DN dệt may chưa tận dụng các ưu đãi

	Doanh nghiệp dệt may tăng đầu tư công nghệ
	Doanh nghiệp dệt may ngoại vẫn chọn Việt Nam

DN “quên” ưu đãi

Nhận định về lợi thế của ngành dệt may, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Phó giám đốc Sở Công Thương TP. HCM cho biết, Việt Nam đã và đang hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới với tốc độ khá nhanh và hiện đang là một trong những nước tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do nhất trên thế giới. Tính đến nay Việt Nam đã tham gia vào 12 FTA song phương và đa phương, trong đó có 10 FTA đã chính thức có hiệu lực.

Cần thay đổi chiến lược trong việc nhập khẩu nguyên phụ liệu để có thể tận dụng “quy tắc xuất xứ cộng gộp” khi hưởng ưu đãi

Hầu hết các FTA mà Việt Nam đang tham gia đều thực hiện cắt giảm thuế, trong đó nhiều FTA đưa thuế suất mặt hàng dệt may về 0% ngay từ khi có hiệu lực. Đây được xem là điều kiện thuận lợi để các DN Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu, nâng cao thị phần tại các thị trường chủ lực.

Tuy nhiên, các DN xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam hiện chỉ tập trung vào một vài thị trường quen thuộc như Mỹ, Hàn Quốc… mà chưa tận dụng được hết tiềm năng xuất khẩu vào các quốc gia, khu vực khác đã có FTA với Việt Nam. Điều này không chỉ khiến DN dệt may Việt Nam tự giới hạn khả năng xuất khẩu của mình mà còn tăng nguy cơ rủi ro khi các thị trường lớn thay đổi chính sách hoặc gặp sự cố bất ngờ.

Theo Bộ Công Thương, các DN dệt may Việt Nam chưa tận dụng được giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) của ngành dệt may. Tỷ lệ DN sử dụng giấy này trong năm 2016 chỉ chiếm hơn 57% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành. Đồng nghĩa với việc gần 43% hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam vẫn bị áp thuế thông thường kể cả xuất khẩu đến các quốc gia mà Việt Nam đã có FTA.

Xét về thị trường, Hàn Quốc là địa điểm mà DN Việt Nam tận dụng được nhiều ưu đãi từ FTA nhất, khoảng 60 – 70% kim ngạch xuất khẩu. Trong khi đó, tỷ lệ tận dụng ưu đãi FTA hàng dệt may đối với các thị trường thuộc khu vực ASEAN chỉ đạt khoảng 30%.

Bà Trịnh Thị Thu Hiền, Trưởng phòng Xuất xứ hàng hóa, Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương cho biết, mặc dù tỷ lệ tận dụng ưu đãi FTA của hàng dệt may Việt Nam vào Hàn Quốc khá cao nhưng phần lớn là sản phẩm của các DN FDI Hàn Quốc tại Việt Nam, còn tỷ lệ tận dụng FTA của các DN thuần Việt là rất thấp.

Nguyên nhân khiến DN xuất khẩu dệt may Việt Nam chưa tận dụng được hết ưu đãi từ các FTA, theo đại diện phía Bộ Công Thương là do chưa hiểu hết các lợi thế ưu đãi mà các FTA mang lại. Nhiều DN chưa biết cách thực hiện thủ tục chứng nhận xuất xứ hàng hóa để được hưởng ưu đãi, do đó khi xin C/O hưởng ưu đãi, DN Việt Nam không đảm bảo các yêu cầu về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa.

Nhiều DN Việt Nam chỉ gia công sản phẩm thì không thể đáp ứng các yêu cầu về tỷ lệ nội địa cao như quy tắc “từ sợi trở đi”, “từ vải trở đi” của các FTA. Một số DN chưa có kinh nghiệm trong việc xử lý các tình huống yêu cầu xác minh lại nguồn gốc xuất xứ hàng hóa nên dễ dàng từ bỏ các ưu đãi thuế quan.

Phải nâng cao chất lượng sản phẩm

Để nâng cao thị phần hàng dệt may Việt Nam trên thị trường thế giới, đồng thời đem lại nhiều lợi nhuận hơn, các DN Việt Nam cần biết cách để tận dụng hiệu quả ưu đãi thuế quan mà các hiệp định FTA mang lại. Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TP. HCM cho rằng, DN phải chủ động tìm hiểu mức ưu đãi của từng hiệp định FTA mang lại, đồng thời đối chiếu với khả năng đáp ứng điều kiện về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa của DN mình để lựa chọn thị trường xuất khẩu phù hợp.

Đánh giá ngành dệt may Việt Nam, ông Hồng cho rằng ngành chưa khai thác tốt điều kiện thị trường, trong khi có tới 10 thị trường có FTA với Việt Nam. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý, việc mở rộng thị trường cũng cần phù hợp với khả năng và tiềm lực của từng DN.

“DN dệt may Việt Nam phải nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm và khả năng cung ứng nguyên vật liệu mới có thể đáp ứng được các yêu cầu mà thị trường thế giới đặt ra. Qua đó mới có thể cạnh tranh với các quốc gia khác trong khu vực”, ông Hồng đưa ra lời khuyên.

Bên cạnh các FTA đa phương, Việt Nam đã có nhiều FTA song phương với các thị trường xuất khẩu dệt may lớn như Hàn Quốc, Nhật Bản... và sắp tới là EU với nhiều điều khoản ưu đãi cao hơn và yêu cầu xuất xứ hàng hóa cũng thuận lợi hơn. Do đó, DN phải tích cực tìm hiểu thông tin, kịp thời cập nhật các ưu đãi mà sản phẩm dệt may Việt Nam được hưởng để áp dụng đạt hiệu quả nhất.

“DN cần thay đổi chiến lược trong việc nhập khẩu nguyên phụ liệu để có thể tận dụng “quy tắc xuất xứ cộng gộp” khi hưởng ưu đãi. Đơn cử, DN Việt Nam có thể nhập khẩu nguyên phụ liệu từ Hàn Quốc, gia công tại Việt Nam để xuất khẩu sang thị trường EU mà vẫn đáp ứng các yêu cầu về xuất xứ hàng hóa vì cả Việt Nam và Hàn Quốc đều có hiệp định FTA với EU.

Các hiệp định FTA mà Việt Nam tham gia đã mở ra “con đường lớn” giúp dệt may có nhiều cơ hội xuất khẩu hơn. Nhưng để biến những lợi thế đó thành cơ hội giảm giá thành sản phẩm và nâng cao lợi nhuận, các DN Việt Nam phải thật sự chủ động tìm hiểu thông tin mới có thể áp dụng đúng và đạt hiệu quả nhất”, bà Trịnh Thị Hiền cho biết.

Để các DN tiếp cận thị trường thế giới tốt hơn, ông Nguyễn Ngọc Hòa kêu gọi các DN tận dụng tối đa các ưu đãi từ FTA để mở rộng thị trường, qua đó gia tăng kim ngạch xuất khẩu đồng thời giảm rủi ro từ việc ách tắc tại một thị trường nào đó.