Phát hành trái phiếu: Điểm đến đa mục tiêu

	Doanh nghiệp sẽ phát hành trái phiếu quốc tế
	Kém minh bạch DN khó phát hành trái phiếu
	Phát hành trái phiếu doanh nghiệp: Lợi cả ngân hàng và doanh nghiệp

Ông Nguyễn Trí Hiếu

Nhiều NH đang có kế hoạch phát hành trái phiếu (TP) cho nhiều mục tiêu khác nhau. Tại sao các NH lại chọn giải pháp này? Trao đổi với phóng viên Thời báo Ngân hàng, chuyên gia NH TS. Nguyễn Trí Hiếu nhận định:

Đúng là thời gian gần đây các NH tích cực chọn kênh phát hành TP. Trước đó, một số NH phát hành TP nhằm cơ cấu lại nguồn vốn, tăng nguồn vốn trung, dài hạn để có thể hạn chế rủi ro thanh khoản, đáp ứng nhu cầu tín dụng trung dài hạn của khách hàng tốt hơn. Đây là công cụ tài chính tốt dù chi phí của nó sẽ cao hơn huy động từ thị trường dân cư.

Còn đối với mục tiêu tăng vốn điều lệ, theo tôi, NH nào cũng muốn thực hiện, nhưng thời điểm này, cổ phiếu NH không phải là cổ phiếu nóng. Nhiều NH đang gặp khó khăn trong kinh doanh như lãi giảm, nợ xấu tăng, tỷ suất sinh lời thấp… Điều này khiến cho sức hấp dẫn cổ phiếu NH đang giảm.

Chính vì thế, giả sử nếu NH muốn tăng vốn điều lệ bằng cách yêu cầu các NĐT mua cổ phiếu thì có thể thất bại. Nên họ tìm cách trung hòa mục tiêu thông qua việc phát hành TP chuyển đổi. Đối với nhà đầu tư (NĐT) khi mua TP này cũng có lợi khi họ nhận được mức lãi suất cố định không lo biến động lãi suất.

Đến khi đáo hạn TP, TP chuyển đổi thành cổ phiếu họ lại nhận được cổ tức của NH. Và trong quá trình quan sát tình hình kinh doanh của NH mà không thấy khả quan, thì đến thời điểm đáo hạn TP nếu không muốn chuyển đổi thành cổ phiếu để tiếp tục đầu tư vào NH thì người mua lại có thể thu tiền mặt về.

Vì sao NH lại phát hành TP trong khi họ vẫn đang tích cực mua TPCP? Có điều gì mâu thuẫn ở đây không, thưa ông?

Không có mâu thuẫn gì ở đây, mà là sự bổ trợ cho nhau. Giả sử NH muốn mở rộng tín dụng hay cho vay một khách hàng không quá 15% vốn chủ sở hữu.… các NH phải tăng vốn để tạo dư địa sử dụng, hạn chế rủi ro thanh khoản. Khi có nguồn vốn dư dả, NH có thể sử dụng bằng nhiều cách để gia tăng lợi nhuận như cho vay khách hàng DN, cá nhân, hộ gia đình sản xuất kinh doanh; cho vay liên NH… và mua TPCP chỉ là một trong hình thức sử dụng vốn huy động của NH.

Hiện tại không chỉ các NH, mà các DN cũng đẩy mạnh phát hành TP. Ông đánh giá thế nào động thái này?

Tôi nghĩ đây là một tín hiệu đáng mừng, không chỉ cho DN mà cả NH. Nếu có khả năng phát hành TP để gây dựng vốn, DN tránh được sự lệ thuộc quá nhiều vào NH. Mà đó là căn bệnh trầm kha của hầu hết các DN Việt Nam cứ cần tiền là đến NH vay. DN bớt lệ thuộc vào vốn tín dụng thì NH cũng được giảm gánh nặng về cung cấp vốn. NĐT cũng được lợi khi đầu tư TP lãi suất tốt, thanh khoản rất cao khi có thể giao dịch, bán, chuyển đổi… trên thị trường thứ cấp.

Nhưng thời điểm này, các DN có khả năng phát hành TPDN vẫn còn rất hạn chế. Vì vấn đề phát hành TPDN rất phức tạp. Các DN phải đăng ký sở giao dịch chứng khoán, báo cáo tài chính đầy đủ, không được lỗ, phải có quy mô nào đó mới được phát hành TPDN. Chứ không phải DN nào cũng có thể làm được mà đòi hỏi nhiều điều kiện.

Mặc dù vậy, tôi rất khuyến khích những DN có điều kiện nên ra ngoài tự tìm nguồn vốn thay vì dựa vào vốn tín dụng NH. Nhưng các DN muốn phát hành thành công TPDN cần thực hiện ba điều kiện sau: Thứ nhất, tìm NH bảo lãnh; Thứ hai là chọn CTCK hỗ trợ trong vấn đề kỹ thuật; Và điều kiện thứ ba cũng rất quan trọng là phải có một luật sư tư vấn về pháp lý về tất cả các điều khoản trong hợp đồng phát hành TPDN.

Tôi lấy ví dụ, lợi ích phát hành TPDN khi có NH đứng ra bảo lãnh. NH hỗ trợ cho DN tất cả các vấn đề quy trình thủ tục, thời điểm nào nên phát hành… Thường thời điểm thuận lợi cho các DN phát hành TPDN khi thị trường dư thừa vốn, tín dụng tăng trưởng thấp… lúc đó NĐT sẵn sàng mua TP. Nắm bắt được vấn đề này thì không ai qua mặt được NH. Hoặc trong trường hợp nếu TPDN phát hành không hết thì phần còn lại NH bảo lãnh sẽ mua.

Xin cảm ơn ông!