Câu chuyện 60 năm của BIDV Hải Dương (kỳ 2)

Câu chuyện 60 năm của BIDV Hải Dương (Kỳ 1)

Kỳ 2: Chia sẻ cơ hội, hợp tác thành công

BIDV Hải Dương cũng trải qua ba giai đoạn tách, nhập, thay tên đổi họ và phát triển tương tự như 11 chi nhánh khác và Trung ương. Mỗi lần thay đổi anh em lại buồn vui chuyện người đi, người ở, li tán, bất định! Năm 1988 chi nhánh Ngân hàng Đầu tư xây dựng bị giải thể, và nhập vào Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam.

TP. Hải Dương hôm nay

Hai năm sau thành lập lại Phòng Đầu tư xây dựng thuộc BIDV. Đến 1990 sáp nhập với Chi nhánh khu vực Phả Lại thành Chi nhánh BIDV Hải Dương như xưa. Năm 1995 mới là chuyện lớn, vốn cấp phát, vốn vay theo kế hoạch chuyển sang Tổng cục Đầu tư phát triển, con người làm nghiệp vụ ấy cũng chuyển theo… !

BIDV lấy gì cho vay, cho hoạt động thương mại đây? Phải sau khi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Cao Sĩ Kiêm ra Quyết định 293 cho phép BIDV được huy động vốn ngắn hạn, mới bắt đầu giai đoạn mới “đi vay để cho vay”.

Anh Nghệ kể về giai đoạn “nhạy cảm” chuyển vốn của Chi nhánh khu vực Hoàng Thạch đang cho vay về Tổng cục Đầu tư phát triển ra sao, phải thuyết phục lãnh đạo Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh cho phép giữ lại khoản cho vay 800 tỷ đồng công trình trọng điểm Xi măng Hoàng Thạch để BIDV tiếp tục thực hiện cho vay và thu nợ ra sao (Vốn vay cả tỉnh có 1.200 tỷ đồng, trong đó Chi nhánh Hoàng Thạch là 800 tỷ đồng).

Bởi Nhà máy xi măng Hoàng Thạch là đơn vị sản xuất kinh doanh có hiệu quả và là dự án lớn do BIDV đang cho vay dở dang, chuyển đi là không hợp lý. Nếu chuyển giao thì phải giải thể một đơn vị, thành lập ra chỉ để phục vụ một công trình trọng điểm - Nghệ cười khà khà - Từ đó, hiệu quả hoạt động của BIDV góp phần phục vụ kinh tế - xã hội Hải Dương phát triển nên được Tỉnh ủy, Ủy ban quý lắm. Các cuộc tổng kết của BIDV, được Ban Thường vụ Tỉnh ủy quan tâm sang dự và chỉ đạo. Cơ bản không có nợ xấu nên càng được tín nhiệm!

Chính sách về con người cũng được quan tâm hàng đầu. BIDV Hải Dương chú trọng dành một số chỉ tiêu cho các đồng chí thương binh; hoặc con em thương binh, liệt sĩ về làm việc như một sự tri ân những người đã hy sinh xương máu, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng. Giám đốc đương nhiệm Nguyễn Văn Tuấn, con trai độc nhất của một liệt sĩ là một trường hợp như vậy.

Anh Phí Đại Từ, thương binh chống Mỹ, là người cùng Giám đốc Nghệ sống chết với nhau từ thuở sơ khai, làm cán bộ thẩm định cấp phát, làm Giám đốc Chi nhánh BIDV Hoàng Thạch cho đến 2004. Có thời, dư nợ của Hoàng Thạch tới 2.000 tỷ đồng đấy.

Nhân câu chuyện về nợ xấu, Phí Đại Từ nhắc lại hai kỷ niệm về thẩm định, giám sát ở hai thời kỳ khác nhau. Năm 1978, để phục vụ cho chiến tranh biên giới phía Bắc, Chính phủ cho mở con đường chiến lược N3 từ Chí Linh qua Hà Bắc lên Lạng Sơn, Sở Giao thông là chủ quản đầu tư, Ngân hàng Kiến thiết Hải Hưng (cũ) cấp phát vốn ngân sách Trung ương theo kế hoạch. Ủy ban huyện Chí Linh đại diện chủ đầu tư là bên A, Xí nghiệp Xây lắp giao thông thị xã Hải Dương và Xí nghiệp Giao thông Chí Linh là bên B.

