Bàn ủi con gà

Ảnh minh họa

Những năm 80 của thập niên về trước không ai là không biết tới bàn ủi (là) con gà. Cần gạt đóng mở nắp (để bỏ than vào bên trong) có hình con gà trống bằng đồng nên mọi người quen gọi là bàn ủi con gà. Bàn ủi con gà cũng gần giống với bàn ủi điện ngày nay, hao hao dáng hình tam giác, được đúc bằng đồng lạnh. Bên trên có quai cầm bọc gỗ. Đó là một trong những vật dụng phải chắt chiu lắm mới có được trong cái thời bao cấp khó khổ. Ba má tôi quý nó như quý vàng.

Ngày xưa gia đình tôi còn sống chung với nội. Nội sạch sẽ, ngăn nắp tinh tươm thì không ai bằng. Vậy nên quần áo trong nhà của mỗi người cũng đều được nội quán triệt tới cùng. Tức là, tất cả đều phải thẳng, thơm tho.

Nội rằng, mình nghèo cỡ nào cũng được nhưng ra ngoài phải tử tế, đừng để người khác cười vào mặt. Về làm dâu của nội, má cũng quen dần cái thói sạch sẽ ngăn nắp, nên bà cũng rất chú trọng tới hình thức. Quần áo của chồng con trước khi ra đường bà đều ủi, là cẩn thận phẳng phiu, thẳng nếp.

Vì là dùng than hoàn toàn nên trong nhà lúc nào má tôi cũng dành hẳn một bao đựng than dùng để bỏ vào bàn ủi. Đi chợ hay ghé xóm bên chơi má tranh thủ lượm ít gáo dừa về phơi khô đợi ngày um lấy than. Than gáo dừa đặc biệt ở chỗ cháy đỏ rực, từ từ nên giữ độ nóng lâu chứ không tàn nhanh. Má tôi ủi đồ khéo lắm! Chỗ nào cũng thẳng, mịn mướt, đường li nào ra li nấy. Những chiếc quần áo tưởng chừng đã cũ, nhăn nhúm, dưới bàn tay má “phù phép” trở nên mới hơn bội phần.

Tôi nhớ ngày ấy trong làng chỉ độ có vài chiếc bàn ủi. Những ngày giáp tết, chiếc bàn ủi nhà tôi được hoạt động hết công suất.

Một kỷ niệm mà cho tới bây giờ tôi vẫn không quên được đó là lần sử dụng bàn ủi đầu tiên không may làm vương than vào tấm áo dài của má. Má tôi nhìn tấm áo dài bị thủng một vạt to mắng tôi một trận xối xả. Tôi biết phần vì má xót của, phần nữa đó là tấm áo dài bà ngoại tặng nhân ngày cưới của má. Nước mắt tôi tuôn như mưa, tôi nghĩ má chẳng thương nên mới mắng như vậy. Đêm đến, má kéo tôi vào lòng, vuốt nhẹ mái tóc thủ thỉ nói xin lỗi. Tôi càng khóc to hơn. Tôi nhận ra, thật ra, với bất cứ lý do gì đi chăng nữa má vẫn yêu thương tôi…

Khi điện lưới quốc gia bắt đầu phủ khắp nơi thì cùng lúc đó xuất hiện bàn ủi điện. Chiếc bàn ủi con gà vô tình được chìm trong quên lãng. Thậm chí một số bạn trẻ bây giờ khi nhắc tới bàn ủi con gà vẫn không hình dung ra được nó có hình thù như thế nào vì được sống và lớn lên trong ánh điện.

Còn tôi, vẫn luôn giữ trong ký ức của mình hình ảnh chiếc bàn ủi thân thuộc dân dã nhưng cũng rất đỗi thiêng liêng. Mấy năm gần đây, người ta lùng sục mua bàn ủi này với giá tiền triệu rồi lên nhiều triệu. Vài người biết tin tìm đến nhà nhưng ba má tôi nhất quyết giữ lại, đơn giản vì với ông bà nó là kỷ vật, là niềm vui tinh thần. Thỉnh thoảng má tôi vẫn thích dùng bàn ủi con gà để ủi quần áo cho tôi đi học hoặc cho cả gia đình mỗi dịp Tết đến Xuân về.