APEC: Từ cam kết đến hành động

Hội nghị thường niên của 21 nền kinh tế thành viên Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) năm 2012 được cho là rất thành công với những cam kết thúc đẩy hội nhập và tăng trưởng sáng tạo... Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, để đối phó với sự phục hồi yếu ớt của nền kinh tế thế giới và sự sụt giảm của các kinh tế mới nổi, các nền kinh tế APEC cần hiện thực hoá các cam kết bằng những bước đi cụ thể để tiếp thêm động lực mới cho tăng trưởng trong khu vực cũng như vì sự thịnh vượng chung của toàn thế giới.

Chủ tịch nước Việt Nam Trương Tấn Sang và Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tại Hội nghị APEC 2012. (Ảnh: TK)

Quả ngọt

Dưới chủ đề “Hội nhập để Tăng trưởng, Sáng tạo để Thịnh vượng”, các nhà lãnh đạo APEC đã nhất trí rằng, thúc đẩy thương mại, đầu tư và hội nhập quốc tế là những yếu tố vô cùng quan trọng đảm bảo cho sự tăng trưởng mạnh mẽ, bền vững và cân bằng. Với những nỗ lực đàm phán không mệt mỏi, các nhà lãnh đạo khu vực đã thống nhất đưa ra các chiến lược rõ ràng cho tương lai của khu vực, đặc biệt là tập trung vào nuôi dưỡng hội nhập kinh tế, đảm bảo an ninh lương thực; xây dựng các chuỗi cung ứng đáng tin cậy và tạo điều kiện cho tăng trưởng sáng tạo.

Tại hội nghị thường niên lần này, nhiều nhà lãnh đạo khu vực cho rằng, mặc dù châu Á - Thái Bình Dương (CA-TBD) vẫn duy trì được động lực tăng trưởng khá tốt, nhưng các nền kinh tế thành viên vẫn không nên chủ quan, xem nhẹ tác động của nền kinh tế thế giới vẫn đang “ốm yếu” hiện nay đến khu vực. Các nhà lãnh đạo APEC tái cam kết tăng cường hệ thống thương mại đa phương, tiếp tục hối thúc tiến hành vòng đàm phán Doha về tự do thương mại toàn cầu.

Mặc dù nguy cơ của chủ nghĩa bảo hộ gia tăng và những bất định của nền kinh tế toàn cầu vẫn tiếp diễn, nhưng các nền kinh tế khu vực đều khẳng định, từ nay đến cuối 2015 tránh không đưa ra thêm các hàng rào mới đối với thương mại và đầu tư, đồng thời cũng không áp đặt các hạn chế xuất khẩu mới hoặc triển khai các biện pháp không phù hợp với quy định của WTO trong mọi lĩnh vực. Trong xem xét hội nhập khu vực, các nhà lãnh đạo đều nhìn nhận việc thành lập được một khu vực thương mại tự do trong khu vực CA-TBD là một công cụ quan trọng cho sự hội nhập sâu hơn nữa của khu vực.

Nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc thành lập các chuỗi cung ứng đáng tin cậy, các nhà lãnh đạo đặt quyết tâm đạt được sự cải thiện khoảng 10% trong hoạt động của chuỗi cung ứng trong khu vực vào năm 2015. Lãnh đạo một số ngành cho rằng, cuộc họp tại Vladivostok đã đem lại những tín hiệu tích cực cho hoạt động kinh doanh trong khu vực. Oleg Deripaska, CEO của công ty nhôm United Company Rusal của Nga cho rằng, APEC đã trở thành một diễn đàn cho các hợp tác thiết thực. Trong đó, những đối tác liên quan có thể đạt được những thoả thuận với nhau thông qua các cuộc đàm phán và đưa các thoả thuận thành hành động thực tế.

Cần các cơ chế hiệu quả

Theo các nhà phân tích, mặc dù không phải tất cả các quan điểm đều thống nhất hoàn toàn, nhưng diễn đàn APEC với hàng loạt các kế hoạch hành động rõ ràng được đưa ra đã cho thấy mong muốn của các nước thành viên trong việc hiện thực hoá các mục tiêu và tầm nhìn đã vạch ra. Một trong những thành tựu lớn của diễn đàn lần này là việc nhất trí giảm thuế cho một số sản phẩm thân thiện với môi trường. Cụ thể, sau nhiều tháng trời làm việc không biết mệt mỏi của các bộ trưởng ngoại giao và thương mại của các quốc gia thành viên APEC, tại kỳ hội nghị vừa qua, các nước đã thông qua danh sách 54 sản phẩm hàng hoá thân thiện với môi trường mà thuế sẽ được đưa về mức 5% vào năm 2015.

Theo Tổng thống Nga Vladimir Putin, đây là một biểu hiện cho thấy cơ chế linh hoạt và hiệu quả của diễn đàn APEC. “Cũng vấn đề này nhưng WTO đã phải mất trên 10 năm vẫn chưa có kết quả, trong khi với APEC, chúng ta chỉ mất vài tháng để có được danh sách này” – Tổng thống Putin nói với các phóng viên ngay sau hội nghị. Bằng việc đạt được sự thống nhất về sự phát triển của tăng trưởng xanh, các nhà lãnh đạo đã thể hiện cam kết của mình trong việc tìm kiếm các giải pháp thực tế để giải quyết các thách thức toàn cầu.

Kể từ khi thành lập năm 1989, APEC đã giúp giảm được các hàng rào và thúc đẩy hội nhập của khu vực. Những nước thành viên APEC hiện là nơi sinh sống của trên 2,7 tỷ người dân, chiếm 53% GDP thực của thế giới và khoảng 44% thương mại toàn cầu. Nhưng để đảm bảo duy trì được tăng trưởng và sự thịnh vượng trong dài hạn, các thành viên APEC cần thúc đẩy hội nhập trên nền tảng của sự tự nguyện, đồng thuận thông qua đàm phán; gác lại những khác biệt để cùng tìm kiếm các lợi ích chung.

Đỗ Lê