Ngành dệt may trước thách thức hội nhập
Triển lãm quốc tế ngành Công nghiệp dệt và may | |
DN dệt may chưa tận dụng các ưu đãi | |
Xuất khẩu sang EAEU sẽ nhiều thách thức |
Nhiều năm qua, dệt may luôn là một trong những ngành có kim ngạch xuất khẩu cao nhất của Việt Nam. Số liệu thống kê cho biết, năm 2016, tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành này đạt khoảng 28 tỷ USD, tăng 3,3% so với năm trước, nhập khẩu dệt may năm 2016 đạt 17 tỷ USD, tăng 2,7% so với năm 2015, tỷ lệ giá trị gia tăng của hàng dệt may năm 2016 là 51,3%, tăng 0,3% so với năm 2015. Tính đến hết tháng 9/2017, kim ngạch xuất khẩu dệt may đạt 23 tỷ USD, tăng 9,8% so với cùng kỳ, nhập khẩu dệt may đạt 14 tỷ USD, tăng 13,2% so với cùng kỳ năm ngoái.
Dù kim ngạch xuất khẩu lớn nhưng do phương thức sản xuất chủ yếu là gia công khiến giá trị gia tăng của ngành dệt may không cao. Nguyên nhân được chỉ ra, là việc phát triển ngành công nghiệp phụ trợ, trong đó có sản phẩm công nghiệp hỗ trợ của ngành dệt may chưa xứng tầm, bên cạnh đó chi phí cho logistics đang quá cao… khiến cho ngành này khó tham gia vào chuỗi cung ứng của toàn cầu khi hội nhập.
Giải pháp cơ bản hiện nay là cần thay đổi phương pháp nhập khẩu nguyên phụ liệu theo điều kiện FOB |
Theo chia sẻ của nhiều DN dệt may, do trong nước vẫn chưa chủ động được nguồn nguyên liệu nên DN luôn ở thế bị động. Đơn cử, Tổng Công ty May Sài Gòn 3 vẫn phải nhập đến 70% lượng vải từ nước ngoài. Ngoài ra, khả năng cung ứng của các DN Việt cũng chưa đạt được chất lượng cao để phục vụ những đơn hàng chuyên biệt của đối tác. Bên cạnh đó, theo ông Đặng Vũ Thành - Phó Chủ tịch Hiệp hội logistics Việt Nam, nếu tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may đạt đến 30 tỷ USD/năm, thì chi phí logistics đã chiếm đến 2,79 tỷ USD, cùng với chi phí vận chuyển khác là 1,70 tỷ USD. Ngoài ra, việc sử dụng dịch vụ logistics không hợp lý khiến cho các DN thiếu chủ động trong việc cung ứng nguồn nguyên liệu; không kiểm soát được thời gian giao hàng cũng như khó kiểm soát được chi phí và các rủi ro phát sinh…
Nhận định về tình trạng này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng chỉ ra điểm yếu và là nguyên nhân chính làm cho ngành dệt may có giá trị gia tăng thấp so với nhiều nước trên thế giới, đó là do chưa phát triển được chuỗi cung ứng dệt may. Chuỗi cung ứng toàn cầu đòi hỏi từng khâu phải đáp ứng tốt nhất cả về chất lượng, giá và thời gian giao hàng. Để khắc phục những tồn tại trên, Thứ trưởng thông tin, Chính phủ và các bộ, ngành đang từng bước tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi, ban hành các cơ chế chính sách nhằm phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ. Trong đó, có sản phẩm công nghiệp hỗ trợ của ngành dệt may, từ đó góp phần phát triển chuỗi cung ứng trong ngành dệt may Việt Nam.
Tuy nhiên, muốn hội nhập, các DN cần lựa chọn thiết bị từ các nước công nghiệp tiên tiến, công nghệ mới nhằm tăng dần tỷ lệ nội địa hóa và có thêm nguồn nguyên phụ liệu, chủ động đáp ứng nhu cầu khách mua hàng nước ngoài, nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm, góp phần vào việc phát triển ngành dệt may Việt Nam, hội nhập hiệu quả hơn với khu vực và quốc tế.
Các chuyên gia kinh tế thì cho rằng, giải pháp cơ bản hiện nay là cần thay đổi phương pháp nhập khẩu nguyên phụ liệu theo điều kiện FOB, giúp cho DN dệt may có cơ hội giảm giá thành, tăng tỷ suất lợi nhuận. Nếu làm được điều này, không chỉ giúp tăng hiệu quả cho các DN dệt may, mà còn tác động tích cực đến bản thân các DN logistics vì chủ động được về khả năng đáp ứng nhu cầu vận tải.
Trong khi đó, khá lạc quan về ngành mình, ông Lê Tiến Trường - Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam cho biết, với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt khi hội nhập, tình trạng khan hiếm đơn hàng đang xảy ra khá phổ biến ở nhiều DN, nhưng ngành Dệt may dự kiến vẫn hoàn thành mục tiêu xuất khẩu 30 tỷ USD trong năm 2017. Có được kết quả đó, các DN trong ngành dệt may luôn nỗ lực nâng cao năng lực cạnh tranh bằng chất lượng sản phẩm, tiết giảm chi phí, khai thác các thị trường ngách… để tham gia sâu rộng hơn vào chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu khi hội nhập.