Báo chí làm kinh tế: Tạo dựng nội dung tốt là quan trọng nhất

	Báo điện tử và cuộc đua vì bạn đọc
	Báo chí đã tạo được lòng tin của nhân dân
	Đâu rồi nghề bán báo rong?
	Hồng Chuyên biển đảo: Hành trình tôn vinh sự thật

Ảnh minh họa

Nhà báo Lê Thị Bích Ngọc, Tổng biên tập Báo Lao động Thủ đô:

Làm kinh tế báo chí không xa rời tôn chỉ mục đích

Cũng như các cơ quan báo chí khác trên cả nước, Báo Lao động Thủ đô đã và đang triển khai cơ chế tự chủ tài chính, trong đó Ban Biên tập xác định làm tốt kinh tế báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định và phát triển tờ báo giai đoạn hiện nay.

Tuy nhiên, làm thế nào để có đủ kinh phí tự “nuôi nhau”, trang trải vận hành hoạt động của tòa soạn như chi trả lương, nhuận bút, tiền giấy và công in, văn phòng phẩm, chi phí sinh hoạt... vừa phải đúng hạn, vừa phải đảm bảo cho cán bộ, phóng viên sống được bằng nghề, nhưng vẫn phải đúng tôn chỉ mục đích, là bài toán không đơn giản. Trong bối cảnh các mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, nhiều hình thức truyền thông mới ra đời, bản thân các báo cũng cạnh tranh với nhau thì hoạt động kinh tế báo chí gặp không ít khó khăn.

Làm kinh tế báo chí thực chất là nguồn thu chủ yếu từ các nguồn phát hành, quảng cáo, tài trợ thông qua tổ chức các sự kiện. Hiện nay ở các toà soạn lượng báo in sụt giảm kéo theo sự sụt giảm về nguồn thu phát hành. Bên cạnh đó, nhu cầu quảng cáo, quảng bá thương hiệu của các doanh nghiệp “chạy” qua các kênh khác, đặc biệt rơi vào các công ty công nghệ đang khai thác nguồn tin từ báo chí, khiến cho những cơ quan làm nội dung như báo chí dù rất vất vả khai thác thông tin, lại không thu được quảng cáo bù đắp.

Để tăng số lượng báo giấy trong giai đoạn phát triển công nghệ số là điều không tưởng. Vì thế, các toà soạn chủ yếu tập trung vào các giải pháp thúc đẩy tăng quảng cáo, truyền thông, tài trợ. Muốn thu hút quảng cáo không còn cách nào khác là mỗi toà soạn phải đẩy mạnh đổi mới mình, đổi mới nội dung, đổi mới cách tiếp cận và cung cấp thông tin. Mỗi toà soạn trên cơ sở tôn chỉ mục đích tìm cho mình những nét riêng, chuyên biệt, thị trường ngách để thu hút lượng bạn đọc trung thành. Trên cơ sở đó, thu hút lượng quảng cáo, tài trợ phù hợp với đối tượng bạn đọc của mình. Nghĩa là làm kinh tế báo chí không xa rời tôn chỉ mục đích.

Nhà báo Lê Thị Bích Ngọc

Việc độc quyền thông tin trên một tờ báo rất khó, vì mạng xã hội phát triển thì mỗi người dân cũng là một nhà báo công dân cung cấp thông tin. Để cạnh tranh, báo chí cần thông tin nhanh và chuẩn xác, đúng sự thật, thông tin phải mang tính xây dựng, ở góc nhìn có lợi cho người dân, địa phương, doanh nghiệp và đất nước. Có như vậy thì báo sẽ nhận được sự tin cậy, đặt hàng tuyên truyền của các tổ chức, đơn vị. Song song với việc làm nội dung thì báo chí cũng nên sáng tạo tổ chức các sự kiện, hoạt động xã hội. Các sự kiện, hoạt động này nếu vừa có ích cho cộng đồng, vừa quảng bá được thương hiệu thì chắc chắn sẽ kêu gọi được tài trợ.

Cần xác định việc đặt hàng tuyên truyền, quảng cáo, tài trợ thực chất là “win - win”, hai bên cùng có lợi, không phải ai xin ai mà là nhu cầu được pháp luật cho phép. Đơn vị đặt hàng tuyên truyền, quảng cáo, tài trợ được quảng bá thương hiệu, sản phẩm dịch vụ đến đông đảo người dân, trên cơ sở đó bán được hàng, bán được dịch vụ, có lợi nhuận. Báo chí thì cũng bán được những giá trị vô hình nhưng rất to lớn của các “sản phẩm bài viết”, quảng cáo, truyền thông của mình, có chi phí để trang trải sản xuất. Báo chí và các đơn vị, doanh nghiệp như một cặp bài trùng không thể tách rời, đồng hành phát triển.

Nhà báo Hồ Minh Chiến, Tổng biên tập Báo Gia đình Việt Nam:

Kinh tế báo chí phải gắn liền với phát triển nội dung

Phải khẳng định ngay rằng, báo chí bổn phận trước hết đó là thông tin. Lao động báo chí là lao động khoa học, mang tính đặc thù. Tuy nhiên việc đặt ra vấn đề “kinh tế báo chí” là đòi hỏi chính đáng từ thực tiễn, không chỉ riêng đối với các đơn vị báo chí tự chủ, nhất là trong giai đoạn có nhiều khó khăn thử thách như hiện nay.

