Cải cách hành chính quan trọng không kém gì gói cứu trợ doanh nghiệp

Đó là khẳng định của ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ, tại Hội nghị Đối thoại doanh nghiệp “Cải cách thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng và lĩnh vực liên quan” diễn ra ngày 26/11, tại Hà Nội.

Ông Phạm Tấn Công phát biểu tại Hội nghị.

Doanh nghiệp vẫn "kêu" về thủ tục hành chính

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế VCCI, qua điều tra, diễn đàn mà VCCI tổ chức trong thời gian vừa qua, các doanh nghiệp vẫn phản ánh còn nhiều vướng mắc khi triển khai, dự án liên quan tới nhiều lĩnh vực thủ tục hành chính về đầu tư xây dựng và các lĩnh vực liên quan như: Quyết định chủ trương đầu tư; các thủ tục về đất đai giải phóng mặt bằng; các thủ tục liên quan đến quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị; thủ tục thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy; thủ tục thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường; thủ tục xác nhận kế hoạch bảo vệ môi trường; thủ tục thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế xây dựng; thủ tục cấp phép xây dựng; thủ tục kết nối cấp điện; thủ tục kết nối cấp thoát nước; thủ tục đăng ký quyền sở hữu công trình xây dựng. Đây là 11 thủ tục mà nhà đầu tư thông thường phải thực hiện khi triển khai 1 dự án đầu tư xây dựng trong thực tế. Nếu sự phối hợp giữa các thủ tục này chưa tốt sẽ gây khó khăn cho, rủi ro cho các nhà đầu tư.

Bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng Ban cải cách môi trường kinh doanh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM) thông tin, Báo cáo môi trường đầu tư kinh doanh của Ngân hàng Thế giới (WB) những năm qua đánh giá thủ tục cấp phép xây dựng của Việt Nam có thứ hạng rất cao, đứng 25/190 nền kinh tế. Tuy nhiên, trên thực tế, theo bà Thảo, thời gian thực hiện các thủ tục cấp phép xây dựng thực tế vẫn rất dài, các doanh nghiệp phải thực hiện 10 bước, trung bình mất khoảng 166 ngày để hoàn thành thủ tục đầu tư xây dựng một công trình. Trong khi tại Singapore, doanh nghiệp cũng thực hiện 9 bước thủ tục nhưng chỉ mất 35,5 ngày để làm xong thủ tục.

Kinh nghiệm của Singapore là thực hiện thủ tục thông qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến, vì vậy bà Thảo đề nghị Bộ Xây dựng đẩy mạnh thực hiện thủ tục trong cấp phép đầu tư xây dựng theo hình thức này.

Cải cách thủ tục là gói cứu trợ "trong tầm tay"

Đại diện cho tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho rằng, ngành xây dựng là ngành kinh tế quan trọng của đất nước đóng góp lớp trên 6% GDP cả nước, tổng giá trị các công trình hạ tầng cầu đường nhà xưởng bất động sản rất lớn chiếm khoảng 20% GDP và tạo việc làm cho hàng triệu lao động và cơ sở vật chất thiết yếu cho các ngành kinh tế.

Theo ông Phạm Tấn Công, trong bối cảnh nền kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19, các doanh nghiệp cho rằng, cải cách hành chính là một trong những giải pháp quan trọng, bền vững, hiệu quả và trong “tầm tay” của các cơ quan Nhà nước.

“Cải cách hành chính sẽ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, giảm bớt gánh nặng tuân thủ thủ tục hành chính. Đặc biệt cải cách hành chính trong những lĩnh vực quan trọng như đầu tư, xây dựng, đất đai, môi trường có tác dụng tích cực không kém một gói cứu trợ cho doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn bởi đại dịch. Chương trình này sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm rất nhiều chi phí, giúp giải phóng nhiều nguồn lực quốc gia đang bị tắc nghẽn, đình trệ, giúp các dòng vốn đầu tư cả công và tư nhanh chóng đi vào hoạt động, giúp tạo đà để nền kinh tế chúng ta bứt phá nhanh hơn trong giai đoạn sắp tới. Đây là gói hỗ trợ quý giá mà doanh nghiệp khát khao nhất”, ông Công nhấn mạnh.

Theo ông Công, thủ tục đầu tư xây dựng là những lĩnh vực thủ tục hành chính có vai trò thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến việc gia nhập thị trường, đưa nguồn lực vào sản xuất và sự phát triển về cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật của doanh nghiệp cũng như cả nền kinh tế. Thực hiện các thủ tục hành chính về đầu tư xây dựng là một trong những hoạt động quan trọng đầu tiên khi doanh nghiệp khởi sự kinh doanh và ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp.

Chính vì vậy, Chính phủ Việt Nam đã từng bước thực hiện những điều chỉnh về cơ chế chính sách để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong các hoạt động đầu tư xây dựng. Việc ban hành các bộ luật như Luật Xây dựng (2003, 2014 và bổ sung, sửa đổi năm 2020), Luật Đất đai (1993, 1998, 2003 và 2013), Luật Nhà ở (2005 và 2014) và Luật Đấu thầu (2005 và 2013) đã cải thiện về căn bản tính minh bạch về pháp lý, tăng cường sự cạnh tranh lành mạnh trên thị trường và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong các dự án đầu tư xây dựng.

Bên cạnh điều chỉnh khung khổ pháp lý, Chính phủ cùng chính quyền các địa phương cũng có những nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh thông qua đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong lĩnh vực này. Nghị quyết 02/NQ-CP của Chính phủ ban hành ngày 1/1/2021.

Ở cấp địa phương, những chuyển biến tích cực về chất lượng điều hành trong những năm qua đã thúc đẩy các chương trình cải cách nhằm đơn giản hóa một số quy trình thủ tục về đầu tư xây dựng, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong xử lý thủ tục hành chính. Nhờ đó, chi phí tuân thủ thủ tục hành chính đã dần giảm xuống, doanh nghiệp gia nhập thị trường, tổ chức sản xuất kinh doanh dễ dàng hơn.

Tuy vậy, thủ tục hành chính về đầu tư xây dựng và một số lĩnh vực liên quan trong thời gian qua vẫn còn nhiều khó khăn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm thủ tục liên ngành, liên quan đến thẩm quyền của nhiều cơ quan nhà nước và tới nhiều cấp chính quyền khác nhau. Bản thân các cơ quan chính quyền cấp thực thi cũng gặp khó khăn trong áp dụng pháp luật và có thể đối mặt với rủi ro pháp lý.

"Hội nghị với sự tham gia đông đảo của các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, các chuyên gia, tại hội trường và trên các nền tảng trực tuyến. Đây chính là sự kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp về những cải cách, sự thay đổi", ông Công khẳng định.

Trong quá trình cải cách này, rất cần mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp. Suy cho cùng, doanh nghiệp chính là động lực của nền kinh tế, là chủ thể trực tiếp thực hiện hoạt động đầu tư xây dựng và cũng chính là chủ thể quan trọng nhất, phù hợp nhất đưa ra các khuyến nghị giải pháp mang tính thực tế để giải quyết những vấn đề đang tồn tại hiện nay.

"Với vai trò là đơn vị quốc gia đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp trong nước, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam rất sẵn sàng tham gia vào nỗ lực chung của các bộ ngành, của chính quyền địa phương nhằm thúc đẩy các cải cách trong lĩnh vực đầu tư xây dựng và những lĩnh vực liên quan. Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng và các đối tác phát triển trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quan trọng này", ông Phạm Tấn Công nhấn mạnh.