Nhiều điểm nghẽn sẽ được tháo gỡ
Hệ thống Ngân hàng Hợp tác quyết liệt triển khai xử lý nợ xấu | |
Phối hợp tốt mới thành công | |
Gạt đi nỗi lo "thất thoát tài sản" để XLNX theo cơ chế thị trường |
Tạo niềm tin cho thị trường
Nghị quyết số 42/2017/QH14 (NQ 42) được đánh giá là văn bản có ý nghĩa rất lớn đối với ngành NH. Rất nhiều điểm nghẽn trong quá trình xử lý nợ xấu (XLNX) trước đây được hóa giải và các NH kỳ vọng ít nhất có khoảng 600 nghìn tỷ đồng sớm được đưa trở lại nền kinh tế.
Đáng chú ý nhất tại Nghị quyết này là quyền lợi hợp pháp của chủ nợ được thừa nhận khi NH, VAMC được thu giữ và xử lý tài sản đảm bảo (TSĐB) trong quá trình XLNX. Thời gian đeo đuổi các vụ kiện để thu hồi tài sản sẽ được rút gọn hơn rất nhiều nhờ áp dụng thủ tục rút gọn trong giải quyết tranh chấp liên quan đến TSĐB… Đó chính là những điểm nhấn lớn nhất khiến cho việc XLNX trở nên xuôi chèo mát mái hơn trong thời gian tới – TS. Nguyễn Đức Kiên – Phó Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Quốc hội lưu ý.
Xử lý hiệu quả nợ xấu là cơ sở để NH thực hiện giảm lãi suất |
Tổng giám đốc một NHTMCP bày tỏ: Đây là một Nghị quyết tháo gỡ nhiều điểm vướng mắc cho NH, là một bước tiến mới để chúng tôi tiến hành xử lý nợ nhanh hơn, tạo được thanh khoản các khoản nợ và tài sản tồn đọng lâu nay…
Cùng với việc khẳng định quyền của chủ nợ, các quy định khác trong NQ 42 cũng sẽ tạo điều kiện để nợ xấu được xử lý nhanh hơn như: cho phép mua bán nợ xấu theo cơ chế thị trường; cho phép các công ty định giá độc lập định giá nợ và tài sản thế chấp; cho phép phần chênh lệch so với sổ sách được phân bổ trong 10 năm…
Hiện nhiều NH đã bắt tay vào thực hiện xử lý nợ xấu theo NQ 42. Tổng giám đốc VietinBank Lê Đức Thọ cho biết, NH này đã phân loại các khoản nợ và có biện pháp xử lý riêng. NH ưu tiên các khoản nợ có TSĐB thanh khoản tốt xử lý trước. Các NH tỏ ra lạc quan về việc khách hàng sẽ cùng NH có thay đổi nhất định về hành vi, nhận thức trong quá trình XLNX, khi NQ 42 có những quy định khá quyết liệt. Khách hàng vay vốn chắc chắn sẽ không còn tâm lý ỷ lại vào các sơ hở của luật pháp, có cơ hội để chây ì, né tránh không thực hiện nghĩa vụ dân sự của mình. Nhất là khi TAND Tối cao cũng đã ban hành văn bản chỉ đạo các Toà án địa phương tiến tới đẩy nhanh tốc độ xử lý các văn bản liên quan đến nợ xấu.
Không phải cây đũa thần
Đánh giá rất tích cực NQ 42 nhưng TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng thận trọng cho rằng vấn đề nợ xấu không thể giải quyết nhanh được mà cần có thời gian. NQ 42 cho phép NH thực hiện quyền thu giữ TSĐB thì không phải khách hàng nào cũng đồng thuận ngay, thậm chí họ vẫn sẽ phản ứng mạnh. Hay như liên quan đến quy định áp dụng thủ tục rút gọn để giải quyết tranh chấp về nghĩa vụ giao TSĐB hoặc tranh chấp về quyền xử lý TSĐB của TCTD tại Điều 8 của NQ 42 cũng chưa phân định rõ khi nào thì áp dụng thủ tục thông thường và khi nào thì áp dụng thủ tục rút gọn.
