Sẽ cách chức lãnh đạo DNNN không nghiêm túc tái cơ cấu

Phó trưởng Ban đổi mới DN báo cáo tổng kết. Ảnh: VGP

Quyết liệt tái cơ cấu

Khẳng định tái cơ cấu DNNN và tái cơ cấu đầu tư công là những biện pháp quan trọng để thay đổi mô tăng trưởng hiện nay, Báo cáo tình hình tái cơ cấu DNNN các năm 2011-2013 và nhiệm vụ, giải pháp đẩy mạnh đến năm 2015 của Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp cho thấy, từ năm 2011 đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều Nghị định, Quyết định, Chỉ thị về cổ phần hóa DNNN; phân công, phân cấp thực hiện các quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của chủ sở hữu Nhà nước... Thủ tướng Chính phủ cũng đã hoàn thành phê duyệt các đề án sắp xếp, đổi mới DNNN giai đoạn 2011-2015 của các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước.

TS. Phạm Viết Muôn, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Phó trưởng ban thường trực Ban Đổi mới và phát triển DN cho biết, từ năm 2011 đến hết năm 2013, cả nước đã sắp xếp được 180 DN, trong đó cổ phần hóa 99 DN và sắp xếp theo các hình thức khác 81 DN; tổng số DN cổ phần hóa từ trước đến nay là 4.065 doanh nghiệp.

“Trong bối cảnh kinh tế thế giới suy thoái, kinh tế trong nước khó khăn, sức mua giảm, thị trường chứng khoán chưa phục hồi, việc cổ phần được số DN này với số cổ phần chào bán trị giá gần 19.000 tỷ đồng là nỗ lực, cố gắng rất lớn đáng ghi nhận”, TS. Muôn nhấn mạnh.

Tuy nhiên, việc tái cơ cấu và cổ phần hóa DNNN cũng còn nhiều tồn tại và rất chậm. TS. Phạm Viết Muôn cho biết, do 3 năm qua cổ phần hóa chậm nên trong 2 năm 2014-2015 sẽ phải cổ phần hóa 432 DN. Bên cạnh đó, mục tiêu đặt ra là đến năm 2015 các tập đoàn tổng công ty phải thoái toàn bộ vốn đầu tư ngoài ngành, song đến nay mới chỉ thoái được 4.164 tỷ đồng, đạt khoảng 19% trong tổng số 21.797 tỷ đồng đầu tư ngoài ngành. Trong đó cũng chỉ có chỉ có 267 tỷ đồng bán ra bên ngoài, còn lại 3.894 tỷ đồng là trong nội bộ.

Cũng theo ông Muôn, một nhiệm vụ quan trong nữa nữa trong 2 năm 2014 -2015 là sửa đổi bổ sung ban hành cơ chế phù hợp và khả thi để giải thể phá sản 22 DN.

Thoái vốn – nên làm, không nên ép

Mặc dù thể hiện quyết tâm cao trong việc tái cơ cấu và cổ phần hóa DNNN, song Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh cũng lãnh đạo các tập đoàn, tổng công ty cũng nêu lên nhiều khó khăn như cả khách quan lẫn chủ quan khiến tiến độ thực hiện chậm.

Đơn cử, ông Trần Ngọc Thuần - Tổng giám đốc Tập đoàn Cao su Việt Nam đề nghị, việc thoái vốn ngoài ngành ở các dự án dở dang cần có lộ trình, cần đợi đến khi dự án hoàn thành để tránh thất thoát tài sản nhà nước. “Dự án như chiếc áo đang may còn thiếu khuy thiếu cúc thì chưa bán được”, ông Thuần lý giải.

Cũng với quan điểm không thể ép tiến độ thoái vốn, lành đạo nhiều tập đoàn, tổng công ty cho rằng, việc thoái vốn tại những DN làm ăn thua lỗ không dễ dàng, nhất là khi phải đảm bảo yêu cầu bảo toàn vốn. Hay như với những khoản đầu tư đang rất hiệu quả, liệu có nhất thiết phải thoái vốn đúng thời hạn, thái vốn bằng bất cứ giá nào hay không... “Tất cả những điều này cần phải có quy định cụ thể”, ông Trần Bắc Hà – Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam đặt vấn đề.

Đồng tình với việc cần có những giải pháp đột phá cho việc cổ phần hoá và tái cơ cấu DNNN, TS. Phạm Viết Muôn cũng đã chỉ ra những giải pháp đột phá đó. Theo đó, ngay quý I, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ và Thủ tướng Chính Điều lệ tổ chức và hoạt động của Tổng công ty Đầu tư Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) và Đề án thí điểm góp vốn cổ phần để thành lập mới đối với một số đơn vị sự nghiệp công lập, các đơn vị thuộc tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

Cũng trong quý I, Bộ Kế hoạch trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ chế độ giám sát, kiểm tra việc thực hiện chiến lược, kế hoạch, mục tiêu, nhiệm vụ được giao của DNNN; trình quy chế đánh giá việc thực hiện quyền và nghĩa vụ cảu chủ sở hữu nhà nước đối với DNNN...

Đặc biệt, Bộ trưởng các bộ, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Chủ tịch Hội đồng thành viên của tập đoàn kinh tế phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng về kết quả tái cơ cấu DNNN. Sẽ xử lý nghiêm, cách chức miễn nhiệm và điều chuyển lãnh đạo DN nào không nghiêm túc thực hiện hoặc thực hiện không có kết quả việc tái cơ cấu DNNN và nhiệm vụ chủ sở hữu giao.

Chính phủ cũng sẽ ban hành Nghị quyết về thoái vốn nhà nước, định hướng cho thoái vốn dưới mệnh giá sau khi đã bù trừ dự phòng tổn thất khoản đầu tư tài chính theo quy định. Nghị quyết này cũng sẽ định hướng cho việc chuyển nhượng các khoản đầu tư tại công ty cổ phần chưa niêm yết có giá trị lớn theo mệnh giá; phương thức thoái vốn, lựa chọn tổ chức tài chính trung gian; thoái vốn đầu tư tại các công ty đại chúng thua lỗ.

Tri Nhân