Điều hành chính sách tiền tệ sẽ gian nan hơn
Điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, thận trọng | |
Thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt, bám sát thực tế | |
Điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt góp phần phục hồi tăng trưởng kinh tế |
Bức tranh tích cực
Những số liệu kinh tế vừa được Tổng cục Thống kê công bố cho thấy, trong bối cảnh đợt dịch lần thứ 4 hoành hành, bức tranh kinh tế tháng 5 và 5 tháng đầu năm vẫn tương đối tích cực khi sản xuất - kinh doanh vẫn được duy trì, xuất nhập khẩu tăng trưởng khá. Đặc biệt tổng số doanh nghiệp thành lập mới và doanh nghiệp quay trở lại hoạt động đạt 78,3 nghìn doanh nghiệp, cho thấy niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp vào triển vọng kinh tế đang tăng cao.
Với những số liệu thống kê này, theo các chuyên gia mặc dù đợt dịch lần thứ 4 bùng phát và đang diễn biến rất phức tạp, nhưng triển vọng tăng trưởng kinh tế vẫn tích cực. Và trong báo cáo nghiên cứu toàn cầu mới phát hành ngày 1/6, Ngân hàng Standard Chartered dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ đạt 6,7% trong năm nay và đạt mức 7,3% năm 2022. “Nền tảng kinh tế của Việt Nam tiếp tục duy trì mạnh mẽ. Mặc dù chúng tôi đang theo dõi sát sao những ảnh hưởng của tình hình dịch Covid-19 đang diễn ra trong nước, nhưng cho đến nay Việt Nam vẫn là một trong những nền kinh tế hoạt động tốt nhất thế giới trong giai đoạn dịch bệnh”, ông Tim Leelahaphan - chuyên gia kinh tế phụ trách Việt Nam và Thái Lan của Standard Chartered nhận định.
Điều hành CSTT đã góp phần tích cực kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất kinh doanh |
Theo TS. Phạm Sỹ An - Phó giám đốc Trung tâm Phân tích và Dự báo thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, “trong những kết quả tích cực ở bức tranh kinh tế 5 tháng đầu năm có những đóng góp quan trọng của CSTT. Theo đó, NHNN đã sớm đưa ra những hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp (như chủ động rà soát, cập nhật, ban hành Thông tư số 03 ngày 2/4/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 01 để tiếp tục thực hiện các hỗ trợ trong năm 2021), qua đó kịp thời hỗ trợ cho tăng trưởng, phục hồi nền kinh tế. Bên cạnh đó, NHNN cũng điều hành CSTT hết sức linh hoạt, thận trọng để kiểm soát lạm phát, góp phần duy trì ổn định kinh tế vĩ mô. “Tôi cho rằng NHNN đang thực hiện tương đối tốt CSTT nhằm góp phần vừa ổn định, vừa hỗ trợ nền kinh tế phục hồi”, TS.Phạm Sỹ An nhìn nhận.
Cùng quan điểm trên, TS. Cấn Văn Lực - Kinh tế trưởng BIDV đặc biệt nhấn mạnh vai trò của CSTT trong việc kiểm soát lạm phát trong nước thời gian qua trong bối cảnh áp lực lạm phát, áp lực tăng lãi suất, áp lực giá cả hàng hóa… trên toàn cầu đều gia tăng. “Lạm phát vẫn ở mức tương đối thấp, trong tầm kiểm soát có được một phần nhờ vai trò đóng góp quan trọng của CSTT. Cùng với đó, chúng ta cơ bản vẫn giữ được ổn định mặt bằng lãi suất và tỷ giá, qua đó góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời tạo điều kiện để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh”, TS. Lực ghi nhận. Bên cạnh đó, NHNN cũng đã nhanh chóng ban hành Thông tư 03 với mức độ hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân mạnh hơn, rộng hơn và kéo dài hơn.
