Nâng cao nhận thức và Bảo vệ người Tiêu dùng Tài chính

Đồng chủ trì Hội thảo có bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc NHNN; ông Naoyuki Yoshino, Giám đốc ADBI; ông Andres Laboul, Giám đốc các vấn đề tài chính và doanh nghiệp của OECD, Cố vấn cấp cao, Trưởng đại diện của OECD chuẩn bị cho G20. Tham dự Hội thảo là các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia, nhà nghiên cứu đến từ nhiều quốc gia trên thế giới và khu vực.

Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chụp ảnh lưu niệm cùng các đại biểu dự Hội thảo

Trong nhiều năm qua, OECD và ADBI đã là những đối tác phát triển quốc tế hàng đầu trong việc triển khai các hoạt động liên quan đến giáo dục tài chính và bảo vệ người tiêu dùng trên phạm vi toàn cầu và khu vực. So với các nước đang phát triển, Việt Nam hiện được đánh giá là có một số lợi thế nhất định trong triển khai tài chính bao trùm như nền tảng công nghệ thông tin, độ bao phủ trên diện rộng các dịch vụ kỹ thuật số, sự phát triển mạnh mẽ của các tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính, sự hỗ trợ tích cực của các đối tác phát triển quốc tế… tuy nhiên để có thể triển khai thành công thì công tác giáo dục tài chính và bảo vệ người tiêu dùng cần phải đi trước một bước như là những chủ đề ưu tiên.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh: “Việt Nam luôn coi việc nâng cao nhận thức tài chính và bảo vệ người tiêu dùng là những thành tố căn bản trong Chiến lược Quốc gia về Tài chính Bao trùm sắp tới của mình và là nền tảng quyết định sự thành công trong triển khai Chiến lược”.

Phó Thống đốc cho biết thêm: “Vừa qua, NHNN đã phối hợp cùng Đài truyền hình Việt Nam triển khai xây dựng và phát sóng chương trình hàng tuần “Những đứa trẻ thông thái” chuyên về giáo dục tài chính dành cho lứa tuổi trẻ em. Cùng với sự hợp tác của một số đối tác quốc tế, Việt Nam cũng đang từng bước đưa giáo dục tài chính vào chương trình giảng dạy trong nhà trường”.

Mặc dù Việt Nam đã có những thành công nhất định nhưng Việt Nam cũng như các nước đang phát triển sẽ gặp nhiều thách thức như: tỷ lệ người nghèo chưa được tiếp cận các nguồn tín dụng và dịch vụ tài chính chính thức còn cao, sự bất bình đẳng về giới, sự chênh lệch giàu nghèo và sự khác biệt trong phát triển giữa các vùng miền, về mức độ nhận thức và phổ cập giáo dục tài chính của người dân, về văn hóa và thói quen sử dụng dịch vụ tài chính chính thức, về khuôn khổ pháp lý cho hoạt động, giám sát và bảo vệ người tiêu dùng, về nền tảng cơ sở hạ tầng tài chính và đảm bảo an ninh mạng…

Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng phát biểu tại Hội thảo

Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng, trên cương vị đại diện cho nước chủ nhà APEC 2017, để tiếp nối tiến trình và thúc đẩy hơn nữa hợp tác tài chính bao trùm giữa các nền kinh tế thành viên, trong thời gian qua NHNN Việt Nam, với vai trò là cơ quan chủ trì về tài chính bao trùm tại Việt Nam, đã phối hợp chặt chẽ với các đối tác quốc tế, các nền kinh tế thành viên APEC triển khai các nội dung hợp tác, trong đó có nội dung về giáo dục tài chính và bảo vệ người tiêu dùng theo chủ đề chính là “Tài chính cho Phát triển Bền vững Nông nghiệp Nông thôn”.

Các nội dung hợp tác rất gần gũi và thiết thực, trước hết là đối với các nền kinh tế thành viên đang phát triển như Việt Nam, là nước đang trong giai đoạn đầu tiếp cận và triển khai tài chính toàn diện, tiếp sau là cơ hội để các quốc gia, các tổ chức quốc tế cùng nghiên cứu, thảo luận và đưa ra những khuyến nghị giải pháp cho một nền tài chính toàn diện bền vững hơn, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển còn chưa đồng đều giữa các nền kinh tế trong khu vực.

