Di dời trụ sở bộ, ngành: Băn khoăn chuyển giao trụ sở cũ

Việc đi dời trụ sở các bộ, ngành ra khỏi khu vực trung tâm thủ đô là một chủ trương cấp bách được đưa ra cách đây nhiều năm trước. Hà Nội cũng đã từng đưa ra quy hoạch về việc di dời cơ sở hành chính thành một thành phố riêng biệt như Xuân Hoà hay Ba Vì. Tuy nhiên, cho đến nay các đề án này chỉ nằm trên ý tưởng quy hoạch.

Nhưng, gần đây nhất, Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn Quốc gia tiếp tục đưa ra 3 phương án cho kế hoạch này.

Một trụ sở bộ nằm trong danh sách dự kiến di dời

Cảnh báo hạ tầng quá tải

Tây Hồ Tây và Mễ Trì là hai địa điểm “đóng đô” mới, được tính đến trong đề án di dời trụ sở 13 bộ, ngành, theo các phương án đưa ra. Xét về mặt vị trì thì 2 khu vực này không quá xa trung tâm, bán kính dưới 20 km, lại nằm trọn trong khu vực đường vành đai.

Nhưng, khi chuyển một lượng lớn các cơ quan bộ, ngành tập trung về đây thì bài toán giao thông sẽ được giải quyết ra sao?

Theo dự báo của các chuyên gia, nếu việc di dời được thực hiện thì sự quá tải về mật độ dân cư và giao thông ắt sẽ đè nặng lên hạ tâng cơ sở một khu vực tập trung các cơ quan nêu trên, vốn dĩ đây cũng đang là các khu vực mà nhiều khu đô thị với lớp lớp nhà cao tầng không ngừng mọc lên từng ngày…

Nhìn vào quy hoạch hiện tại, khu vực Tây Hồ Tây nằm trong tổng thể khu đô thị mới Tây Hồ Tây được quy hoạch phát triển hạ tầng đồng bộ, bao gồm các tuyến đường đối ngoại, tuyến đường chính đô thị, đường sắt đô thị, giao thông công cộng. Các dự án hiện có tại khu vực có mật độ dân số trung bình.

Tuy nhiên, việc phát triển mới 10-14 nghìn người làm việc nằm trong kế hoạch tính toán của khu vực Tây Hồ Tây thì cơ sở hạ tầng đô thị khu vực này khó đáp ứng được.

Còn khu vực Mễ Trì nằm trong vùng phát triển đô thị mở rộng phía tây của Hà Nội, kế cận với tuyến đường vành đai 3, trục hướng tâm đại lộ Thăng Long, đường Tố Hữu… các tuyến đường này hiện đang bị áp lực tắc nghẽn giao thông khá trầm trọng.

Nguyên nhân là khu vực này chưa được phát triển hạ tầng đô thị đồng bộ, hình thành theo các dự án riêng lẻ, thiếu kết nối, các dự án đầu tư gần đây có quy mô rất lớn, nhiều công trình cao tầng, nên khu vực Mễ Trì chịu ảnh hưởng quá tại hạ tầng của các khu vực lân cận.

Với các phân tích trên, để xử lý được vấn đề hạ tầng khi di dời trụ sở bộ, ngành thì chi phí có thể còn lớn hơn tính toán gấp nhiều lần, sẽ tiếp tục đè nặng lên ngân sách và khiến vấn đề trở nên khó có lời giải phù hợp.

Băn khoăn chuyển giao trụ sở cũ

Một điều khiến dư luận quan tâm là theo phương án đưa ra sẽ có việc đấu giá những khu "đất vàng" trụ sở bộ, ngành sau khi di dời để lấy khoảng 12 nghìn tỷ đồng xây dựng khu mới.

Trên thực tế, Hà Nội đã có những tiền lệ liên quan đến việc các trụ sở di dời được đấu giá, sau đó lại trở thành các dự án bất động sản cao tầng gây áp lực về mật độ dân số và áp lực giao thông cho nội đô.

Về vấn đề này, TS-KTS. Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam khẳng đinh: Phải nhận diện di sản của khu vực sẽ phải giải phóng mặt bằng. TP. Hà Nội cũng như Trung ương cần thống nhất chức năng của đơn vị mới tiếp quản làm gì.

Cũng theo TS-KTS. Đào Ngọc Nghiêm: Di dời trụ sở bộ, ngành là cần thiết, nhưng phải có lộ trình và phải nhìn nhận được những “điểm nóng” để giải quyết, như nguồn lực, xác định mục tiêu trước khi đấu giá trụ sở cũ…

Vấn đề nêu trên của Việt Nam, thực tế Malaysia đã từng trải qua. Khi thủ đô Kuala Lumpur trở nên quá tải, giao thông thường xuyên ùn tắc nghiêm trong, Malaysia đã quy hoạch xây dựng một trung tâm thủ đô mới cho các cơ quan chính phủ và bộ máy hành chính của quốc gia, đó là Putrajaya - một thành phố được quy hoạch và xây dựng mới hoàn toàn nằm trên diện tích khoảng 50 km2, cách thủ đô Kuala Lumpur cũ của Malaysia 25km về phía nam.

Tới tham quan Putrajaya, chúng ta cảm nhận được đây là một thành phố đậm bản sắc của người Malaysia, với hệ thống đường sá và các phương tiện giao thông thuận lợi cùng hệ thống cây xanh bao phủ trên 70%. Đặc biệt, tới Putrajaya trong những thời điểm giờ làm việc thì rất ít có phương tiện giao thông và người đi lại. Rõ ràng đây là một trường hợp đáng để tham khảo.