Không lo tín dụng ngoại tệ giảm
Tính từ sau đợt điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng thêm 1% của NHNN hồi cuối tháng 6/2013, thị trường ngoại hối đã ổn định được 4 tháng liên tiếp. Tỷ giá niêm yết tại các NHTM và thị trường tự do cũng thể hiện xu hướng giảm dần. Nếu quan sát, dễ thấy tỷ giá niêm yết tại các NHTM ở mức thấp hơn mức trần quy định của NHNN và tỷ giá trên thị trường tự do chỉ xoay quanh tỷ giá niêm yết của NHTM.
Cụ thể, tỷ giá do NHNN công bố tiếp tục duy trì ở mức 21.036 đồng/USD. Trong khi, tỷ giá USD/VND tại Vietcombank vào ngày 8/11 chỉ còn 21.080 - 21.130 đồng/USD (mua vào và bán ra), giảm 0,05% so với cuối tháng 9/2013 và tăng 1,3% so với cuối năm 2012. Tỷ giá trên thị trường tự do lúc này ở mức 21.140 đồng/USD, không thay đổi so với cuối tháng 9/2013.
Ảnh minh họa
Ổn định về tỷ giá, chính sách chống đô-la hóa cho kết quả tích cực, thể hiện qua con số thống kê về tăng trưởng tín dụng ngoại tệ của NHNN chi nhánh TP. Hồ Chí Minh trong tháng 10. So với cuối năm 2012, huy động vốn ngoại tệ giảm 0,39%, nhưng đồng thời, dư nợ tín dụng bằng ngoại tệ lại giảm liên tục, tới 19,32% vào thời điểm này. So với những năm trước, đây được xem là lần giảm khá mạnh ở mảng tín dụng ngoại tệ.
Với nhiều người, tín hiệu này là tiêu cực và nghĩ ngay rằng, vì DN quá khó khăn không vay vốn, hoặc ngân hàng đang hạn chế cho vay… Song theo một chuyên gia kinh tế, khi nguyên tắc bị phá vỡ thì người ta “hoang mang” là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, phải biết rằng cung ngoại tệ hiện khá dồi dào. Thậm chí, các NHTM còn giảm mạnh lãi suất cho vay USD, dù nhu cầu ngoại tệ thanh toán hợp đồng nhập khẩu hàng hóa phục vụ thị trường trong mùa lễ, tết của DN gia tăng.
Lý do quan trọng nhất cho diễn biến ổn định của tỷ giá thời gian vừa qua là cung ngoại tệ khá tốt, cân bằng thậm chí thặng dư so với cầu. Về ngoại thương, tính chung 10 tháng năm 2013, nhập siêu cả nước chỉ khoảng 187 triệu USD, bằng 0,2% tổng kim ngạch hàng hóa xuất khẩu. Với nguồn vốn ngoại tệ đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), Cục Đầu tư nước ngoài - Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay, vốn FDI đăng ký mới và tăng vốn tính đến ngày 20/10 vừa qua đã tăng 65,5% so với cùng kỳ năm trước, đạt hơn 19,2 tỷ USD.
Hay kênh ngoại tệ khác cũng khá quan trọng là kiều hối, chỉ tính riêng khu vực TP. Hồ Chí Minh, lượng kiều hối chuyển về thông qua các ngân hàng đến nay đạt gần 3 tỷ USD, bằng khoảng 72% con số của cả năm 2012. Dự kiến, cả năm nay, kiều hối chuyển về thành phố có thể lên đến 4,8 tỷ USD, cao hơn nhiều mức 4,1 tỷ USD của năm ngoái.
Như vậy, việc tăng trưởng tín dụng ngoại tệ âm trong tháng 10 vừa qua không hẳn vì hai yếu tố then chốt là sức cầu nội địa cho hoạt động nhập khẩu yếu; hay sức cạnh tranh của hàng Việt Nam trên thị trường thế giới giảm sút dẫn tới giảm nhập khẩu. Chủ yếu do chúng ta đang có nguồn cung ngoại tệ dồi dào, phù hợp với tốc độ xuất nhập khẩu của DN.
Khẳng định điều này, TS. Lê Xuân Nghĩa - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh doanh cho hay, dự trữ ngoại tệ tăng mạnh từ 7 tỷ USD lên 28 tỷ USD tạo lập được từ cán cân thanh toán thặng dư. Ước tính năm 2013, thặng dư cán cân thanh toán tổng thể sẽ đạt trên 5 tỷ USD. Cân đối này là cơ sở để tỷ giá hối đoái tiếp tục ổn định.
Phân tích thêm về sức hút tiền gửi bằng đồng Việt Nam và ngoại tệ, chuyên gia cũng lưu ý, chênh lệch lãi suất giữa USD và VND ở mức 5-6%/năm như hiện nay là đủ lớn để hạn chế sự dịch chuyển tiền gửi từ nội tệ sang ngoại tệ.
Như vậy, sau một thời gian áp dụng chính sách linh hoạt, NHNN hoàn toàn có đủ năng lực để điều hành tỷ giá. Đồng thời, điều này cũng tạo cơ sở để Chính phủ tiếp tục thực hiện chủ trương tăng dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi ngoại tệ, đưa ra danh mục không được phép cho vay ngoại tệ và đề nghị giảm lãi suất huy động tiền gửi bằng ngoại tệ đối với cá nhân và DN, hướng đến mục tiêu năm 2017-2018 không còn tiền gửi ngoại tệ và cho vay ngoại tệ trong hệ thống NHTM Việt Nam, chính thức đoạn tuyệt với tình trạng đô la hóa kéo dài suốt nhiều năm qua.
KIM