Ông Naoyuki Yoshino, Giám đốc ADBI điều hành phiên thảo luận

Hội thảo diễn ra trong 2 ngày với các phiên thảo luận về:

(1) Xác định nhu cầu về giáo dục tài chính - Đánh giá hiệu quả nâng cao nhận thức tài chính tại Việt Nam; (2) Xác định cách thức trong bảo vệ người tiêu dùng tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á; (3) Chia sẻ kinh nghiệm về xây dựng chiến lược quốc gia về giáo dục tài chính; (4) Đánh giá về chương trình giáo dục tài chính – Cơ quan phát triển giáo dục tài chính Úc; (5) Giáo dục tài chính cho giới trẻ; (6) Nâng cao kiến thức tài chính cho doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa; (7) Nhu cầu giáo dục tài chính phục vụ bảo hiểm vi mô.

Tại Hội thảo các chuyên gia cùng nhau đối thoại, chia sẻ kinh nghiệm trong bối cảnh giáo dục tài chính và bảo vệ người tiêu dùng ngày càng trở nên quan trọng trong việc nâng cao nhận thức và xây dựng cơ chế phòng ngừa rủi ro tài chính

Đồng tình với nhiều ý kiến tham luận và một số kinh nghiệm xây dựng chương trình giáo dục tài chính, ông Naoyuki Yoshino - Giám đốc ADBI cho rằng, Bộ Giáo dục phải tham gia vào giáo dục tài chính và việc đưa giáo dục tài chính vào trong sách giáo khoa tại các trường học là điều cần thiết. Việc giáo dục tài chính không chỉ quan trọng trong trường học mà vẫn có giá trị sau khi các em đã tốt nghiệp ra trường. Giáo dục tài chính cũng đặc biệt có ý nghĩa đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

“Công nghệ tài chính (Fintech) sẽ thay đổi giáo dục tài chính rất mạnh mẽ. Trước đây chúng ta thường tới trực tiếp ngân hàng để gửi tiền, song ngày nay có thể thấy chúng ta không cần phải tới ngân hàng mà có thể đầu tư hay mua bán sản phẩm thông qua điện thoại di động, internet... Giáo dục tài chính về rủi ro và lợi nhuận, nhận biết sản phẩm nào an toàn là rất quan trọng đối với cá nhân”, ông Yoshino chia sẻ.

Ghi nhận việc nâng cao giáo dục tài chính và bảo vệ người tiêu dùng là ưu tiên quan trọng trong APEC, ông André Laboul, Tham tán cấp cao OECD cho rằng: “Chúng ta cần xác định, đánh giá nhu cầu, thách thức nhằm đưa ra được giải pháp trong việc xây dựng chiến lược để có tiếp cận phù hợp trong việc nâng cao nhận thức tài chính và bảo vệ người tiêu dùng. Chúng ta cũng cần đảm bảo rằng khi xây dựng chương trình nội dung về tài chính phải được thực hiện một cách hiệu quả”.

Cũng theo ông Laboul, khi nói tới nhận thức tài chính không chỉ là về kiến thức mà còn là kỹ năng, thái độ và hành vi. Bởi cách tốt nhất để mỗi người có thể nâng cao nhận thức tài chính là phải hướng tới tất cả các yếu tố nói trên; đồng thời phải xem xét thêm về quản trị và các quy định.

Các chuyên gia cũng đưa ra các giải pháp và chính sách phù hợp, hướng tới mục tiêu nâng cao hiểu biết và kiến thức tài chính cho cộng đồng, qua đó họ có thể tự bảo vệ được quyền lợi cũng như sử dụng các sản phẩm và dịch vụ tài chính hiệu quả hơn; đồng thời, tạo dựng môi trường thuận lợi hỗ trợ sự phát triển của tài chính vi mô, bảo hiểm vi mô, góp phần triển khai có hiệu quả chiến lược tài chính bao trùm.

Quang cảnh hội thảo

Sau hội thảo này các khuyến nghị, các giải pháp cải cách và tăng cường chính sách cho các cơ quan quản lý về những nội dung được đưa ra; các đề xuất các lĩnh vực hợp tác ưu tiên nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục tài chính và bảo vệ người tiêu dùng tài chính.