Ngay cả khi được chấp thuận được bán nợ thấp hơn giá trị thực thì các NH cũng chưa chắc mạnh tay XLNX vì các NH phải tính toán đến chi phí tác động đến tình hình tài chính của NH ra sao. Về lý thuyết NH có thể thu được lợi nhuận từ việc mua bán nợ xấu theo giá thị trường, nhưng theo kinh nghiệm làm việc lâu năm trong ngành NH của một chuyên gia thì việc này rất khó xảy ra. Bởi nếu bán nhiều khoản nợ dưới giá trị thực, lợi nhuận NH sẽ bị cắt xén đi. Mà trong bối cảnh hiện tại các NH không muốn lợi nhuận bị sụt giảm quá nhiều, sẽ ảnh hưởng đến niềm tin của các cổ đông vào hoạt động của NH.
“Các NH phải cân đối và giải quyết trên nguyên tắc hiệu quả. Bất cứ phương án nào có thể giúp NH thu hồi vốn tốt nhất thì họ sẽ lựa chọn chứ không nhất thiết phải bán nợ xấu bằng mọi giá”, một chuyên gia nhận xét.
Thành viên Tổ tư vấn của Thủ tướng TS. Trần Du Lịch cũng cho rằng, NQ 42 không phải là cây đũa thần tháo gỡ mọi điểm nghẽn trong quá trình XLNX. Nghị quyết mới chỉ giải quyết được những vấn đề tồn tại của quá khứ liên quan nhiều đến thủ tục hành chính pháp lý. Để giải quyết hiệu quả cũng là gốc của vấn đề XLNX, theo ông Lịch cần phải triển khai NQ 42 gắn liền với triển khai Đề án tái cơ cấu hệ thống NH giai đoạn 2016 – 2020 mà Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt. “Tôi rất ủng hộ NHNN đã nhanh chóng trình đồng thời Đề án tái cơ cấu hệ thống TCTD gắn với XLNX.
Có ba điểm cốt tử có thể được giải quyết tại đề án này. Đó là giải quyết nợ xấu, hạn chế tình trạng sở hữu chéo và hợp nhất, sáp nhập những NH yếu kém không đáng tồn tại để xây dựng một môi trường hoạt động lành mạnh, đáp ứng được tiêu chuẩn quốc tế theo Basel 2 và xa hơn là Basel 3” – TS. Trần Du Lịch cho biết quan điểm và nhấn mạnh: NHNN cần phải tập trung triển khai hiệu quả NQ 42 để tạo niềm tin đối với thị trường. Đây cũng là cơ sở để NH thực hiện giảm lãi suất chứ không phải bằng các biện pháp hành chính.
NH chịu sức ép nhiều bề khi thực hiện NQ 42 là nhận xét của Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính tiền tệ quốc gia TS. Võ Trí Thành. Theo ông Thành, có hai vấn đề rất quan trọng phải triển khai tốt đó là công tác chuẩn bị của hệ thống NH. Các NH cần làm thật rõ, đầy đủ chính xác các khoản nợ xấu. Bên cạnh đó NH tiếp tục quản trị rủi ro tín dụng, giảm thiểu tối đa nợ xấu phát sinh. Nhất là các NH đang chịu sức ép lớn về tăng trưởng tín dụng trong những tháng tới. Bởi nợ xấu phát sinh sau ngày 15/8 không có cơ chế thuận lợi nữa mà thực hiện theo quy định cũ và sẽ rất vất vả để xử lý. Do đó, các NH phải nghiêm túc trong cho vay. Thứ hai là, sự vào cuộc rốt ráo của các bộ, ngành cũng rất quan trọng. Cụ thể, các bộ, ngành liên quan cần có hướng dẫn triển khai nhanh, kịp thời, rõ ràng, cụ thể các nội dung được quy định tại nghị quyết...