Khi hoàn thành, anh Từ, cán bộ thẩm định quyết toán vốn của Ngân hàng Kiến thiết là một trong những thành viên đoàn nghiệm thu. Để ký biên bản nghiệm thu, anh Từ đề nghị kiểm tra lại 3 điểm trên đoạn đường từ Sao Đỏ đến cầu Cẩm Lý. Bên B kêu công nhân đã rút hết, không có công cụ đào. Anh Từ yêu cầu chỉ cần một cái cuốc chim và bên B phải đồng ý. Nhưng mới chỉ cuốc sâu 30 cm là hết lớp nhựa và đá 1-2, đến ngay nền đường núi tự nhiên, có chỗ thì thiếu ống cống lù phía ta luy…

Trong khi, thiết kế công trình có các lớp: Đào lòng đường rộng 4 mét, sâu 0,5 mét, lu lèn 2 lần cho chắc, rải 30 cm đá hộc và lu lèn 2 lần. Rải tiếp 10 cm đá 2-3 và lu lèn 2 lần, rải 10 cm đá 1-2 và lu lèn lần cuối, rải nhựa, té đá mạt, lu lại cho nhẵn. Chỉ nhìn vào số liệu đủ biết chất lượng công trình giao thông sẽ ra sao nếu không giám sát, kiểm định, quy trình chặt chẽ.

Ngày nay nhiều doanh nghiệp lãi nhiều nhờ trúng thầu thi công những dự án lớn lại làm ẩu, nên có những con đường đắt nhất hành tinh, thảm nhựa lại trên nền đường cũ mà thành đường BOT một cách vô lý, gặt bộn tiền phí cầu đường… mà có lẽ từ đó mới có một lớp doanh nhân phất nhanh như rau tắm thuốc tăng trưởng. Và cũng có những doanh nghiệp sụp đổ, nợ công chồng chất, như Vinashin, PMU 18…

Vì vậy, đường N3 không được ký nghiệm thu. Nhưng sau đó phải phục vụ yêu cầu chiến tranh, cũng được nghiệm thu nhưng phải cắt giảm tiền không làm đúng khối lượng thiết kế và bên B phải tự sửa chữa những chỗ bị lún sụt.

Chuyện thứ hai là vay vốn của dự án nhà máy gạch ốp lát Tiến Phong, thị trấn Mạo Khê, Đông Triều Quảng Ninh năm 1997, để mua máy móc, công nghệ Trung Quốc. Để tin tưởng, họ mời ngân hàng sang tận nhà máy cùng loại ở Quảng Tây một tuần để thẩm định.

Anh Từ được Giám đốc BIDV Hải Dương đồng ý cho đi tham quan nhưng với điều kiện nếu có hiệu quả mới cho vay. Nhà máy phía bạn khá hiện đại, sạch sẽ, gạch ra thun thút, ngon nghẻ… nhưng khi thẩm định cụ thể đầu vào vật liệu, đường điện, đường nước, đường vận chuyển bán sản phẩm của Tiến Phong thì đành phải lắc đầu vì: Điện, nước chạy nhờ các trạm của xã, đường bộ vật liệu vào 3 km (từ đường 18) nhờ đường xã, bến xuất đường sông cũng nhờ bến xã, đất sét trắng mua cách 6 km, bột màu mua trôi nổi ở thị trường.

Mọi thứ đều nhờ, khi có sản phẩm thương mại, địa phương nâng giá ép nhà máy thì ra sao đây? Anh Từ bảo: “Ông Tiến Phong ơi, thua lỗ là chắc chắn. Dừng lại lúc này chỉ mất 300 triệu đầu tư thôi. Cố tình lao vào vay mượn đầu tư tiếp có khi vào vòng lao lý. Tôi với ông đều là bộ đội xuất ngũ, tôi chân thành khuyên ông đấy. Vay mượn mua thiết bị nước ngoài phải chấp nhận luật pháp quốc tế, không phải chuyện đùa đâu”.

4 năm sau Tiến Phong đã gõ cửa nhiều ngân hàng nhưng cũng không vay được vốn. Cho đến lúc anh Từ về hưu năm 2004, là rất “an toàn và không nợ xấu” - Phí Đại Từ cười mãn nguyện. Đoàn Văn Nghệ cũng hỉ hả như một cặp bài trùng lão tướng. Nghệ bảo tôi: “Còn chuyện gì thì hỏi Giám đốc Tuấn nhé. Bây giờ làm ăn năng động, thông thoáng hơn nhưng điều hành cũng vất vả hơn đấy”. Tuấn là hình mẫu trong chính sách cán bộ mà Hải Dương tri ân các gia đình thương binh, liệt sĩ.

Câu chuyện về gia đình Nguyễn Văn Tuấn làm tôi cảm động. Bố anh là bác Nguyễn Văn Tiết, bộ đội từ thời chống Pháp. Ngày cưới của hai ông bà được hai gia đình chuẩn bị và tiến hành mà không có mặt chú rể, vì còn ở mặt trận. Câu chuyện này trong chống Mỹ có khá nhiều cảnh huống tương tự, nhiều cảm động, cả mất mát buồn đau: cưới mà không có chú rể, nhưng người con gái đã về làm dâu, chăm sóc bố mẹ chồng để chồng yên tâm ngoài mặt trận… Có người lính không trở về, chưa kịp làm chồng. Có người phụ nữ đã làm dâu mà chưa một ngày làm vợ.

Bố Tuấn ra quân và năm 1961 mẹ sinh Tuấn. Nhưng năm 1964, theo lệnh tổng động viên, ông lại tái ngũ. Năm 1967-1968 gia đình nhận được giấy báo tử, bố anh hy sinh ở miền Nam. Sau giải phóng 1975, gia đình nhiều lần đi tìm mộ, dù có thầy “tâm linh” chỉ dẫn, vào tận Trảng Bàng, Tây Ninh nhưng vẫn chưa tìm được mộ. Tuấn bảo: “Lãnh đạo BIDV Trung ương năm nào cũng có đoàn cán bộ BIDV đi thăm viếng các nghĩa trang liệt sĩ, tri ân các gia đình có công với cách mạng, dọc từ Truông Bồn, Nghệ An vào Ngã ba Đồng Lộc, Hà Tĩnh, nghĩa trang Trường Sơn, nghĩa trang Đường 9, thả hoa sông Thạch Hãn, Quảng Trị… Và năm nào em cũng đi theo đoàn ấy”.

Tuấn tốt nghiệp Đại học Tài chính năm 1983, anh quyết định về quê vì là con độc đinh, mẹ ở Thanh Miện. Thanh Miện cũng rất muốn Tuấn về huyện nhưng anh lại chọn và chung thủy với BIDV Hải Dương. Năm 2002, Tổng giám đốc định điều anh về Hà Nội và gần nhất, năm 2015, Tuấn bảo, anh suýt bị kỷ luật vì được điều động sang làm Giám đốc Ngân hàng Nhà nước tỉnh nhưng Tuấn đều xin ở lại. Chung thủy đến mức cả nhà Tuấn, hai vợ chồng, hai con trai đều học tài chính và đều làm BIDV, ba người làm ở tỉnh, cậu út làm ở Trung tâm thẻ của BIDV.

Tuấn được anh Nghệ bổ nhiệm Phó giám đốc năm 1995 và năm 2007 thì làm Giám đốc. Tuấn kế thừa một tập thể mà anh Đoàn Văn Nghệ bảo cơ bản không nợ xấu, không có tì vết tiêu cực, hay kỷ luật trong cơ chế thị trường nhạy cảm, và là ngân hàng luôn xuất sắc trong tỉnh. Nói thì vậy, nhưng 10 năm Ngân hàng thương mại cổ phần BIDV dưới thời của Nguyễn Văn Tuấn không đơn giản, biết bao thăng trầm, buồn vui… cho tồn tại và phát triển.

“Chia sẻ cơ hội, hợp tác thành công”, lấy hiệu quả sản xuất kinh doanh của bạn hàng làm mục tiêu hoạt động của ngân hàng. Như những gì Tuấn viết trong một bài tổng kết: “Chi nhánh đã không ngừng mở rộng quan hệ hợp tác, tạo được niềm tin đối với khách hàng thuộc mọi thành phần kinh tế. Trong quá trình phát triển kinh doanh, chi nhánh luôn đổi mới cách nghĩ, cách làm theo hướng bám sát khách hàng, bám địa bàn, quản lý đồng tiền của khách an toàn, hiệu quả.

Thông qua hoạt động tín dụng, đồng vốn ngân hàng đã thực sự đi vào cuộc sống, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho các hộ sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp thuộc các ngành kinh tế mũi nhọn: xi măng, sắt thép, điện, cơ khí, xây dựng, xuất nhập khẩu…

Cung ứng vốn cho các dự án trọng điểm như: Dây chuyền II, III Xi măng Hoàng Thạch, Dự án nước sạch Hải Dương, mở rộng Khu công nghiệp may mặc, giày da xuất khẩu…, góp phần tạo công ăn việc làm cho hàng vạn lao động có thu nhập ổn định, tăng nguồn thu ngân sách, phát triển kinh tế, xã hội địa phương”.

Nhiều năm liền Chi nhánh đạt danh hiệu xuất sắc trong hệ thống, được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba, hạng Nhì; Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước… tặng nhiều bằng khen cho tập thể và cá nhân. Năm 2016 là năm thứ tư đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, một trong ba lá cờ đầu trên địa bàn. Tổng huy động vốn đạt 7.400 tỷ đồng, dư nợ 6.200 tỷ. Năm 2017: huy động vốn tối thiểu đạt 8.200 tỷ, dư nợ cuối kỳ 7.000 tỷ, tăng bình quân 15%/năm…

Biết bao điều cho kế hoạch năm 2018, đến năm 2020 của BDIV Hải Dương mà Giám đốc Tuấn kể ra. Mặc dù trong hoạt động kinh doanh đầy cạnh tranh và khó khăn hiện nay, nhưng nhìn gương mặt tự tin, kiên nghị của Tuấn, tôi tin vào những dự định ấy.