Tăng năng suất lao động: Việt Nam sẽ vươn lên mạnh mẽ
Thúc đẩy tăng năng suất lao động | |
Phải có "chiến dịch" nâng cao nhận thức về năng suất lao động |
Ảnh minh họa |
Theo Tổng cục Thống kê, NSLĐ tiếp tục cải thiện đáng kể theo hướng tăng đều qua các năm và là quốc gia có tốc độ tăng NSLĐ cao trong khu vực ASEAN. Năm 2018 NSLĐ của toàn nền kinh tế theo giá hiện hành ước tính đạt 102,2 triệu đồng/lao động (tương đương 4.521 USD/lao động); tính theo giá so sánh, tăng 6% so với năm 2017.
Tuy nhiên, NSLĐ của Việt Nam mới chỉ bằng 7,3% Singapore, bằng 19% của Malaysia, 37% của Thái Lan, 44,8% của Indonesia và mới bằng 55,9% của Philippines…
Thực tế trên rất đáng quan ngại, tạo áp lực cho việc thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, rút ngắn khoảng cách phát triển với các nước trong khu vực và thế giới. Kinh nghiệm thế giới cũng cho thấy sự phát triển thành công của các nước đều dựa trên nền tảng khoa học công nghệ. Bối cảnh tự do hóa thương mại và CMCN 4.0 ngày càng phát triển vừa là cơ hội để Việt Nam phát triển kinh tế, nhưng cũng đưa đến nguy cơ Việt Nam dễ “bị bỏ lại xa hơn”.
Vì vậy “cải thiện NSLĐ là yếu tố quyết định tới năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và của từng DN, là vấn đề sống còn nhằm thúc đẩy tăng trưởng, vượt qua bẫy thu nhập trung bình, tránh tụt hậu, thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước trên thế giới”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu.
Giữa NSLĐ và tăng trưởng GDP là mối quan hệ tương hỗ. Năng suất cao thì tăng trưởng GDP cao và ngược lại, tăng trưởng GDP cao thì NSLĐ sẽ cao. “Với năng suất cao hơn, tăng việc làm có chất lượng hơn sẽ tạo ra lợi ích theo cấp số nhân”, Người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh.
Nhưng theo bức tranh tổng thể về NSLĐ được các bộ, ngành đưa ra tại hội nghị cho thấy, nền kinh tế Việt Nam sẽ phải đối mặt với thách thức rất lớn trong thời gian tới để có thể bắt kịp mức NSLĐ của các nước.
Cũng khẳng định tăng NSLĐ là động lực chính của tăng trưởng kinh tế, là con đường duy nhất để tăng trưởng kinh tế bền vững về dài hạn, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu cần có sự phân tích để hiểu rõ năng lực của người lao động, để hiểu rõ vì sao NSLĐ của Việt Nam vẫn thấp so với các nước ASEAN và tìm cách khắc phục.
Cũng với tinh thần đó, ông Hà Minh Hiệp - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ) đề nghị cần phải chú trọng đầu tư theo chiều sâu cho các ngành, các DN để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng cường đổi mới công tác quản lý, cải tiến hoạt động sản xuất kinh doanh. Và Việt Nam phải đặc biệt đầu tư cho đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh tiến bộ khoa học và công nghệ, vì nhờ có đổi mới sáng tạo, tăng cường tiến bộ khoa học và công nghệ mới thay đổi được cách thức làm việc, mới có thể làm nhanh hơn, hiệu quả hơn, tạo ra sản phẩm hàng hóa mới hơn với chất lượng và giá trị cao hơn.
Góp thêm tiếng nói từ cộng đồng DN, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc cho rằng, tăng NSLĐ nên được gắn kết với mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế, hướng tới việc đạt được giá trị lao động cao hơn. Tình hình thực tiễn cũng cần được hiểu theo nghĩa rộng, tức là phát hiện, phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế của tất cả các nguồn lực tổng hợp về tài nguyên, nhân lực, việc ứng dụng khoa học, công nghệ và tận dụng cơ hội... để cải thiện NSLĐ.
Một đề xuất quan trọng được đưa ra là cần sớm thành lập Ủy ban Năng suất quốc gia để hình thành bộ máy, cơ quan chuyên sâu về NSLĐ thực hiện nhiệm vụ điều phối, phối hợp các động lực tăng năng suất quốc gia của Việt Nam. Đồng thời, khẩn trương xây dựng và thực hiện Chiến lược quốc gia về nâng cao NSLĐ của Việt Nam với mục tiêu chung và cụ thể trong từng giai đoạn để NSLĐ của Việt Nam bắt kịp các nước trong khu vực.
Tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phát động phong trào “NSLĐ quốc gia” và kêu gọi cộng đồng DN, doanh nhân, nhà đầu tư và các tầng lớp hãy nỗ lực, cố gắng hơn nữa, chủ động tham gia, tích cực thực hiện đồng bộ, quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp để tăng NSLĐ, kề vai sát cánh, chung sức đồng lòng, cùng nhau tạo nên một cuộc bứt phá mới trong NSLĐ để đưa đất nước Việt Nam vượt lên, phát triển nhanh và bền vững.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm thể chế hóa nội dung hội nghị, và chính phủ ban hành một văn bản, tạo cơ sở pháp luật để triển khai ở các bộ, ngành, không để “lời nói gió bay”.
Mọi người dân đều được trao cơ hội phát triển Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc NSLĐ của Việt Nam chưa cao do xuất phát điểm thấp nhưng đang được cải thiện nhanh chóng, tốc độ tăng năng suất của Việt Nam đang nhanh nhất khu vực. NSLĐ chưa cao vì có những “nút thắt” truyền thống, đó là thể chế kinh tế (chính sách về quyền tài sản, quyền sở hữu trí tuệ, thị trường lao động, tính cạnh tranh, tiền lương chưa được vận hành linh hoạt theo tín hiệu thị trường…), là cơ sở hạ tầng (đất đai, tài chính, tiếp cận nguồn lực), là nguồn nhân lực (trình độ, kỹ năng nguồn nhân lực còn thấp, thiếu hụt nguồn nhân lực kỹ năng cao, đặc biệt là nhân lực những ngành mới, trong cuộc CMCN 4.0)... Một điểm nghẽn nữa là đổi mới sáng tạo, nền tảng và năng lực khoa học của Việt Nam chưa cao, động cơ sáng tạo và đổi mới còn thiếu và yếu. Nhiều người dân và DN vẫn thiếu sáng tạo. |