Chứng chỉ tiền gửi - đa dạng sản phẩm huy động vốn

Trong bối cảnh mặt bằng lãi suất huy động thấp, để đảm bảo duy trì các mục tiêu tăng trưởng tín dụng theo hướng tiếp tục hỗ trợ khách hàng và cộng đồng doanh nghiệp, thời gian qua nhiều NHTM đã chú trọng phát hành các sản phẩm chứng chỉ tiền gửi. Trong đó, chứng chỉ tiền gửi điện tử đang được nhiều ngân hàng phát hành với mức tăng trưởng khá ấn tượng.

Quan sát từ thực tế cho thấy, thời gian qua nhiều ngân hàng đã tham gia phát hành các loại chứng chỉ tiền gửi các kỳ hạn với lãi suất tương đối hấp dẫn. Chẳng hạn, PVcomBank áp dụng lãi suất cố định 8%/năm cho chứng chỉ tiền gửi kỳ hạn 85 tháng; khách hàng được trả lãi định kỳ hàng tháng và có thể chuyển nhượng hoặc cầm cố chứng chỉ tiền gửi vay vốn lại của chính ngân hàng. Sacombank phát hành 5.000 tỷ đồng chứng chỉ tiền gửi kỳ hạn 7 năm với lãi suất 7,1%/năm…

Trong khi đó, VietinBank cho ra mắt sản phẩm chứng chỉ tiền gửi FLEXI với lãi suất cao hơn tiết kiệm thông thường (3%/năm cho kỳ hạn 32 ngày, 3,2%/năm cho kỳ hạn 97 ngày); khách hàng có thể chuyển nhượng chứng chỉ tiền gửi khi có nhu cầu vốn trước hạn. Còn VietABank áp dụng lãi suất lên tới 9,1%/năm cho chứng chỉ tiền gửi kỳ hạn 24 tháng, mệnh giá tối thiểu 10 triệu đồng…

Ghi nhận từ giới đầu tư, lãi suất tiết kiệm được các TCTD duy trì ổn định ở mức khoảng 2,9% đến 5,9%/năm tùy kỳ hạn. Việc nhiều NHTM gia tăng phát hành chứng chỉ tiền gửi cho thấy nhu cầu đa dạng hóa sản phẩm huy động vốn trên thị trường.

Mức lãi suất chứng chỉ tiền gửi cao nhất hiện nay là 9,1%/năm, cao hơn so với mức 8%/năm của năm 2024; đồng thời thị trường xuất hiện thêm nhiều ngân hàng quy mô nhỏ tham gia cạnh tranh phát hành chứng chỉ tiền gửi đã làm hấp dẫn thị trường vốn huy động đang tạo sức hút hơn so với các kênh đầu tư khác như bất động sản, vàng, chứng khoán…

Thời gian qua, chứng chỉ tiền gửi là một trong những kênh huy động vốn được các ngân hàng như BIDV, MB… đầu tư hiệu quả. Số liệu từ BIDV cho thấy, trong năm ngoái ngân hàng này đã huy động thành công 5.000 tỷ đồng từ sản phẩm “tiền gửi xanh” nhằm đầu tư trở lại cho các dự án phát triển bền vững.

Trong khi đó, những năm gần đây, MB khá chú trọng phát triển kênh chứng chỉ tiền gửi. Báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2025 của ngân hàng này cho thấy, tổng giá trị phát hành giấy tờ có giá (bao gồm CCTG) đến ngày 31/3 đạt gần 146.600 tỷ đồng. Trong đó, chứng chỉ tiền gửi chiếm khoảng hơn 87.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 59,4%. So với tổng vốn huy động của MB thời gian qua (ước khoảng 714.000 tỷ đồng vào cuối 2024) tỷ trọng đóng góp của chứng chỉ tiền gửi chiếm gần 12%. Điều này cho thấy chứng chỉ tiền gửi đóng góp đáng kể trong cơ cấu huy động vốn của ngân hàng, phản ánh chiến lược đa dạng hóa nguồn vốn và tập trung vào huy động trung, dài hạn.

Về góc độ pháp lý liên quan đến phát hành chứng chỉ tiền gửi, mới đây NHNN đã ban hành Thông tư 02/2025/TT-NHNN với nhiều điểm mới nổi bật, như cho phép các tổ chức tín dụng phát hành và thanh toán chứng chỉ tiền gửi bằng phương thức điện tử, quy định linh hoạt về lãi suất, tạo điều kiện cho các ngân hàng thiết kế sản phẩm đa dạng và cạnh tranh hơn; quy định về nội dung chứng chỉ tiền gửi, giúp đa dạng hình thức phát hành theo hình thức truyền thống và giao dịch điện tử tăng lợi ích người sử dụng chứng chỉ tiền gửi.

Đánh giá tác động của quy định mới này đến thị trường chứng chỉ tiền gửi, TS. Châu Đình Linh, giảng viên Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh cho rằng, trong ngắn hạn Thông tư 02/2025/TT-NHNN sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các NHTMCP tham gia nhiều hơn vào thị trường chứng chỉ tiền gửi với các sản phẩm có lãi suất linh hoạt và giao dịch hoàn toàn trên môi trường số hóa. Khi nhiều ngân hàng cùng tham gia phát hành chứng chỉ tiền gửi sẽ xuất hiện xu hướng gắn chứng chỉ tiền gửi với các chương trình khuyến mãi hoặc ưu đãi đặc biệt, tạo ra sự khác biệt trong cạnh tranh.

Về lâu dài, ông Linh cho rằng Thông tư mới cũng sẽ tạo ra những tác động tích cực như góp phần hiện đại hóa và số hóa các công cụ huy động vốn trong hệ thống ngân hàng; hỗ trợ các ngân hàng cải thiện cơ cấu vốn huy động, đặc biệt là nguồn vốn trung và dài hạn. Từ đó đáp ứng về cấu trúc vốn, cũng như yêu cầu vốn. Song song đó, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các sản phẩm đầu tư an toàn, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh giữa các ngân hàng, dẫn đến sự đa dạng hóa sản phẩm và cải thiện chất lượng dịch vụ.