh mẽ là sẽ điều hành CSTT theo hướng lãi suất sẽ giảm và ổn định lâu dài. Chứ không phải năm nay lãi suất giảm, năm sau lãi suất lại tăng, khiến DN không dự báo được. Điều kiện tốt nhất hiện nay là giảm sâu cả lãi suất huy động và cho vay. Trong thời gian vừa qua chúng ta hơi chú trọng đến bảo vệ người gửi tiền là đúng, nhưng phải chú ý bảo vệ cả người vay tiền, bởi sau lưng DN là hàng triệu lao động.

Nông nghiệp nông thôn cũng rất cần được hỗ trợ

Vào thời điểm này lãi suất nên kéo sâu xuống 10%/năm và điều hành lãi suất đó theo lạm phát cơ bản chứ không nên chạy theo CPI, bởi CPI phụ thuộc nhiều vào giá lương thực, giá xăng dầu. Khi đó CSTT mới ổn định lâu dài, DN mới mạnh dạn đầu tư.

Như ông nói, trong ngắn hạn cần phải giải quyết hàng tồn kho. Vậy theo ông, cần phải có những giải pháp gì?

Chúng ta phải xem lại vấn đề quy hoạch các nhà máy sắt thép, xi măng trong thời gian qua. Nó quá tải so với sự hấp thụ của nền kinh tế. Ngoài ra lãi suất nếu giảm sâu thì cũng sẽ kích cầu, những người có tiền họ sẽ ít gửi mà đem ra tiêu dùng, còn DN có tiền để tái đầu tư sản xuất. Vì vậy, trong thời điểm hiện nay, theo tôi cần tiếp tục uống thuốc nhưng ở mức độ giảm liều, bởi trong thời gian vừa qua chúng ta kiểm soát kinh tế vĩ mô hơi nặng và chậm giảm liều.

Cũng có đề xuất phải miễn giảm mạnh hơn nữa thuế VAT và thuế TNCN để kích thích sức mua của người dân?

Cũng phải lưu ý là cân đối ngân sách chúng ta bội chi rất lớn. Năm 2010 bội chi tới 5,5% GDP; năm 2011 4,9% GDP, tức là trên 140 nghìn tỷ, thì năm 2012 chúng ta lại tiếp tục bội chi nữa. Ta giảm để hỗ trợ nhưng làm sao động viên khai thác để tăng được nguồn thu chứ đừng nghĩ đến vấn đề phải giảm nhiều quá. Dĩ nhiên nó cần thiết trong giai đoạn này nhưng phải có chừng mực, để khắc phục nhìn về dài hạn, tức là đề án tái cấu trúc nền kinh tế.

Liệu việc đưa ra gói giải pháp hỗ trợ DN có lặp lại kịch bản năm 2009, tức là lạm phát quay trở lại vào những năm sau?

Chúng ta có quá nhiều bài học kinh nghiệm rồi, năm 2009 tác động của suy thoái kinh tế thì tăng trưởng GDP quý I/2009 có 3% nên phải dùng gói kích cầu với dung lượng lớn để kích thích nền kinh tế, nhưng năm nay tình hình có khác.

Xin cảm ơn ông!

Quang Cảnh