Đất nước và nền kinh tế đang đi đúng hướng

Chia sẻ tại tọa đàm "Bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế và phát triển bền vững”, do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức vào chiều 27/5 lãnh đạo các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Lao động - Thương binh và Xã hội; Ủy ban Dân tộc đều tin tưởng đất nước và nền kinh tế đang đi đúng hướng, chỉ tiêu mục tiêu Quốc hội đề ra.

Nền kinh tế với nhiều gam màu sáng

TS. Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cho rằng nền kinh tế đã bắt đầu khởi sắc, những trụ cột kinh tế còn vững chắc, đặc biệt là trụ cột an sinh xã hội được bảo đảm, chương trình hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số, Chính phủ đang thúc đẩy giải ngân đầu tư công, những gam sáng đang lấn át, nền kinh tế đang đi đúng hướng, và chúng ta có nhiều cơ sở để hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra.

Cùng quan điểm này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho hay, nền kinh tế đang tăng trưởng tốt nên thu ngân sách khả quan, đến hết tháng 5/2022, thu ngân sách đạt 56-57% dự toán thu cả năm, kết quả rất tốt. Nếu không có biến động lớn thì thu ngân sách sẽ hoàn thành mục tiêu.

Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, đến hết tháng 5/2022, xuất khẩu nông - lâm - thủy sản đã đạt 23,2 tỷ USD, nhập khẩu 18,1 tỷ USD, xuất siêu 5,1 tỷ USD. Trong điều kiện “đầy rẫy những khó khăn” của ngành Nông nghiệp như dịch COVID-19, vấn đề thông cửa khẩu, đứt gãy chuỗi cung ứng, nguồn nguyên liệu nhập khẩu, vật tư đầu vào để phục vụ cho trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, kết quả trên là tín hiệu đáng mừng.

“Để đạt được kết quả đó, chúng tôi thấy tự tin về một số nét chấm phá trong câu chuyện cấu trúc nền nông nghiệp hay chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Chúng ta đã thích ứng được, lấy thị trường để điều chỉnh lại sản xuất, mặc dù quá trình này không phải dễ dàng”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết.

Ông cũng cho rằng, đây là một xu thế, là nét chấm phá đầu tiên của Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn mà Thủ tướng đã phê duyệt, cũng như đề án cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, theo tư duy Nghị quyết Đại hội Đảng đề ra là chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, lấy thị trường để điều chỉnh lại sản xuất, kinh doanh nông nghiệp.

Một tín hiệu đáng mừng được Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu ra là nhiều nông dân đã tự giảm chi phí đầu vào bằng cách dùng các chế phẩm sinh học tự sản xuất, bớt đi nỗi lo âu, thấp thỏm về vật tư đầu vào. Một trong những chiến lược sắp tới mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng tới là giảm chi phí nông nghiệp.

Giảm được chi phí, tăng chất lượng, nên dù sản xuất hữu cơ cho sản lượng không cao nhưng giá bán lại cao hơn cách làm truyền thống, do đó vẫn bù đắp được, thậm chí còn có lãi hơn so với sản xuất truyền thống, bởi khi quá lạm dụng vật tư đầu vào khiến cho chi phí đội lên, chất lượng nông sản lại không đạt được yêu cầu của thị trường.

Những phản ứng chính sách được Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu lên là tập trung hỗ trợ phát triển thị trường, nắm bắt được thông tin, chuẩn mực thị trường để điều chỉnh lại sản xuất. Thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Bộ Công Thương và một số bộ, ngành liên tục có những cuộc đàm phán về thị trường. Khi kích hoạt được thị trường, dòng chảy nông sản mới trôi chảy. Sự tháo gỡ thị trường là một trong những quyết sách, điểm sáng nhất của Chính phủ.

TS. Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng, nền kinh tế đã bắt đầu khởi sắc, những trụ cột kinh tế còn vững chắc, đặc biệt là trụ cột an sinh xã hội được bảo đảm, chương trình hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số. Chính phủ đang thúc đẩy giải ngân đầu tư công, những gam sáng đang lấn át, nền kinh tế đang đi đúng hướng, và chúng ta có nhiều cơ sở để hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra.

Lãnh đạo các bộ chia sẻ thông tin tại tọa đàm ngày 27/5

Hơn 50 triệu người lao động và người dân được hỗ trợ

Chia sẻ về bức tranh mới nhất bảo đảm an sinh xã hội tại các địa phương trong điều kiện mở cửa kinh tế hiện nay, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh cho biết, vừa qua đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Đặc biệt là đợt dịch thứ tư (từ 27/4/2021) xảy ra hết sức nặng nề tại các tỉnh, thành phố, nhất là khu vực Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ. Dịch bệnh đã ảnh hưởng đến tất cả người dân, người lao động, các doanh nghiệp.

