Công nghệ số hỗ trợ chấm điểm tín dụng

	Số hóa ngân hàng: Mục tiêu lớn, bắt đầu từ hành động nhỏ
	Số hoá ngân hàng: Nâng cao trải nghiệm khách hàng cùng với chất lượng dịch vụ

Chủ động công nghệ đếm điểm

Đầu tháng 11 vừa qua, hai Fintech là GoBear và CredoLab đã phối hợp phát triển ứng dụng di động Easy Apply. Ứng dụng thông minh này được phát triển dựa trên những thuật toán trí tuệ nhân tạo, có khả năng phân tích hàng chục ngàn điểm dữ liệu trên điện thoại thông minh của người dùng và những thông tin này thành điểm tín dụng cá nhân để các NHTM và các công ty tài chính xem xét cấp thẻ tín dụng, cho vay tín chấp hoặc tham gia các sản phẩm bảo hiểm.

Điểm nổi bật của ứng dụng này là cho phép tất cả người dùng, bao gồm cả những người chưa có tài khoản ngân hàng hoặc chưa có lịch sử tín dụng cá nhân, có thể đăng ký sử dụng sản phẩm tài chính như thẻ tín dụng, vay tín chấp và các sản phẩm cơ bản khác.

Thông tin tín dụng tốt trở thành một lợi thế của khách hàng khi vay vốn

Sự nhập cuộc của các Fintech trong lĩnh vực thu thập và phân tích thông tin tín dụng khách hàng cho thấy làn sóng áp dụng các công nghệ số hóa vào hoạt động chấm điểm tín dụng đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ. Theo đó, trong vòng 1-2 năm gần đây hàng loạt các đơn vị như VPBank, TPBank, VietinBank, VietCredit, Credit Score… cũng đã chủ động đầu tư công nghệ cho hệ thống thu thập, chấm diểm tín dụng.

Cụ thể, giữa năm 2018, VPBank đã thiết lập cho mình phương thức chấm điểm khách hàng dựa trên kết quả xây dựng mô hình đa kinh tế. Đại diện khối quản trị rủi ro của VPBank cho biết, việc xây dựng mô hình chấm điểm này dựa trên hệ thống dữ liệu khổng lồ và phức tạp. Các thông số lứa tuổi, nghề nghiệp, nơi cư trú, mức thu nhập, tài sản, lịch sử tín dụng… của khách hàng được thu thập và xử lý để quy ra tổng điểm với 10 tiêu chí đánh giá. Khi có tổng điểm của từng khách hàng, VPBank sẽ xếp hạng và đưa ra các hạn mức và ưu đãi nhất định cho các nhóm khách hàng vay vốn của mình.

Trong khi đó, TPBank đã phối hợp với hãng bán lẻ Nice (Hàn Quốc) xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng DN trên cơ sở tích hợp các bộ đếm thẻ với các tệp dữ liệu đã được tổng hợp đa chiều. VietinBank áp dụng phương pháp khai phá dữ liệu (Data Mining - DM) để triển khai dự án Kho dữ liệu DN (EDW) nhằm dự đoán xu hướng tài chính của DN, hỗ trợ quản trị rủi ro tín dụng và phát triển khách hàng. Còn các công ty tài chính và Fintech như VietCredit, Credit Score cũng đã áp dụng các công nghệ lõi thẻ để xử lý thông tin khách hàng và hình thành hệ thống khởi tạo khoản vay, thiết lập quá trình thu nợ.

Tạo lợi thế vay từ “thông tin sạch”

Theo phân tích của các NHTM, việc ngày càng có nhiều đơn vị tham gia vào hoạt động thu thập, xử lý thông tin tín dụng của khách hàng sẽ khiến cho kênh cung cấp thông tin tín dụng đối với cả khách hàng DN và cá nhân tại Việt Nam trở nên đa dạng và được mở rộng. Một khi “hệ sinh thái thông tin” này được minh bạch thì cả khách hàng và các NHTM đều sẽ được hưởng lợi trong quá trình kết nối, hợp tác giữa bên vay và tổ chức cho vay.

Thực tế hiện nay, mặc dù Trung tâm Thông tin tín dụng Việt Nam (CIC) là đơn vị đầu mối thu thập và cung cấp nguồn thông tin tín dụng chính thức cho các NHTM và các TCTD nhưng đến thời điểm giữa năm 2018, kho dữ liệu của đơn vị này cũng mới chỉ ghi nhận khoảng 36,8 triệu hồ sơ khách hàng. Trong những năm gần đây, CIC tăng cường phối hợp với các đơn vị ngoài ngành như Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Công an; CTCP Bán lẻ kỹ thuật số FPT, CTCP Hỗ trợ Dịch vụ thanh toán Việt Phú... cũng đã xây dựng được thêm nhiều kênh chia sẻ thông tin tín dụng theo hướng thu thập dữ liệu đa chiều.

Tuy nhiên, việc phối hợp giữa CIC và các đơn vị ngoài ngành không phải lúc nào cũng đạt hiệu quả cao và mang lại các thông tin chính xác. Bên cạnh đó nhiều DN, người dân chưa từng có quan hệ tín dụng, chưa từng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng nên hồ sơ của khách hàng bị bỏ trống trong kho dữ liệu của CIC. Vì thế khi tiếp cận vay vốn tại các NHTM có thể khách hàng thuộc nhóm ưu tiên vì có lịch sử thanh toán tốt, có mức thu nhập đảm bảo khả năng trả nợ… nhưng lại không có hồ sơ tín dụng và phải tiến hành thẩm định lại từ đầu dẫn tới không được hưởng các ưu đãi chính đáng theo pháp luật hoặc theo quy định ưu đãi riêng của các NHTM.

Chính vì vậy, việc các NHTM và các DN công nghệ chủ động đầu tư vào những dự án thu thập, xử lý thông tin tín dụng khách hàng dựa trên các nền tảng công nghệ số được các chuyên gia đánh giá là một xu hướng đầu tư bền vững và có nhiều triển vọng phát triển mạnh. Bởi hiện nay, trong bối cảnh hầu hết các TCTD đều trong lộ trình áp dụng các tiêu chuẩn Basel II, khâu quản trị rủi ro và ngăn ngừa nguy cơ phát sinh nợ xấu sẽ tiếp tục được các nhà băng đẩy mạnh. Việc minh bạch hóa các thông tin người vay theo đó sẽ là cơ sở để các TCTD kiểm soát được các chuỗi kết nối, hợp tác tài trợ vốn để vừa tăng trưởng tín dụng vừa kiểm soát được khả năng thu nợ.