Không hạn chế kinh doanh ô tô nhập khẩu

Người ở vùng sâu cũng có quyền sử dụng ôtô chất lượng cao

Lần thứ 4, Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ Giao thông vận tải) tổ chức hội thảo lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư quy định việc kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu.

Nội dung dự thảo cũ đã bị giới DN, Hiệp hội DN và VCCI phản ứng gay gắt bởi DN cho rằng đây sẽ là một “giấy phép con” để làm khó DN, loại bỏ các DN nhập khẩu xe thông qua nhà phân phối... khiến các hãng sản xuất có thể bắt ép DN và người tiêu dùng Việt Nam phải mua xe từ nhà sản xuất thay vì có thể mua thông qua nhà phân phối.

Ảnh minh họa

Với dự thảo mới, DN đã cảm nhận sự xuống nước của Cục Đăng kiểm. Khi thông tư này có hiệu lực sẽ tác động tới tất cả các DN nhập khẩu kể cả chính hãng và không chính hãng.

Điểm thay đổi tích cực nhất là ôtô nhập từ các thị trường có quy định khí thải tương đương hoặc cao hơn Việt Nam như EU, Nhật Bản... sẽ không cần bản chính Chứng nhận hoặc Phiếu kiểm định chất lượng xuất xưởng, theo ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế (VCCI). Xe chưa qua sử dụng cùng kiểu loại từng được đăng lý lưu hành tại các nước có mức khí thải tương đương hoặc cao hơn mức hiện hành của Việt Nam (như EU, G7...); hoặc xe có mức khí thải tương đương hoặc cao hơn quy định của Việt Nam, cùng kiểu loại đã được đăng ký lưu hành ở nước ngoài... cũng sẽ không cần phải có bản chính 2 loại giấy này.

“Chúng tôi đánh giá cao sự tiếp thu của cơ quan soạn thảo khi bản dự thảo Thông tư mới nhất lần này đã có những thay đổi tích cực. Cần có chính sách để người Việt ở nông thôn, vùng sâu, xa cũng có quyền sử dụng ôtô chất lượng cao, giá thành hợp lý, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng”, ông Đậu Anh Tuấn phát biểu.

Phải chặn luôn, không cho nhập khẩu xe không đáp ứng tiêu chí

Thông tư mới ra đời nhằm đáp ứng kỳ vọng đảm bảo giữa xe nhập khẩu và xe sản xuất, lắp ráp trong nước được đối xử như nhau trong việc kiểm tra, thử nghiệm và chứng nhận chất lượng, tạo ra hàng rào kỹ thuật đảm bảo an toàn chất lượng theo chỉ đạo của Chính phủ.

Thông tư mới quy định theo hướng trình tự, cách thức thực hiện và hàng rào kỹ thuật đối với xe nhập khẩu đảm bảo bình đẳng với xe sản xuất, lắp ráp trong nước; quy định chi tiết về thủ tục đăng kiểm điện tử trên Cổng thông tin một cửa Quốc gia bao gồm cả việc đăng ký hồ sơ trực tuyến, trả kết quả trực tuyến tới người nhập khẩu và các cơ quan có liên quan.

Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, dự thảo Thông tư mới cũng quy định rõ về trách nhiệm của nhà nhập khẩu trong việc triệu hồi sản phẩm bị lỗi kỹ thuật của nhà sản xuất.

Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam (VAMA) đánh giá cao khi dự thảo Thông tư mới quy định xe chưa có tiêu chuẩn rõ ràng phải được đăng kiểm, kiểm tra cẩn thận như sản xuất trong nước, nếu không đảm bảo được phải tái xuất. Nhưng ông có băn khoăn: “Khi xe nhập khẩu không đáp ứng tiêu chí của Việt Nam bắt tái xuất thì rất căng thẳng. Tại sao không ngăn chặn luôn không cho nhập khẩu vào Việt Nam”.

Một góp ý khác được ông Đoàn Trần Thái, thành viên Tiểu ban kỹ thuật VAMA nêu ra: Thị trường hiện nay có hàng nghìn nhà nhập khẩu, nhưng quy định triệu hồi xe trong dự thảo Thông tư còn khá sơ sài, chủ yếu kiểm soát tại cảng với các xe chưa thông quan. Tuy nhiên, việc triệu hồi xe sẽ không làm được nếu thiếu sự hỗ trợ của nhà sản xuất. Vậy việc triệu hồi xe sẽ được kiểm soát như thế nào? So với xe sản xuất, lắp ráp trong nước hiện nay, các DN nhập khẩu xe chính hãng khi muốn triệu hồi sản phẩm phải có giải trình gửi Cục Đăng kiểm Việt Nam báo cáo phương án xử lý. Bên cạnh đó, cứ sau 3 tháng DN phải báo cáo tiến độ. Trong khi đó, tại dự thảo Thông tư không đưa ra quy định nào cụ thể đối với các DN nhập khẩu xe nhỏ lẻ.

Đại diện một số DN nhập khẩu ô tô đề nghị cân nhắc quy định người nhập khẩu phải cung cấp hồ sơ thiết kế đối với xe nhập khẩu có kiểu loại chưa được cơ quan có thẩm quyền chứng nhận để cơ quan kiểm tra làm căn cứ xem xét, đánh giá và thẩm định nhằm mục đích hỗ trợ người nhập khẩu kiểm soát chất lượng phương tiện trước khi nhập khẩu xe. Với DN đơn thuần là nhà nhập khẩu xe thì bên xuất khẩu chỉ bán xe chứ không bán công nghệ, thì quy định này sẽ gây khó khăn cho DN. Trên thế giới hiện nay, chưa nước nào yêu cầu nhà nhập khẩu cung cấp Hồ sơ thiết kế cho xe nhập khẩu từ nước ngoài.

Tuy nhiên, Cục Đăng kiểm Việt Nam giải thích, việc bổ sung quy định này vào bản dự thảo Thông tư mới là cần thiết để hài hòa trong quá trình chứng nhận chất lượng giữa xe sản xuất, lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu.

Ông Trần Kỳ Hình, Cục trưởng Cục Đăng kiểm khẳng định Thông tư mới chỉ là hàng rào kỹ thuật, không liên quan đến nhà đầu tư, không hạn chế quyền kinh doanh và sẽ tạo ra sân chơi bình đẳng giữa các nhà nhập khẩu hoàn toàn không có quy định nào với DN nhập khẩu nhỏ lẻ. Thông tư hướng tới đảm bảo hài hòa lợi ích giữa DN và Nhà nước, có lợi cho DN phát triển trong sự kiểm soát có hiệu quả của Nhà nước.