Thứ trưởng Lê Văn Thanh cho biết, Đảng và Nhà nước ta luôn luôn quan tâm đến vấn đề an sinh xã hội. Chính phủ đã ban hành rất nhiều chính sách quan trọng để hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp và người lao động vượt qua đại dịch COVID-19. Ví dụ như Nghị quyết 42 hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, trong đó có cả người nghèo, người lao động, người có công. Đặc biệt là Nghị quyết 68, với 12 nhóm chính sách được ban hành nhằm hỗ trợ người lao động bị mất việc làm, người lao động bị ngừng việc, người lao động bị thất nghiệp, trong đó có người lao động tự do, hỗ trợ cả doanh nghiệp (từ giãn đóng bảo hiểm thất nghiệp, cho vay trả lương…).

Tổng tất cả những chính sách này, chúng ta đã hỗ trợ cho hơn 50 triệu lượt người lao động và người dân, với tổng mức 81.000 tỷ đồng. Qua khảo sát vừa rồi tại các địa phương, các địa phương đã triển khai rất quyết liệt Nghị quyết 68 và Nghị quyết 116.

Bên cạnh đó, các địa phương cũng ban hành thêm chính sách riêng của mình để hỗ trợ các đối tượng lao động tự do, những đối tượng lao động đặc thù mà Nghị quyết của Trung ương chưa phủ đến. Tóm lại, tổng kết qua đợt khảo sát vừa rồi, hầu hết đối tượng của chúng ta đã được hỗ trợ, giúp họ vượt qua khó khăn do đại dịch COVID-19, trong đó giúp cho người lao động có an sinh tốt hơn, người sử dụng lao động có điều kiện vượt qua khó khăn.

Có thể thấy rằng, qua COVID-19, nhờ có an sinh xã hội đã giúp bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, thực hiện mục tiêu kép vừa phòng chống dịch vừa phục hồi kinh tế - xã hội. Trải qua hai năm phòng chống dịch COVID-19, có nhiều doanh nghiệp bị phá sản hoặc dừng hoạt động, dẫn đến một loạt người lao động bị mất việc làm. Các chính sách cho vay vốn trả lương, phục hồi sản xuất, giúp cho người lao động có công ăn việc làm trở lại.

Còn đó những “gam trầm”

Bên cạnh những thông tin tích cực, vấn đề giải ngân vốn đầu tư công vẫn được đánh giá là “gam trầm” trong bức tranh kinh tế những tháng đầu năm 2022. Theo đó, các ý kiến tại Tọa đàm đều đồng ý cho rằng, vấn đề giải ngân đầu tư công thời gian qua vẫn còn chậm, dù đã được Chính phủ quan tâm, chỉ đạo.

Hiện theo báo cáo của Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 5/2022, giải ngân vốn đầu tư công mới đạt 22-23% quyết toán năm, mức này tuy đã cao hơn so với cùng kỳ năm 2021, tuy nhiên nếu so với kế hoạch năm thì thấp.

Lý giải về nguyên nhân giải ngân vốn đầu tư công thấp, ông Võ Thành Hưng cho rằng, thứ nhất phải kể đến công tác chuẩn bị đầu tư của các bộ, ngành, địa phương với các dự án là yếu. Thể hiện ở việc dự toán Chính phủ giao không phân bổ hết ngay từ đầu năm mà nhiều lần trong năm. “Tính đến nay, có 11 bộ và 17 địa phương chưa phân bổ hết dự toán năm 2022” – ông Võ Thành Hưng thông tin.

Thứ 2 là vấn đề giải phóng mặt bằng, thời gian qua, giá nhà đất tăng, dẫn tới công tác giải phóng mặt bằng gặp khó khăn hơn, bên cạnh đó có nhiều vụ việc liên quan đất đai khiến công tác giải phóng mặt bằng gặp vướng mắc.

Thứ 3, nguyên vật liệu tăng cao, nhiều chủ đầu tư chấp nhận bỏ cọc dẫn đến dự án bị chậm tiến độ.

Thứ 4, là khâu tổ chức thực hiện tại nhiều bộ, ngành, địa phương còn yếu, vì cùng 1 cơ chế, chính sách nhưng có bộ, ngành địa phương làm tốt, lại có bộ, ngành địa phương làm chưa tốt.

Thừa nhận công tác giải ngân vốn đầu tư công thời gian qua dù đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt quan tâm, thúc đẩy, nhưng vẫn chậm so với kế hoạch đề ra, ông Hầu A Lềnh - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho rằng: Giải pháp tốt nhất để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công hiện nay là ưu tiên trọng tâm hướng dẫn cho các địa phương hoàn thiện thủ tục. Cùng với đó, huy động sức dân tham gia giải ngân vốn đầu tư công, giống như cơ chế chương trình xây dựng nông thôn mới. Bên cạnh đó, cần có thêm các chính sách huy động nguồn vốn tư nhân trong và ngoài nước tham gia vào tiến trình giải ngân vốn đầu tư công.

Đồng tình với quan điểm cần thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, nhằm khơi thông nguồn vốn và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, TS. Nguyễn Sĩ Dũng – nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng, nếu làm được điều đó, Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để hoàn thành tốt các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra.