Nhân lực ngành sản xuất trong nền công nghiệp 4.0

Trong ngành sản xuất, kiến thức chuyên môn được coi là yếu tố cần thiết nhất trong tuyển dụng khi có đến 73% ứng viên tham gia khảo sát đồng tình với ý kiến này. 67% doanh nghiệp trả lời sẽ từ chối tuyển dụng nếu ứng viên không có kiến thức chuyên môn. Bên cạnh đó, các yếu tố liên quan đến kỹ năng giải quyết vấn đề và tính kỷ luật cũng được coi trọng, tương ứng với 42% và 39% ý kiến của ứng viên tham gia khảo sát.

Mặc dù nhân sự có mức độ gắn bó cao nhưng doanh nghiệp ngành sản xuất vẫn thiếu lao động, cả về số lượng và chất lượng. “Công việc ổn định” là từ khóa quan trọng nhất đối với nhân sự ngành sản xuất. Có 41% ứng viên chia sẻ khi tìm kiếm việc làm thì yếu tố ổn định đóng vai trò quan trọng nhất. Về phía doanh nghiệp, 57% cho biết “công việc ổn định” hiện đang là yếu tố đứng đầu khi giữ chân nhân sự trong tổ chức.

Một dữ liệu khác cũng rất tương đồng với độ gắn bó của nhân sự ngành sản xuất khi có 73% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết công ty họ có tỷ lệ nghỉ việc dưới 20%/năm. Về phía ứng viên, 40% ứng viên tham gia khảo sát cho biết họ đã gắn bó với công ty hiện tại được trên 5 năm.

Mặc dù vậy, 55% ứng viên trả lời họ nhận thấy doanh nghiệp mình làm việc đang thiếu lao động trầm trọng và 37% cho biết khối lượng công việc của họ tăng cao do bị ảnh hưởng bởi việc thiếu lao động này. Về phía doanh nghiệp, 35% cho biết doanh nghiệp họ thiếu các nhân sự đạt được yêu cầu về chất lượng công việc.

Mặc dù dữ liệu cho thấy nhân sự ngành sản xuất có mức độ gắn bó với doanh nghiệp cao, tuy nhiên các lý do khiến nhân sự nghỉ việc cũng rất đặc thù liên quan đến yếu tố ngành nghề. Bên cạnh các lý do liên quan đến lương, thưởng và các phúc lợi xã hội không cạnh tranh, thì việc đi làm xa trung tâm và môi trường làm việc bị ô nhiễm (không khí, tiếng ồn…) đang nằm trong số 5 lý do lớn nhất khiến nhân sự ngành này nghỉ việc.

Trong đó, có 36% ý kiến cho biết môi trường làm việc bị ô nhiễm và 26% ý kiến về việc đi làm xa trung tâm hiện là những thách thức lớn nhất đối với họ khi làm việc trong ngành này. Ở góc độ tuyển dụng, 39% doanh nghiệp tham gia khảo sát cũng chia sẻ việc các khu công nghiệp ở xa trung tâm cũng là một trong những thách thức lớn nhất của họ khi tuyển dụng nhân sự.

Khảo sát cũng cho thấy, việc làm trong ngành sản xuất hiện không thu hút được nhiều sự quan tâm của giới trẻ. Có 42% doanh nghiệp cho biết đây là một trong những thách thức lớn nhất của họ. Có 32% doanh nghiệp chia sẻ họ sẽ tập trung xây dựng thương hiệu nhà tuyển dụng trong thời gian tới do những khó khăn hiện đang gặp phải khi yếu tố thương hiệu của tổ chức không đủ mạnh để thu hút được người lao động.

Để giải quyết bài toán về thiếu hụt nguồn nhân lực, cả về chất lượng và số lượng, các doanh nghiệp ngành sản xuất đã thực hiện nhiều hoạt động, trong đó có các hoạt động liên kết với các cơ sở đào tạo để cải thiện chất lượng đào tạo (22% doanh nghiệp có cùng ý kiến) và hợp tác với các cơ sở đào tạo để đào tạo theo yêu cầu tuyển dụng (21% doanh nghiệp lựa chọn).

Đáng chú ý trong việc liên kết với các cơ sở đào tạo, trường dạy nghề đang được 49% các doanh nghiệp tham gia khảo sát lựa chọn, vượt qua trường đại học và trường cao đẳng, với tỷ lệ tương đương là 42% và 24%.

Các hình thức đào tạo truyền thống như đào tạo trên công việc thực tế, khóa học nội bộ, cấp trên đào tạo cho cấp dưới vẫn chiếm tỷ trọng cao tại các doanh nghiệp sản xuất, chiếm từ 43% đến 83% ý kiến của cả phía ứng viên và doanh nghiệp trong ngành này. Đào tạo trực tuyến (online) chưa phổ biến, khi chỉ 5% ứng viên và 4% doanh nghiệp cho biết đã áp dụng mô hình này tại nơi làm việc của mình.

Về nội dung đào tạo, kỹ năng liên quan đến chuyên môn được chú trọng nhất, theo đánh giá của 51% ứng viên và 64% doanh nghiệp, trong khi đào tạo kỹ năng mềm chỉ chiếm 17% và đào tạo ngoại ngữ chỉ chiếm 5% theo ý kiến của doanh nghiệp.

Trước yêu cầu chuyển dịch tự động hóa, khảo sát ghi nhận có 46% doanh nghiệp đang áp dụng dưới 30% tự động hóa quy trình sản xuất; 18% doanh nghiệp đang áp dụng từ 30%-50% tự động hóa quy trình sản xuất; 14% doanh nghiệp đang áp dụng đến 70% tự động hóa quy trình sản xuất.

Các con số này đang phản ánh sự dịch chuyển của các doanh nghiệp ngành này trong giai đoạn áp dụng quy trình sản xuất mới. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đánh giá họ đã có những hành động bắt kịp làn sóng công nghệ mới khi đầu tư vào máy móc (65% ý kiến doanh nghiệp), hệ thống dữ liệu (41% ý kiến doanh nghiệp) cũng như thay đổi phương thức quản lí (44% ý kiến doanh nghiệp), đào tạo (39% ý kiến doanh nghiệp), tuyển dụng (21% ý kiến doanh nghiệp).

Về phía ứng viên, việc chủ động bồi dưỡng chuyên môn (53% ý kiến ứng viên) và ngoại ngữ (47% ý kiến ứng viên) đang trở nên phổ biến. Tuy nhận thức rõ, người lao động là công nhân sẽ chịu ảnh hưởng lớn của tự động hóa (70% ý kiến của ứng viên và 70% ý kiến của doanh nghiệp tham gia khảo sát), cả hai đối tượng này đồng tình cho rằng, sự chuyển dịch tự động hóa là điều tất yếu đối với tương lai của ngành sản xuất.