Nhiều Tập đoàn Mỹ vướng vào nghi án “trốn thuế”

Hiện có khoảng 69 tỷ USD lợi nhuận của các DN Mỹ được dự trữ "xa bờ", thậm chí một số công ty ở các ngành công nghiệp đã cảm thấy áp lực về thuế nếu phải mang số tiền đó về lại Mỹ.

Thẩm Dương, Trung Quốc vừa mở cửa hàng Apple đầu tiên vào 28/2/2015

Các công ty Mỹ hoạt động toàn cầu có thu nhập hàng tỷ USD ở nước ngoài, nếu lợi nhuận chuyển về Mỹ sẽ phải chịu mức thuế thu nhập doanh nghiệp của Mỹ ở mức 35% là mức cao nhất thế giới. Ví dụ nước láng giềng Canada có thuế thu nhập doanh nghiệp 15%, Đức là 15% và 12,5% ở Ireland. Theo đó, các công ty có quy mô kinh doanh toàn cầu luôn tìm mọi cách để giảm bớt số thuế phải nộp của mình.

Bởi vậy, đầu tư nước ngoài đã trở thành chiêu bài trốn thuế có hiệu quả đối với các doanh nghiệp Mỹ từ những "gã khổng lồ" công nghệ như Microsoft, Google hay Apple đến cả "đại gia fastfood" Burger King.

“Microsoft, Apple, Google và 5 công ty về công nghệ khác hiện đang nắm một phần năm trong số 2,1 nghìn tỷ lợi nhuận mà các doanh nghiệp Mỹ đang giữ trong tay ở nước ngoài”, theo tin của Bloomberg News. Tổng số tiền đó đã tăng lên 8% so với năm ngoái, dù đã có 58 công ty báo cáo những khoản tiền dự trữ nhỏ hơn.

Số tiền chất đống trên đã phản chiếu cho việc các công ty này đang khích lệ cho cách "neo đậu" tiền lợi nhuận ở các quốc gia đánh thuế thấp. Điều này cũng đã thu hút sự quan tâm của Tổng thống Barack Obama và các nhà lập pháp Mỹ.

Họ nhìn thấy cơ hội để chấn chỉnh các khoản tiền sẽ được các doanh nghiệp sử dụng ở nước ngoài, đồng thời chắp vá lại lỗ hổng của bộ luật thuế. Nhưng nỗ lực đó của họ vẫn đang bị trì hoãn ở Washington.

Microsoft, Apple và Google đều đã khuếch đại khoản lợi nhuận tích lũy từ nước ngoài lên đến 20% qua một năm. Ba gã khổng lồ này đã góp vào với ít nhất 16 tỷ USD, cùng với 4 tỷ USD được góp vào bởi U.S International Bussiness Machine Corp, Cisco System Inc, Oracle, Qualcomm Inc và Hewlett-Packard Co. Lợi nhuận từ tổng số 8 công ty trên chiếm đến 45% trong sự gia tăng của các quỹ ngoại quốc, trong số các công ty được thống kê.

Ở các ngành công nghiệp khác vào cùng thời điểm, các công ty chịu nhiều áp lực khi gặp phải khó khăn trong việc đáp ứng được nhu cầu trong nước và họ chỉ có thể chọn cách mang tiền trở về nước và chịu một đòn khá đau từ việc đóng thuế. Điển hình là Stryker Corp, một công ty có trụ sở tại Kalamazoo, Michigan, chuyên sản xuất các thiết bị y tế, đang lên kế hoạch cho 2 tỷ USD "được hồi hương" vào năm nay.

Ngoài ra, General Electric Co. đang dẫn đầu danh sách "ném tiền" trên, khi có mặt xuyên suốt 5 năm liền. Và số tiền công ty này "tạm gửi" ở nước ngoài đã lên đến 119 tỷ USD, tăng 8% so với năm 2013 và 27% so với 2010.

Theo danh sách tổng số 299 công ty "ném tiền" sang nước ngoài của Bloomberg sắp xếp theo thứ tự từ lợi nhuận lớn nhất đến thấp nhất trong năm 2014 cũng như trước 2014. Đứng đầu là General Electric với 119 tỷ USD, Microsoft với 92,9 tỷ USD, Pfizer với 74 tỷ USD, Apple với 69,7 tỷ USD, IBM với 61,4 tỷ USD, Merck với 60 tỷ USD... và cứ như thế tiếp diễn.

"Một trong số những lý do mà họ giữ chằm chằm số tiền ở nước ngoài là vì họ không muốn phải đóng thuế hồi hương khi họ mang số tiền đó về nước" - Theo như Rosanne Altshuler, nhà kinh tế học của đại học Rutgers, chuyên ngành thuế quốc tế, cho hay. Trước tình trạng trên, không ít người đã đặt ra câu hỏi: Liệu hệ thống thuế doanh nghiệp tại Mỹ có đang gặp vấn đề?

Thực tế, ông Obama đã từng khẳng định những hành động này là "không yêu nước", đồng thời kêu gọi Quốc hội và người dân ủng hộ cải cách bộ luật thuế để kéo các doanh nghiệp Mỹ "hồi hương".

Việc các doanh nghiệp tránh né thuế đồng nghĩa với việc Kho bạc Mỹ thu được ít tiền hơn, kéo theo dân Mỹ phải nộp thuế cao hơn để bù vào các khoản thâm hụt, hoặc được nhận ít phúc lợi hơn nếu không muốn bị tăng thuế.

Tuy nhiên, việc các doanh nghiệp Mỹ tích trữ tiền mặt ở nước ngoài là không hề phạm luật. Nhà thẩm phán nghiên cứu triết học tư pháp Learned Hand cho rằng: “Ai cũng sẽ sắp xếp công ty để bị đánh thuế ít nhất có thể; anh ta không bắt buộc phải chọn phương án có lợi nhất cho kho bạc. Thậm chí đóng thêm thuế không hề được coi như một nghĩa cử yêu nước”.

Bởi vậy, nếu việc trốn thuế là một vấn nạn, thì người có lỗi không phải là các lãnh đạo doanh nghiệp đang hoàn thành nhiệm vụ chính của mình, mà nằm ở phía các nhà lập pháp.