Biến đổi khí hậu - cuộc khủng hoảng tiếp theo

Biến đổi khí hậu

Khối Nghiên cứu Kinh tế của ngân hàng HSBC vừa công bố báo cáo: “Khắc phục khủng hoảng kế tiếp tại châu Á: Biến đổi khí hậu (BĐKH)”. Báo cáo nhận định, BĐKH đang ngày lớn và sẽ là cuộc “khủng hoảng thế kỷ” của khu vực châu Á. Các thành phố trong khu vực đang bị hiện tượng nước biển dâng cao đe dọa, trong khi vấn đề thời tiết thất thường đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình an ninh lương thực.

Ảnh minh họa

Một số nền kinh tế trong khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tình trạng BĐKH, trong đó các nước Ấn Độ, Indonesia và Philippines đã phải đối mặt với những thách thức to lớn trong việc giảm nghèo và cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, giáo dục, thực phẩm an toàn và nước uống. Việc bỏ qua tác động của con người lên tình hình BĐKH sẽ trì hoãn khả năng giảm bớt sự bất bình đẳng và đạt được tăng trưởng bền vững trong dài hạn.

Về thiệt hại kinh tế, mực nước biển dâng cao đang gây ảnh hưởng đến các thành phố châu Á, có khả năng làm giảm GDP của các nước Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia mỗi năm thêm khoảng 0,2-0,9% trong những thập kỷ tới. Theo NASA, mực nước biển đã tăng tổng cộng 6,5cm từ năm 1993 đến năm 2014 khi băng ở hai cực tan chảy và do nước ấm thêm. Theo dự báo, mực nước biển còn có thể tăng lên 65cm vào năm 2100. Châu Á có 15 trong số 20 thành phố dễ bị mực nước biển dâng trên toàn thế giới tác động nhất.

Thủ đô Jakarta của Indonesia đã thấp hơn mực nước biển bốn mét trong vòng 30 năm qua. Ở Philippines, thủ đô Manila mỗi năm thấp hơn mực nước biển 10cm. Tại Việt Nam, gần 45% diện tích TP. Hồ Chí Minh chỉ còn cách mực nước biển chưa đến một mét. Có tới 154 trong số 322 phường xã tại TP. Hồ Chí Minh thường diễn ra hiện tượng ngập lụt thường xuyên. Điều này có ý nghĩa nghiêm trọng, với tầm quan trọng của thành phố này đối với Việt Nam khi có đến 9 triệu người sinh sống và đóng góp đến 26% vào GDP cả nước trong năm 2019. Một kế hoạch bảo vệ toàn diện, trong đó bao gồm việc xây dựng đê và tường chắn biển có thể tiêu tốn tới 52% GDP của Việt Nam năm 2050.

Theo WB, sẽ có khoảng 37 triệu người ở Đông Á và Đông Nam Á - chiếm 2% dân số - sẽ bị ảnh hưởng bởi mực nước biển dâng cao lên thêm một mét. Mức tăng năm mét sẽ tác động đến 162 triệu người và GDP sẽ giảm 9%. BĐKH cũng đã làm tăng tần suất và mức độ khắc nghiệt của thời tiết như lũ lụt, bão, hạn hán và gió mùa. Điều đó gây nguy hiểm cho an ninh lương thực lâu dài ở Ấn Độ, Trung Quốc và các nước Đông Nam Á và từ đây châm ngòi cho tình trạng lạm phát…

Tuy nhiên, chính các quốc gia tại châu Á cũng là một tác nhân khiến BĐKH trầm trọng hơn. Châu Á hiện chiếm tới 87% sự gia tăng khí nhà kính toàn cầu kể từ năm 1990 và mức phát thải CO2 tăng 78%. Riêng Trung Quốc đã chiếm 60% sự gia tăng khí nhà kính trên toàn cầu kể từ năm 1990. Phá rừng cũng là nguyên nhân góp phần tạo ra lượng khí thải lớn ở Đông Nam Á khi đô thị hóa gia tăng và đất đai được chuyển sang khai thác trồng trọt, đặc biệt là các sản phẩm phổ biến như dầu cọ. Sản xuất năng lượng là một tác nhân khác, chiếm đến 3/4 lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính toàn cầu và than đá đang được sử dụng để tạo ra 61% điện năng của châu Á.