Tận dụng hết độ mở pháp lý để xử lý nợ

	Giải pháp đồng bộ, thúc đẩy xử lý nợ xấu hiệu quả
	Nâng cao vai trò kiểm soát trong hoạt động ngân hàng

Trong thời gian này, việc nhanh chóng xây dựng và hoàn thiện thị trường mua bán nợ để vận dụng tất cả những độ mở pháp lý của Nghị quyết số 42 của Quốc hội nhằm xử lý nợ xấu trên thực tiễn là một yêu cầu cấp thiết. Tất cả các bộ, ngành liên quan, trong đó đặc biệt là các NHTM cũng cần phải tích cực trong việc kết hợp linh hoạt các mục tiêu tái cấu trúc giai đoạn 2 của mình để tranh thủ xử lý các khoản nợ xấu tồn đọng.

VAMC thu hồi cao ốc Sài gòn One Tower đã khởi đầu cho các NHTM bán tài sản nợ xấu sau khi Nghị quyết 42 có hiệu lực - Ảnh: Đ.HA

Ý kiến trên được TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia tài chính ngân hàng khuyến cáo tại Hội thảo khoa học “Phát triển thị trường mua bán nợ và xử lý nợ xấu tại Việt Nam” do Đại học Kinh tế TP. HCM tổ chức ngày 20/12.

Theo TS. Lực mặc dù hiện nay việc thực thi Nghị quyết 42 vẫn vấp phải hàng loạt các vướng mắc vì khung pháp lý về mua bán nợ vẫn chưa hoàn chỉnh; cơ sở để định giá các khoản nợ chưa được xác định thống nhất; các hướng dẫn chi tiết để thực thi các phương thức mua bán nợ xấu theo Nghị quyết 42 vẫn chưa được ban hành… Tuy nhiên hiệu lực thi hành của Nghị quyết số 42 chỉ kéo dài trong vòng 5 năm (15/8/2017 – 15/8/2022), hiện nay đã trải qua mấy tháng đầu tiên. Do đó, ngay bây giờ Chính phủ và các bộ, ngành cần phải xây dựng, hoàn thiện thị trường mua bán nợ tập trung. Ở đó năng lực tài chính của các công ty mua bán nợ như VAMC, DATC, các AMC cần phải nâng lên.

Thị trường cũng cần phát triển các nhà môi giới mua bán nợ chuyên nghiệp để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, các quỹ, công ty bảo hiểm, tổ chức tài chính phi ngân hàng, và các tổ chức, cá nhân khác. Ngoài ra, thị trường cần có thêm các thành phần hỗ trợ, cung cấp dịch vụ như công ty định giá, bảo lãnh, và các tổ chức trung gian chuyên trách.

Về các thức tổ chức thị trường mua bán nợ tập trung, TS. Lực cho rằng nên tập trung dưới dạng một sàn giao dịch trực tuyến. Việc này giúp tập trung thông tin công khai và minh bạch, tạo được cơ sở giá và bảo vệ lợi ích nhà đầu tư. Còn về “hàng hóa” trên thị trường mua bán nợ, ông Lực cho rằng, hiện nay nguồn cung cho thị trường mua bán nợ là khá dồi dào. Tuy nhiên, cần phải có các quy định hoàn thiện hàng hóa (nợ), hoàn thiện tài sản đảm bảo mới có thể tiến hành mua bán trên thực tế được.

Trao đổi tại hội thảo, TS. Nguyễn Mạnh Hùng - Trưởng ban Kiểm soát của VAMC cho rằng, thời gian qua việc xử lý nợ xấu vẫn chủ yếu là bán cho VAMC (41,37%) và các TCTD sử dụng trích lập dự phòng (25,4%). Điều này làm nảy sinh các vấn đề làm ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế nói chung, ngành Ngân hàng nói riêng. Nếu nợ xấu không được giải quyết dứt điểm sẽ tác động trực tiếp đến lãi suất tiết kiệm và lãi suất cho vay khiến phía thiệt hại là khách hàng của các TCTD và nền kinh tế.

Ông Hùng cho rằng, những vướng mắc quan trọng nhất trong xử lý nợ xấu hiện nay nằm ở rất nhiều khâu đoạn trong thực tế xử lý các khoản nợ và tài sản đảm bảo. Thông thường để giải quyết một khoản nợ xấu của NHTM từ khi khởi kiện ra tòa đến khi xử phạt mất trung bình 18-24 tháng, có những vụ 10 năm vẫn chưa xử xong. Khi xử xong rồi thì phía Cơ quan Thi hành án cũng kéo dài thời gian thêm 1-2 năm.

Điều này không phải chỉ phát xuất từ chỗ các NHTM hay VAMC mà liên quan đến rất nhiều bộ, ngành khác nhau. Chính vì vậy, để thống nhất hoạt động mua bán, xử lý nợ thì Chính phủ nên nghiên cứu, đề xuất một văn bản pháp luật thống nhất, ưu tiên xây dựng riêng một Luật dành cho xử lý nợ xấu để áp dụng chung trên thực tế.