Liên kết xuất bản: Ai quản lý nội dung?

Truyện cổ tích Thạch Sanh với những chi tiết miêu tả đầy bạo lực, sách luật in hình diễn viên hài Công Lý, truyện tranh cho thiếu nhi thì đầy những cảnh hở hang, mát mẻ của các nhân vật… đó chỉ là một trong số hàng loạt sai phạm mà thủ phạm chính là sự thả nổi khâu quản lý, biên tập của nhà xuất bản cho các đối tác liên kết xuất bản.

Với những quy định ngày càng chặt chẽ hơn, hy vọng thị trường xuất bản sẽ bớt đi nhiều hạt sạn

Theo quy trình, nhà sách thực hiện bản thảo sẽ nộp cho nhà xuất bản, bản thảo được biên tập viên nhà xuất bản biên tập, tiếp đó được trình lên để duyệt và cấp phép in, sách in được nộp lưu chiểu và nhận giấy phép phát hành. Quy trình là như vậy song không hiểu vô tình hay không mà hầu như bản thảo nhà sách đưa lên thế nào, nhà xuất bản in như thế và gần như “bỏ qua” khâu biên tập. Và phần lớn các sách “có vấn đề” và bị thu hồi đều bị nhà xuất bản “quên” khâu biên tập.

Lý giải cho cái “quên”, biên tập viên của một nhà xuất bản chia sẻ, nếu biên tập làm “chặt” thì các nhà sách sẽ ngại mang đến và như thế thì nhà xuất bản chỉ có “chết đói”. Cũng chính vì lý do “cần in” sách nên nhiều nhà xuất bản đã cố gắng giảm bớt, đơn giản các khâu kiểm duyệt như một cách thu hút càng nhiều đối tác liên kết càng tốt. Bởi chỉ có như vậy, nhà xuất bản mới có doanh thu để nuôi mình.

Bên cạnh đó, cũng phải thừa nhận rằng liên kết xuất bản sách đã tạo điều kiện cho thị trường sách, nhà sách khi hàng năm có hàng trăm đầu sách mới, nhiều tác phẩm hay được các nhà sách chuyển dịch và mang đến cho người đọc những cuốn sách có ý nghĩa. Theo thống kê mỗi năm liên kết xuất bản đã giúp thị trường có thêm 30.000 đầu sách mới với hàng triệu bản in mỗi năm, đây là công sức không hề nhỏ của liên kết xuất bản.

Sinh viên Nguyễn Trọng Hiếu – Học viện Ngân hàng cho biết, nếu như trước kia muốn tìm sách tham khảo cho các chuyên ngành học thường phải lên thư viện của trường để tra cứu hay đi khắp các hàng sách cũ ở đường Láng để bới tìm mà không phải lúc nào cũng có. Nay với việc liên kết xuất bản của các nhà sách, những sách hay, bán được đều được các đối tác xuất bản khai thác triệt để và những sách giáo trình, sách tham khảo hay cũng rất dễ tìm tạo điều kiện khá lớn cho sinh viên trong nghiên cứu và học tập.

Bác Nguyễn Trọng Lâm (Đống Đa) chia sẻ, với sự bùng nổ thông tin thì liên kết xuất bản là một hướng đi tất yếu, qua liên kết như vậy vừa mở rộng được ấn phẩm giúp độc giả dễ dàng tiếp cận với các tác phẩm, đồng thời nó cũng là bộ lọc, những nhà xuất bản, đối tác liên kết làm ăn hiệu quả sẽ trụ vững được, những nhà xuất bản làm ăn chộp giật, tác phẩm kém sẽ bị đào thải.

Bên cạnh đó, liên kết xuất bản cũng sẽ làm minh bạch hơn thị trường xuất bản và là động lực để thúc đẩy các tác giả sáng tác ra những tác phẩm có chất lượng. Bởi với liên kết xuất bản thì sách nhái, sách lậu sẽ không còn có chỗ đứng…

Luật Xuất bản mới cũng quy định khi xử lý sai phạm của nhà xuất bản sẽ đồng thời xử phạt cả đối tác liên kết ở mức như nhau; với những đơn vị sai phạm không khắc phục sẽ kiên quyết tạm dừng không cho liên kết. Ðồng thời, bắt buộc mỗi nhà xuất bản phải có số biên tập viên cơ hữu năm người, qua lớp đào tạo và được cấp chứng chỉ của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Luật mới cho phép các đối tác liên kết được biên tập sơ bộ trước khi đưa nhà xuất bản biên tập lần cuối. Do vậy, biên tập viên của đối tác cũng bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề như biên tập viên ở nhà xuất bản. Với những quy định ngày càng chặt chẽ hơn trong lĩnh vực xuất bản hy vọng không xa thị trường xuất bản sẽ bớt đi nhiều những hạt sạn không đáng có và tạo ra một thị trường sách lành mạnh cho độc giả.