Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội: Cần tính toán cho đúng trọng tâm

Làm rõ tính khả thi

Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, cần phải tính toán lại tác động của chính sách này đối với vấn đề tài khóa. Theo đó gói hỗ trợ dự kiến sẽ diễn ra trong 2 năm 2022-2023 và theo báo cáo của Chính phủ, dự báo mỗi năm sẽ tăng thêm bội chi khoảng 1 đến 1,2% GDP, như vậy trong 2 năm, bội chi tăng thêm khoảng 2 đến 2,5% GDP. Nhưng dư nợ công lại tăng đến 49% GDP, trong khi nợ công hiện tại chỉ khoảng 44-45% GDP…

Một vấn đề khác cũng khiến đại biểu Cường băn khoăn là dự báo có thể có một số năm, dòng tiền trả nợ sẽ vượt quá 25% tổng thu ngân sách. Ông cho rằng đây là vấn đề khó có thể chấp nhận bởi khi đưa vào chính sách, chúng ta phải dự báo được nó sẽ diễn ra như thế nào.

Doanh nghiệp cần thêm các chính sách hỗ trợ để phục hồi

Trong khi theo đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, khái niệm phục hồi là khi dịch bệnh đã dừng, đã được kiểm soát và trên cơ sở đó chúng ta phát triển kinh tế. Tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay, việc dùng khái niệm phục hồi đã phù hợp hay chưa khi mà trọng tâm vẫn phải là phòng chống dịch, trên cơ sở đó tiếp tục duy trì và phát triển kinh tế.

Liên quan tới các gói phát triển cơ sở hạ tầng, nhất là gói liên quan đến 5 nghìn tỷ đồng chống sạt lở bờ sông, bờ biển, ứng phó với biến đổi khí hậu, bà Mai băn khoăn vì cách đây ít ngày, Quốc hội đã thông qua Kế hoạch đầu tư công trung hạn, trong đó mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu, chống sạt lở là một trong những ưu tiên trọng tâm. “Tôi cũng nghĩ rằng cần phải rà soát để đảm bảo mục tiêu phù hợp với đặc thù của gói phục hồi kinh tế. Không nên sử dụng nguồn này để cho những mục tiêu thường niên. Do vậy phải hết sức cân nhắc”, bà Mai đề nghị.

Một vấn đề khác là gói hỗ trợ thuê nhà mà Chính phủ dự kiến dùng 6,6 nghìn tỷ đồng từ tăng thu 2021 để thực hiện. Theo bà trong bối cảnh hiện nay, hỗ trợ người dân là hết sức cần thiết, tuy nhiên trong đề án không làm rõ con đường để 6,6 nghìn tỷ đồng đến với người dân như thế nào.

Hay vấn đề khác liên quan đến 38,4 tỷ đồng hạn mức phát hành trái phiếu để hỗ trợ giải quyết việc làm. Bà cho biết, cách đây ít ngày Quốc hội cũng thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có một nguồn lực không nhỏ để bố trí cho việc đào tạo nghề. Trong khi nguồn lực đó vẫn chưa giải ngân, chưa hoàn tất thủ tục, nay lại tiếp tục bố trí vốn sẽ không đảm bảo tính hợp lý.

Một loạt các vấn đề liên quan đến thanh toán cũng được nhiều đại biểu đặt ra khi cho rằng, quy định như dự thảo mới chỉ đề cập đến phương án phân bổ vốn, còn sau đó nghĩa vụ thanh toán như thế nào thì hoàn toàn thiếu vắng. Hay về phương án huy động, trong đề án chủ yếu mới đề cập đến phát hành trái phiếu và vay ODA, tuy nhiên phương án thanh toán nợ lại hoàn toàn chưa được đề cập. Hay mục tiêu chuyển đổi số. Các đại biểu cho rằng, nếu đối chiếu vào danh mục sẽ thấy những hạng mục của chuyển đổi số còn rất mơ hồ.

Phục hồi, phát triển nhanh sản xuất kinh doanh

Trước đó, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tờ trình Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu rõ mục tiêu của chương trình là: Khôi phục nhanh chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động, thúc đẩy các động lực tăng trưởng, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng bình quân 6,5 - 7%/năm giai đoạn 2021-2025, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn.

Phục hồi, phát triển nhanh sản xuất kinh doanh, nhất là ngành, lĩnh vực quan trọng, tiết giảm chi phí, hỗ trợ dòng tiền, bảo đảm tính chủ động, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân trên cơ sở thực hiện hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch.

Bảo đảm an sinh xã hội và đời sống của người dân, người lao động, nhất là người nghèo, người yếu thế, đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh, góp phần giữ vững an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Chương trình xác định khung những vấn đề trọng tâm, cần tập trung giải quyết, bao gồm 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu với quy mô thực hiện dự kiến trong năm 2022-2023: Thứ nhất, mở cửa nền kinh tế gắn với đầu tư nâng cao năng lực y tế, phòng, chống dịch bệnh (60 nghìn tỷ đồng); Thứ hai, bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm (53,15 nghìn tỷ đồng); Thứ ba, hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh (110 nghìn tỷ đồng); Thứ tư, phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển (113,85 nghìn tỷ đồng); Thứ năm, cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Ngoài ra, huy động từ các quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước (NSNN).

Chính phủ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến về một số chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ chương trình, cụ thể: Tăng bội chi NSNN để có nguồn thực hiện chương trình với tổng số tiền là 240 nghìn tỷ đồng trong 2 năm 2022-2023; trong đó năm 2022 khoảng 102,8 nghìn tỷ đồng, tăng tỷ lệ bội chi NSNN lên 5,08% GDP (tăng thêm khoảng 1,1% GDP so với dự toán NSNN năm 2022 đã được Quốc hội thông qua).

Cho phép nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu NSNN bình quân giai đoạn 2021-2025 có thể cao hơn 25%; tổng mức vay, trả nợ của NSTW có thể cao hơn Kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia Quốc hội đã phê duyệt; kỳ hạn phát hành trái phiếu Chính phủ bình quân thấp hơn 9 năm.

Chấp thuận việc NSNN có thể vay các nguồn tài chính hợp pháp khác phù hợp và hoàn trả khi có nguồn trong kế hoạch tài chính-NSNN hàng năm hoặc các nguồn khác; Bộ Tài chính phát hành trực tiếp trái phiếu Chính phủ cho NHNN…

Giao Chính phủ xây dựng phương án phân bổ dự toán NSNN và phương án bổ sung kế hoạch đầu tư công năm 2022 cho các chương trình, dự án thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội đã đủ thủ tục theo quy định.

Tiếp tục miễn, giảm thuế khoảng 64 nghìn tỷ đồng trong năm 2022 và tính vào bội chi NSNN tương ứng (đã tính trong tổng số kiến nghị tăng bội chi 240 nghìn tỷ đồng tại mục 1 nêu trên).

Tăng hạn mức bảo lãnh Chính phủ đối với trái phiếu phát hành trong nước của Ngân hàng Chính sách Xã hội tối đa 38,4 nghìn tỷ đồng để thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cho vay ưu đãi trong 2 năm 2022-2023...