Báo động đỏ về tín dụng đen

Từ săn sinh viên và người nghèo

Nếu như trước đây, quảng cáo “khoan cắt bê tông” luôn kín các bức tường trên phố, trong khu dân cư thì vài năm trở lại đây lại được thay thế bằng quảng cáo dịch vụ cho vay vốn với những mời chào hấp dẫn. Không những vậy, các hình thức biến tướng của huy động vốn, cho vay bất hợp pháp đang thành rào cản cho sự phát triển của xã hội.

Cẩn trọng với những quảng cáo kiểu này

Tại đường Xuân Thủy - Cầu Giấy, nơi tập trung nhiều trường đại học nhất tại Hà Nội, các biển quảng cáo vay tiêu dùng cho sinh viên được treo nhan nhản trên cây, gắn trên cột đèn đường. Trong ngõ nhỏ, nơi có nhiều nhà trọ sinh viên, mật độ các biển quảng cáo, banner kiểu này còn xuất hiện với tần suất dày đặc hơn.

Các tờ quảng cáo đều ghi rất ngắn gọn, rằng người vay chỉ cần thế chấp chứng minh thư, thẻ sinh viên sẽ được vay tối đa 5 triệu đồng, trả lãi 5.000 đồng/triệu/ngày. Hầu hết “khách hàng” của dịch vụ tín dụng đen này đều là sinh viên hay những người nghèo.

Theo dõi một cửa tiệm cầm đồ tại đường Láng (Hà Nội), chúng tôi đã tiếp cận một sinh viên vừa từ đó bước ra. Đó là N.T.Đ, đang theo học trường Đại học SK-ĐA. Cậu cho biết: “Em vừa vào đó vay 2,5 triệu đồng và để lại thẻ sinh viên của mình. Do có việc gấp cần tiền nên em phải dùng hình thức này và chờ bố mẹ gửi tiền lên rồi trả lại...”.

Được biết, ban đầu các đối tượng cho vay khá dễ dãi trong việc trả lãi, đến khi mức lãi tồn đọng cao, sinh viên không trả được thì sẽ bị hối thúc liên tục, bị gộp tiền lãi vào tiền gốc và phạt rất nặng. Thậm chí khi đó, các em còn bị nhiều đối tượng đe dọa hành hung, thu giữ đồ đạc.

Không chỉ bủa vây sinh viên, tín dụng đen còn len lỏi vào nhiều xóm, khu phố để săn đón những người kinh doanh những thanh niên không nghề nghiệp và đặc biệt là những người vướng vào cờ bạc.

Còn đối với người đang đi làm, chỉ cần hợp đồng tuyển dụng làm việc, mức lương 3 triệu đồng/tháng và chứng minh thư nhân dân là có thể vay được vài chục đến cả trăm triệu đồng với mức lãi suất ưu đãi khác nhau phụ thuộc vào hợp đồng. Tuy nhiên, đằng sau, những “chiếc kẹo ngọt” đầy màu sắc hấp dẫn này lại là cạm bẫy đáng sợ mà không phải ai cũng biết.

Đến tự phát hành sổ tiết kiệm

Mới đây, Phòng CSĐT tội phạm về Trật tự quản lý kinh tế và chức vụ công an TP. Hà Nội cho biết, sau quá trình điều tra mở rộng vụ án liên quan đến hiệu vàng Thanh Tuấn (thị trấn Xuân Mai, Chương Mỹ, Hà Nội) tự phát hành sổ tiết kiệm để huy động vốn, cơ quan điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố 3 bị can (là chủ 2 tiệm vàng) về hành vi “Kinh doanh trái phép”.

Các đối tượng bị khởi tố gồm: Nguyễn Thị Thanh (SN 1964), Giám đốc doanh nghiệp vàng bạc tư nhân Thanh Tuấn; vợ chồng Nguyễn Đức Toàn (SN 1964) và Đỗ Thị Ngọc (SN 1966), chủ doanh nghiệp vàng bạc tư nhân Ngọc Toàn. Bước đầu, cơ quan công an xác định có khoảng trên 400 người đã gửi hơn 90 tỷ đồng (gồm tiền mặt và vàng) cho 2 hiệu vàng này.

Hai doanh nghiệp nói trên huy động tiền gửi của người dân trong thời gian từ năm 2009 đến 2011 và phát hành sổ tiết kiệm giống như ngân hàng, nhưng lãi suất cao hơn lãi suất ngân hàng từ 2,5 đến 3%/tháng. Bước đầu, các đối tượng này khai đã dùng tiền của người dân để kinh doanh bất động sản và cho vay lãi dẫn đến mất khả năng thanh toán.

Các nạn nhân cho biết, bất cứ ai gửi tiền cũng nhận được một sổ tiết kiệm có đóng dấu đỏ của doanh nghiệp nên rất yên tâm. Thời gian đầu, các đối tượng trả lãi rất đầy đủ. Đến năm 2011, nghe tin hiệu vàng Ngọc Toàn bị vỡ nợ, nạn nhân đòi lại tiền nhưng doanh nghiệp này thương lượng để hoàn trả bằng BĐS. Tuy nhiên các nạn nhân không đồng ý và buộc các cơ quan chức năng phải can thiệp.

Điều đáng nói ở đây, hai doanh nghiệp vàng bạc Ngọc Toàn và Thanh Tuấn không được phép kinh doanh tiền tệ, tín dụng, nhưng đã tự ý phát hành sổ tiết kiệm để huy động vốn sử dụng vào mục đích cá nhân là vi phạm pháp luật. Các hình thức huy động vốn trái pháp luật như vậy cần được sớm phát hiện ngay từ đầu, tránh để các đối tượng lợi dụng, chiếm đoạt vốn của những người dân trong một thời gian dài.

Về phía người dân, khi có nhu cầu gửi tiền nên đến các ngân hàng và tổ chức tín dụng được Nhà nước cấp phép, đừng vì chút lợi nhuận trước mắt mà sập bẫy. Vụ án với dấu hiệu phạm tội được ghi nhận lần đầu tiên xuất hiện tại Hà Nội này là bài học cho những giao dịch tiền tệ “ngoài luồng” mà phần thiệt thòi, trắng tay bao giờ cũng thuộc về những người hám lợi nhưng kém hiểu biết.