Nỗi niềm cao nguyên đá

Đó là các bạn trẻ thích xê dịch, người ta vẫn gọi là dân “phượt”. Đó là những người dân văn phòng tranh thủ ngày nghỉ đi ô tô lên thành phố Hà Giang rồi thuê xe máy trùng trình ngược xứ đá. Những gương mặt hớn hở, chờ đợi. Một thứ hoa quyến rũ họ. Hoa tam giác mạch tim tím, xinh xinh đặc trưng của xứ đá.

Giới trẻ đổ về Hà Giang mùa Tam giác mạch

Tất nhiên, không phải bây giờ du khách mới quan tâm đến mảnh đất địa đầu tổ quốc, một vùng đất văn hóa nhưng điều kiện khắc nghiệt. Những cánh tay đã nối dài, nhiều hành trình thiện nguyện đã giúp cho mảnh đất này vơi bớt khó khăn. Nhưng mùa hoa tam giác mạch đặc trưng mà thiên nhiên ban tặng cho mảnh đất này, cùng một lễ hội diễn ra đã khiến cho mảnh đất này trở nên quá tải.

Điều kiện vật chất không đáp ứng nổi, mà lượng người quá đông, nên nhiều gia đình mở cửa đón khách. Họ trở thành những người kinh doanh dịch vụ bất đắc dĩ. Rồi ngay cả nhà dân cũng không đủ, thì trường học, nhà văn hóa và cả những bãi đất trống cũng trở thành nơi căng lều bạt cho khách ngủ qua đêm. Những gương mặt hồ hởi hôm nào đã trở nên thất vọng vì mệt mỏi.

Một số người cho rằng cảnh đẹp không như tưởng tượng. Số khác vì hành trình vất vả, nơi ăn chốn ở thiếu thốn, lại bị chặt chém, nên mang nặng một tâm trạng nặng nề. Tôi cũng là một người cuốn vào hành trình ấy. Một niềm vui hiện diện ngay trong tim, bởi xứ núi Hà Giang đang được biết đến nhiều hơn, quan tâm nhiều hơn, đường sá đã thuận tiện. Cùng với điều đó sẽ là văn hóa tiếp tục được phát huy, đời sống bà con dần được cải thiện.

Nhưng niềm vui xen lẫn nỗi buồn. Rằng đâu phải ai tham gia vào hành trình này cũng là vì ngắm hoa, yêu hoa và xứ đá, mà là vì một trào lưu, một sự thích thể hiện cái tôi của mình. Cuộc sống vẫn diễn ra những trào lưu xấu của giới trẻ. Có những sự thể hiện quá đáng đã trở thành cái xấu.

Ví như mùa hoa cải Mộc Châu của tỉnh Sơn La, năm nào chả thu hút hàng nghìn bạn trẻ khám phá. Nhưng điều đáng nói là có những bạn trẻ thiếu ý thức, đã làm đau hoa, trở thành kẻ phá hoại hoa màu của dân khi dẫm lên những luống hoa của họ. Hoa tam giác mạch Hà Giang cũng vậy. Đã có hình ảnh xấu xảy ra ở đó, dẫm lên hoa, chụp những tấm ảnh khêu gợi cạnh hoa, tạo ra sự kệch cỡm ở một vùng văn hóa.

Cả tuần qua, trên nhiều diễn đàn mạng, đã có những lời lên án về các hành động thiếu văn hóa ở những thửa ruộng hoa. Và có nhiều hơn thế lời nhận xét rằng, chẳng đến mức chúng ta sống theo trào lưu, a dua để rầm rập ra đi vào chịu khổ.

Chúng ta có nhiều cách để đi du lịch và cũng có nhiều cách để chia sẻ đối với bà con. Một ý kiến so sánh sự khác nhau một trời một vực: du khách đến và tiêu những món tiền lớn ở vùng cao xứ núi, nhưng còn hàng vạn bà con phải ăn mèn mén, thiếu thốn ấy chỉ ao ước một bữa ăn có thịt, một manh áo ấm.

Tất nhiên, không thể trách sự tiêu dùng của du khách, các đoàn phượt nối đuôi nhau đổ về xứ đá bởi tiền là của họ. Nhưng giá mà chúng ta bớt chi tiêu đi. Giá mà sự chia sẻ được làm nhiều hơn với tinh thần trách nhiệm cao hơn, thì khoảng cách giàu nghèo cũng sẽ bớt xa. Những bát mèn mén trong bữa ăn các em học sinh ở Mèo Vạc, Đồng Văn khiến mỗi ai nhìn thấy cũng phải đắng lòng. Tôi đã đi và thấy và nấc nghẹn trước sự chịu đựng của bà con.

Nào, chúng ta thử ăn mèn mén mà xem. Rất khô và chát, như cuộc sống của người nông dân ở vùng núi này. Vậy mà con người nơi đây, các em học sinh nơi đây vẫn phải chịu đựng. Tại sao chúng ta không biến chuyến đi vùng cao trở nên ý nghĩa hơn, bằng thực hiện sự sẻ chia, giúp đỡ và đừng tạo những hình ảnh thiếu văn hóa ở nơi ấy? Ân tình của chúng ta sẽ là những bông hoa đẹp, tặng lại bà con hương thơm, để xứ núi này không chỉ có hoa tam giác mạch, mà bật lên sức sống mạnh mẽ.