Cá tra điêu đứng vì dịch bệnh

Theo báo cáo của Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT), tới hết tháng 6/2021, tổng diện tích thả nuôi cá tra đạt 1.750 ha, tăng 1,01% so với cùng kỳ năm 2020. Sản lượng thu hoạch đạt 704,1 nghìn tấn, tăng 0,9% so với cùng kỳ năm 2020 (698 nghìn tấn). Các địa phương có diện tích nuôi cá tra lớn nhất là Đồng Tháp với diện tích nuôi cá tra của tỉnh là 1.517,27 ha, diện tích thu hoạch là 434,91 ha, sản lượng thu hoạch 181.198 tấn. An Giang diện tích thả nuôi cá tra đạt 1.226ha, sản lượng xuất khẩu trên 113.000 tấn/năm, kim ngạch xuất khẩu hơn 273 triệu USD năm 2020. Ngoài ra, cá tra là đối tượng thủy sản nuôi chủ lực của thành phố Cần Thơ, trong tháng 7/2021 diện tích nuôi cá tra là 15 ha, diện tích thu hoạch 48 ha với sản lượng 15.772 tấn. Ngoài ra một số tỉnh ĐBSCL khác như Vĩnh Long, Bạc Liêu… cũng là vùng nuôi nhiều cá tra nguyên liệu phục vụ cho chế biến, xuất khẩu.

Ảnh minh họa

Giám đốc một doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản tại TP.HCM cho biết, hiện vùng nuôi trồng cá tra nguyên liệu của công ty tại Long An với hàng trăm tấn cá đã đến kỳ thu hoạch để đem về nhà máy chế biến. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh việc vận chuyển ngoại tỉnh gặp nhiều khó khăn do tài xế phải có giấy xét nghiệm, thông hành, chi phí vận chuyển tăng cao trong khi nhà máy cũng đang trong tình trạng phải tạm thời đóng cửa vì không đủ điều kiện sản xuất 3 tại chỗ… Tất cả những khó khăn trên cộng lại khiến cho hoạt động sản xuất kinh doanh, chế biến xuất khẩu của công ty gần như bị ngưng trệ.

“Thực tế, dịch bệnh Covid-19 làm đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, trong đó có thủy sản. Nuôi trồng và khai thác thủy sản đều bị ảnh hưởng. Có những giai đoạn, trong nhiều tháng liền, cá tra không xuất được, lượng tồn kho tăng nhưng hệ thống kho lạnh ở Việt Nam không đủ, hoặc nếu có thuê được thì giá cũng rất đắt”, vị giám đốc trên chia sẻ.

Tương tự, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cá tra khác cũng phản ánh, hiện nay việc vận chuyển nguyên liệu từ vùng nuôi về nhà máy, vận chuyển hàng hóa đi TP.HCM gặp nhiều khó khăn. Trước đó, nhiều container hàng thủy sản bị ách tắc tại các chốt kiểm soát vì tài xế vận chuyển hàng phải có giấy xét nghiệm âm tính với Covid-19. Ngoài ra, cước vận tải biển quốc tế cũng đã tăng cao gấp nhiều lần, trong khi đó, giá xuất khẩu tại nhiều thị trường lại đứng im.

Ông Trương Đình Hòe - Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết, nửa đầu năm 2021, giá nguyên liệu vật tư đã tăng 3-4 đợt, các mặt hàng thiết yếu phục vụ cho hoạt động của nhà máy chế biến tăng từ 5-25%, giá thức ăn thủy sản cũng tăng từ 15-20%, chưa kể tiền lương người lao động, cước vận tải biển tăng từ 5-7 lần... Vừa qua, khi dịch Covid-19 bùng phát nhanh ở TP.Hồ Chí Minh và lan xuống ĐBSCL thì việc nuôi cá, vận chuyển nguyên liệu tới nhà máy, các nhà máy chế biến cũng gặp rất nhiều khó khăn. Điều này có thể ảnh hưởng theo chuỗi như “hiệu ứng domino” tới tất cả các mắt xích cá tra và giá nguyên liệu trong thời gian tới.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), đại dịch Covid-19 gây ra hàng loạt xáo trộn trong chuỗi giá trị thủy sản. Chuỗi cung ứng nguyên liệu và cung ứng thành phẩm bị “đứt gãy”, đơn hàng bị sụt giảm, hoạt động vận chuyển, vận tải hàng hóa bị trì hoãn, tắc nghẽn tại các cảng, dòng hàng và dòng tiền đều thiếu hụt hoặc ùn ứ, tồn kho trong bối cảnh doanh nghiệp phải gia tăng tối đa trách nhiệm xã hội với người lao động khiến doanh nghiệp chịu nhiều khó khăn do chịu sức ép lớn trong đại dịch Covid-19. Hiện nay hệ thống logistics kho lạnh phục vụ bảo quản nông sản trong nước còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu bảo quản nông sản, thủy sản phục vụ chế biến xuất khẩu, nhất là khu vực ĐBSCL.

Để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trên, Bộ NN&PTNT đưa ra phương án điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp với điều kiện thời tiết, diễn biến dịch Covid-19 tại từng tỉnh, thành phố nhằm đảm bảo cung ứng tốt lương thực, thực phẩm phục vụ nhu cầu tiêu dùng. Đẩy mạnh phát triển thị trường, tháo gỡ rào cản, tạo thuận lợi cho tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Đồng thời, thúc đẩy thiết lập các vùng đệm để tập kết hàng hóa, cùng các địa phương xác định và xây dựng "luồng xanh", "vùng xanh" cho nông thủy sản để không làm đứt gãy chuỗi cung ứng, nhất là các sản phẩm nông thủy sản có sản lượng lớn, thời vụ thu hoạch.