Vốn cho khởi nghiệp: Quỹ đầu tư mạo hiểm-trợ thủ đắc lực

Biến nghiên cứu thành sản phẩm thương mại

Ngày 17/3, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư thành ủy TP. HCM Đinh La Thăng đã đến thăm và làm việc với ngân hàng SHB Chi nhánh TP. HCM. Trong đó, vấn đề được đặc biệt quan tâm đó là vốn cho khởi nghiệp.

Theo ông Thăng, đối tượng này nếu bị lãng quên sẽ dẫn đến lãng phí tài năng. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến đến sự phát triển của thành phố.

Đơn cử, trường Đại học Tôn Đức Thắng hiện có hàng ngàn sinh viên giỏi. Nhiều sinh viên có những ý tưởng thiết thực với cuộc sống. Trong đó, có các dự án được Phòng Thương mại Công nghiệp Mỹ cấp bằng sáng chế như giường bệnh thông minh; Thiết bị nâng chuyển bệnh nhân và nâng chuyển bệnh nhân từ giường bệnh ra nhà vệ sinh.

Điều đáng buồn là những dự án này sau nhiều năm được cấp bằng sáng chế vẫn chỉ nằm trên giấy và chưa thể đi vào thực tế. Lý do thì vẫn là không có vốn, không có nhà tài trợ. Vậy, SHB, với một nền tảng mạnh mẽ, là NHTMCP thuộc top 5 cả nước có thể tham gia vào làn sóng khởi nghiệp này hay không, là điều mà Bí thư đặc biệt lưu tâm.

Trước những trường hợp cụ thể, ông Đỗ Quang Hiển khẳng định, ngân hàng sẽ lập tức đến Trường Tôn Đức Thắng tìm hiểu, xem xét và có những giải pháp để có thể đưa những ý tưởng đó vào thực tiễn. Phương án trước mắt là SHB sẽ đưa ra một dự án kiểu liên kết 4 nhà gồm: ngân hàng, người sáng chế, nhà sản xuất và DN đầu ra.

Thực tế cho thấy, hỗ trợ DN khởi nghiệp được nhiều quốc gia chú trọng. Tại Trung Quốc, nước này có hẳn một lực lượng chuyên bán ý tưởng và bán ý tưởng đó cho nhà tài trợ để hiện thực hóa. Tại Việt Nam, các ngân hàng cũng nhận thấy tầm quan trọng của DN khởi nghiệp nhưng thời gian qua chưa có nhiều giải pháp để tập trung hỗ trợ phát triển. Nay, sự quan tâm đặc biệt của Bí thư thành ủy đến lĩnh vực này khiến ngành Ngân hàng cũng có thêm động lực để triển khai.

Thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm

Về cách làm, bên cạnh nỗ lực của ngân hàng, ông Thăng đưa ra gợi ý kiến về việc thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm tư nhân. Quỹ này có thể do NHTM lập ra, hoặc huy động vốn góp hình thành.

Thực tế cũng chỉ ra rằng, quỹ đầu tư mạo hiểm là vô cùng cần thiết đối với DN khởi nghiệp. Trên thế giới hiện nay, việc huy động vốn cho loại hình quỹ này được thực hiện qua rất nhiều kênh khác nhau. Tại Việt Nam, trước đây, đã có đấu hiệu phát triển của các quỹ đầu tư mạo hiểm, tuy nhiên, sau một thời gian hoạt động không hiệu quả và nhiều quỹ đã rút lui.

Nay, nếu ngân hàng có thể tự thành lập quỹ, rót vốn cho các DN mới thành lập, hoặc các DN có quy mô nhỏ đang gặp khó khăn, sẽ là điểm sáng mới cho nền kinh tế. Điều này cũng phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước là thúc đẩy nền kinh tế tư nhân phát triển.

Tuy nhiên, có điều rất cần cân nhắc là hoạt động của các DN loại này tiềm ẩn nhiều rủi ro về thu hồi vốn. Theo đó, ông Thăng đề nghị SHB nói riêng và các NHTMCP nói chung, khi tham gia đầu tư hỗ trợ vốn cho các DN khởi nghiệp cũng cần phải nghiên cứu thật kỹ lưỡng và thận trọng.

Về vấn đề này, ông Đỗ Quang Hiển cũng thừa nhận rằng, thời gian qua, không phải ngân hàng làm khó, không cho vay vốn các dự án khởi nghiệp, mà nguyên nhân chính là sự an toàn vốn. Ngoài ra, đối tượng tiếp cận vốn mạo hiểm hầu hết đều là các công ty đang trong giai đoạn đầu của quá trình hình thành và phát triển, thị phần nhỏ, chưa có thương hiệu. Việc đầu tư trong giai đoạn phôi thai chắc chắn sẽ chứa đựng nhiều rủi ro về mọi mặt.

Tuy nhiên, thời gian qua SHB đã có nhiều thay đổi trong việc cho vay DN khởi nghiệp, DNNVV. Theo đó, ngân hàng cho vay trên cơ sở phương án kinh doanh khả thi, tham gia cho vay ngay từ đầu và tư vấn về vốn cho DN lập phương án. Kết quả, năm 2015, lượng tín dụng SHB cho vay khối DN nhỏ, siêu nhỏ tăng 30% so với 2014.

Với nền tảng có được, lãnh đạo SHB cho biết ngân hàng sẵn sàng thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm tại TP.Hồ Chí Minh để tham gia làn sóng khởi nghiệp.

Như vậy, đây là thông tin vô cùng tích cực cho nền kinh tế nói chung, đặc biệt là TP. HCM Bởi vì, lợi ích trực tiếp của việc tài trợ vốn mạo hiểm mang lại là thúc đẩy bộ phận không nhỏ DN khởi nghiệp. Chúng là kênh tài trợ khác cho DN trong trường hợp không thể tiếp cận với tín dụng ngân hàng. Các quỹ đầu tư mạo hiểm giúp tạo ra công ăn việc làm, tập trung vốn cho phát triển và mở rộng nền kinh tế, ứng dụng các công nghệ mới và tăng cường tính cạnh tranh toàn cầu.