Vấn đề kinh tế báo chí, mỗi đơn vị báo chí đều có cách làm và phương thức khác nhau. Nhưng điều cốt lõi vẫn phải chú trọng đó là không được xa rời tôn chỉ mục đích. Suy cho cùng, làm kinh tế báo chí cũng phải trên cơ sở làm báo và phải gắn liền với việc phát triển nội dung.

Nhà báo Hồ Minh Chiến

Một tờ báo muốn đẩy mạnh được các giá trị cũng như lợi ích từ thương hiệu phải chọn cho mình lối đi riêng, xây dựng “hệ sinh thái” đủ mạnh, đủ sức hấp dẫn để thu hút bạn đọc. Nếu nội dung không tốt, hệ thống trang báo chưa đủ sức lôi cuốn người đọc, đặc biệt thương hiệu của tờ báo còn mờ nhạt thì sẽ không thu hút được bạn đọc, từ đó hạn chế rất nhiều trong việc tìm kiếm và phát triển các giá trị kinh tế.

Người ta sẽ không yên tâm, thậm chí thấy tiếc khi bỏ ra đồng tiền để làm quảng cáo hay chi phí cho một sự phối hợp nào đó với tờ báo mà sức ảnh hưởng của nó còn hạn hẹp, tên tuổi được ít người biết đến.

Ngoài ra, mỗi toà soạn cũng cần quan tâm đẩy mạnh các hoạt động sau báo để gia tăng nguồn thu. Thực tế cho thấy, các hoạt động sau báo như làm truyền thông, tổ chức sự kiện, thiết kế chương trình phối hợp, hội thảo, diễn đàn không chỉ đem lại hiệu quả về mặt kinh tế mà hiệu ứng từ các hoạt động này có tác động rất tốt đến việc quảng bá, lan toả cũng như hình thành và xây dựng thương hiệu của tờ báo. Nhiều tòa soạn nguồn thu từ hoạt động sau báo trở thành nguồn thu chủ lực, không chỉ đảm bảo để trả lương, thưởng, nhuận bút cho cán bộ phóng viên mà còn dư giả để trang trải cho nhiều hoạt động khác.

Cũng như các doanh nghiệp, báo chí cũng phải đối diện với sự cạnh tranh, đôi khi rất khốc liệt. Bởi vậy, mỗi nhà báo, mỗi tòa soạn phải luôn đổi mới và sáng tạo không ngừng, để sự cạnh tranh đó thực sự bình đẳng, lành mạnh vì sự phát triển chung của toàn xã hội. Tóm lại, càng đối mặt với khó khăn thử thách thì người làm báo càng phải thể hiện bản lĩnh của mình, tòa soạn phải nỗ lực hết sức. Bởi trong khó khăn thử thách vẫn có không ít cơ hội chúng ta phải biết chớp lấy để đạt được những mục tiêu mình đã đề ra.

Nhà báo Lưu Phan, Phó Tổng biên tập Báo Nông thôn Ngày nay:

Báo chí phải có nội dung tốt mới đồng hành với doanh nghiệp

Những người làm báo thời nào cũng phải xác định phải làm nội dung thông tin thật tốt để phục vụ người đọc. Trong thời buổi kinh tế thị trường hiện nay, thông tin báo chí như sản phẩm dịch vụ hàng hóa đặc biệt phục vụ người tiêu dùng. Theo đó, nếu tờ báo nào làm tốt nội dung thông tin sẽ đồng hành với bạn đọc và các tờ báo sẽ tổ chức tốt được đội ngũ khai thác và tiếp nhận quảng cáo trên báo. Khi đó, những người làm báo cung cấp thông tin đến người dân và doanh nghiệp sẽ tìm đến báo chí để quảng bá hình ảnh sản phẩm dịch vụ hàng hóa của họ ra thị trường. Có thể gọi đây là quan hệ đôi bên cùng có lợi.

Tuy nhiên, trên thị trường báo chí thời gian qua đâu đó vẫn còn những cách thức làm báo thiếu bền vững, như thu hút độc giả bằng những tin tức giật gân (câu view) điều này không đúng với sứ mệnh người làm báo. Có thể có những tờ báo chạy theo xu hướng câu view để thu hút người đọc nhanh chóng về mình và cũng bán được nhiều quảng cáo bằng quá nhiều thông tin tiêu cực của đơn vị doanh nghiệp. Nhưng cách làm này sẽ không bền vững được, bởi sứ mệnh của nhà báo là đầu tranh chống tiêu cực nhưng nếu chỉ chống tiêu cực nửa vời để câu view vì những mục đích cá nhân thì không phải cách làm bền vững trong hoạt động kinh doanh thông tin báo chí.

Hơn nữa, nếu doanh nghiệp là khách hàng của những đơn vị báo chí chạy theo những thông tin tiêu cực đó, có thể doanh nghiệp đó sẽ phải làm ăn kinh doanh trong trạng thái luôn phải giấu giếm thông tin, vô hình chung sẽ tạo nên một môi trường kinh doanh bất bình đẳng.