Nỗi niềm hàng nông sản công nghệ cao

Ảnh minh họa

Bà Trịnh Thị Cúc (quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh) cho biết, tại quầy hàng rau quả tươi của siêu thị Lote Mart Cộng Hòa, bà thấy có gần 20 loại rau củ, trái cây được bao gói cẩn thận, ghi nhãn hiệu rau sạch, trồng theo công nghệ cao, nhập trực tiếp từ Hàn Quốc.

Cụ thể, đó là các loại rau ăn sống (xà lách xanh, tím…) và củ như bí đỏ, cà tím, dưa leo, cà chua… Quầy trái cây có dưa lưới, dưa hấu không hạt, nho, mít tố nữ… Đây được xem là nông sản cao cấp, giá bán cao hơn giá hàng cùng loại thông thường gấp 3 lần.

Tuy nhiên, ngoài một số siêu thị, cửa hàng ít ỏi, người mua khi muốn dùng các sản phẩm loại này, thường không biết kiếm ở đâu. Đây là thực trạng cung không đủ cầu đang diễn ra trên thị trường TP. Hồ Chí Minh của nhiều mặt hàng nông sản sản xuất theo công nghệ cao.

Trong đó, trái cây, rau củ, thịt, trứng… là những mặt hàng tiêu dùng phổ biến, được người dân tìm mua nhiều nhưng chưa bán đại trà.

Ghi nhận thực tế tại TP. Hồ Chí Minh hiện nay, ngoài một số hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, thì mới có khoảng 150 cửa hàng chuyên kinh doanh thực phẩm tươi sống sạch, chất lượng cao có thương hiệu của các DN sản xuất theo hướng công nghệ cao.

Kể cả những DN có thương hiệu lâu năm như Golden Garden (Công ty TNHH Kim Bằng), gần chục năm qua, tại TP. Hồ Chí Minh vẫn chỉ có một cửa hàng bán lẻ duy nhất tại đường Lê Thánh Tôn, quận 1.

Thực tế là các siêu thị lớn như Co.op Mart, Lotte, Maximark… từng thông qua Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh tham gia chương trình kết nối cung cầu với DN, nhà nông để tiêu thụ sản phẩm nông sản công nghệ cao. Nhưng thực tế tại các siêu thị, thì sản phẩm sản xuất công nghệ cao có đóng gói, ghi nhãn mác vẫn chỉ có vài loại thông dụng, ít ỏi như rau ăn lá (rau muống, cải, mồng tơi), cà chua, khổ qua, dưa leo…Trái cây thì chỉ có dưa lưới, nho…

Điều này tạo nên sự khác biệt rõ nét giữa quầy rau quả ở siêu thị và cửa hàng, shop thực phẩm của DN. Hay như hệ thống siêu thị Aeon Mall của Nhật Bản cũng từng chọn 8 DN để tìm hiểu quy trình sản xuất, năng lực cung ứng hàng hóa (CTCP Sài Gòn Thủy Canh TP. Hồ Chí Minh; Tổ hợp tác Xoài Tân Thuận Tây, tỉnh Đồng Tháp; Liên minh Hợp tác xã tỉnh Đồng Tháp; Cơ sở Thuận Bình, tỉnh Long An; Công ty TNHH Mỹ Châu, tỉnh Tiền Giang; Cơ sở bánh tét Trà Cuôn, Hai Lý, tỉnh Trà Vinh…), nhưng thực tế, siêu thị này vẫn chỉ chọn chưa đến 10 loại sản phẩm của các DN trên để tiêu thụ. Riêng với thịt lợn sạch, sản lượng của TP. Hồ Chí Minh cung cấp khoảng 11.500 tấn thịt lợn/năm. Số lượng này quá ít so với nhu cầu thực tế của thị trường từ 120 – 150 tấn/ngày.

Theo bà Nguyễn Phương Thảo, Giám đốc CTCP Thương mại Dịch vụ Mùa, chủ cửa hàng Organica (Nguyễn Đình Chiểu, Q.3, TP. Hồ Chí Minh), hiện nay, công ty có 3 cửa hàng kinh doanh sản phẩm rau quả, nhưng Organica luôn bị phàn nàn là thiếu nhiều chủng loại, lượng sản phẩm và số lượng cửa hàng cũng ít, chỉ tập trung tại những khu dân cư cao cấp hay trung tâm thành phố.

Ba năm trở lại đây, nhu cầu tiêu thụ hàng nông sản cao cấp đang gia tăng tại những thành phố lớn của Việt Nam như TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Hà Nội. Tuy nhiên, về phía DN vừa sản xuất vừa phân phối, thì luôn phải cân đối giữa mở rộng đầu tư và tiêu thụ sản phẩm, vì vốn đầu tư mở rộng nông trại theo tiêu chuẩn này rất lớn. Sản phẩm cung ra thị trường có thể ít, nhưng DN chọn phát triển dần và bền vững chứ không thể sản xuất ồ ạt.

Ông Phạm Thanh Phương, Giám đốc Công ty TNHH Rau sạch Việt Thụy Phát (tại Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh) cho hay, công ty sản xuất 2 ha dưa lưới, sản phẩm tiêu chuẩn VietGAP. Mặc dù sản phẩm được ưa chuộng, tiêu thụ tốt tại các cửa hàng trái cây sạch, nhưng 4 năm qua, công ty không dám tăng diện tích đất trồng vì rất ít nhà bán lẻ chịu phân phối sản phẩm, do giá thành cao, kén người mua.

Cho đến nay, vẫn còn nhiều đơn vị cung ứng rau, quả chất lượng chưa có điều kiện, cơ hội đưa hàng vào các kênh phân phối lớn vì nhu cầu tiêu thụ không cao bằng các mặt hàng thông thường cùng loại.

Trên thực tế, số lượng khách hàng tìm đến các mặt hàng nông sản công nghệ cao chỉ là tầng lớp có thu nhập khá trở lên và thường tập trung ở các thành phố lớn. Đại đa số người tiêu dùng vẫn tìm tới các sản phẩm thông thường có mặt tại các chợ truyền thống do giá thành rẻ, và quan trọng hơn cả là do tâm lý tiêu dùng cũ. Chính vì thế, các loại nông sản cao cấp không thể chen chân vào thị trường này.

Trước thực tế này, hiện nay hầu hết các DN sản xuất nông sản công nghệ cao đều chủ động tự mở cửa hàng giới thiệu sản phẩm, hoặc tìm đến bếp ăn của các nhà hàng khách sạn, khu du lịch...