Đặc biệt theo ông Lực, cũng nhờ có những chính sách phù hợp về lãi suất, tỷ giá, qua đó góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tích cực cho tăng trưởng đã góp phần giúp cho Việt Nam vừa qua được các tổ chức xếp hạng quốc tế nâng triển vọng xếp hạng lên tích cực.
Phía trước còn nhiều thách thức
Nhưng có rất nhiều thách thức và khó khăn xuất hiện. Trong đó, nổi lên là bong bóng tài sản và những vấn đề liên quan đến áp lực lạm phát tăng, xuất khẩu có thể khó khăn hơn (nhất là tác động của dịch trong các khu công nghiệp tới nguy cơ gián đoạn chuỗi sản xuất và cung ứng trong khi giá tư liệu, nguyên, vật liệu đầu vào sản xuất tăng). Chỉ số PMI tháng 5 chỉ còn 53,1 điểm giảm 1,6 điểm so với tháng 4, và cho thấy đợt bùng phát dịch Covid-19 thứ 4 đã kìm hãm tăng trưởng của cả sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới…
Theo ước tính của Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), tín dụng toàn ngành kinh tế đến hết tháng 5 có thể đạt 4,5-5%. |
Tất cả những điều đó sẽ tạo thêm áp lực cho công tác điều hành CSTT. Theo TS. Phạm Sỹ An, điều hành CSTT thời gian tới sẽ “gian nan” hơn trước sức ép lạm phát khi mà sức ép lạm phát hiện nay chủ yếu nằm ở phía cung (lạm phát do chi phí đẩy). Để kiểm soát lạm phát, nếu NHNN thực hiện những biện pháp như thắt chặt cung tiền, thắt chặt tín dụng, dẫn đến lãi suất bị đẩy lên sẽ ảnh hưởng rất lớn đến khu vực doanh nghiệp - vốn đã và đang chịu nhiều khó khăn từ dịch Covid hiện nay.
Bởi vậy, “nếu lạm phát do chi phí đẩy tiếp tục tăng lên trong thời gian tới nhưng vẫn ở mức độ chưa đến điểm đe dọa gây rủi ro cho vĩ mô và tăng trưởng thì điều hành CSTT vẫn nên như hiện nay, theo đúng các mục tiêu đã đặt ra về tăng cung tiền, tín dụng và chấp nhận lạm phát ở mức độ vừa phải. Chỉ trừ khi có những biến động, áp lực quá lớn thì mới có những điều chỉnh nhất định để hạn chế sức ép”, TS. An khuyến nghị.
Tuy nhiên theo các chuyên gia, để có thể giải quyết được các thách thức, rủi ro hiện nay, đặc biệt là việc kiểm soát lạm phát từ phía chi phí đẩy, rất cần sự phối hợp đồng bộ từ các bộ, ngành, địa phương và các chính sách khác, đặc biệt là chính sách tài khóa thì mới giải quyết được các áp lực, rủi ro và thách thức đặt ra.
Ngoài đề xuất cần phối hợp tốt giữa CSTT, chính sách tài khóa và các chính sách quản lý giá cả chung, TS. Lực cho rằng cần tập trung hơn nữa cho khâu phân tích, dự báo nhất là những tác động từ bên ngoài đến hoạt động tiền tệ tài chính trong nước để linh hoạt điều chỉnh trong các giải pháp. Với mặt bằng lãi suất, tuy thời gian qua có dấu hiệu “nhích” lên ở lãi suất huy động nhưng chuyên gia này cho rằng chỉ mang tính cục bộ nên không đáng lo và sẽ không làm mặt bằng lãi suất chung tăng lên trong bối cảnh cầu tín dụng còn yếu. “Không chủ quan với lạm phát; giữ được lạm phát và ổn định mặt bằng lãi suất không cao hơn năm ngoái có nghĩa là điều hành CSTT năm nay thành công”, TS. Lực nói.
(Thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/05/2020 của Chính phủ)