Đối thoại họa sĩ: Bình yên một thoáng cho tim mềm

Họa sĩ Nguyễn Trọng Khôi

Tôi bị cuốn hút đầy xúc cảm trước tác phẩm “Bạn của người già” - không gian tác phẩm là một cụ già đang ngồi bên thềm vắng phơi nắng. Cái nắng mùa đông vẫn không tan loãng được hết cảm giác rét giá châm vào da thịt, cạnh cụ là chú cún đang nằm bên, bình an, trung thành, nhẫn nại, thủy chung.

Anh nói về cảm xúc điều sâu kín bật ra khiến anh vẽ tác phẩm “Bạn của người già”: Người ta khi càng lớn tuổi càng trở nên đơn độc, trong thời đại này, điều đó càng rõ. Không phải vì họ bị bỏ rơi mà vì hoàn cảnh xã hội ngày càng trở nên bận rộn với nhịp sống chóng mặt, sự quan tâm đến nhau dần trở nên lỏng lẻo…

Nhu cầu cần cho người già về mặt tinh thần là bạn bè để chia sẻ, trao đổi với nhau những cái vặt vãnh nhất; song le cũng gặp phải trở ngại vì sức khỏe, phương tiện đi lại… Sự có mặt của con chó như một người bạn là một cần thiết bù đắp vào nỗi cô đơn. Một con vật vừa thân thiện, có nghĩa và không bao giờ phản bội. Nó vừa là niềm vui đồng thời cũng là người bảo vệ, giúp đỡ chuyên cần và chịu đựng làm vừa lòng bất cứ thời gian nào... Đây là lý do mà tôi rất quý loài chó.

Thưởng lãm tranh là chìm đắm vào một không gian vô ngôn mà tràn đầy tâm tưởng.

Tôi cũng đặc biệt yêu thích dòng tranh của anh sáng tác trên cảm hứng vẻ đẹp nội tâm của người phụ nữ. Nhiều bức rất giản dị, tiết chế chi tiết, trong veo đến độ tôi nhận ra anh có một tình cảm rất nâng niu, trân quý vẻ đẹp nữ giới - anh mô tả vẻ đẹp ấy trong thứ ánh sáng thuần khiết, tinh khôi, đến độ thiêng liêng, mong manh… mà đem lại sự bình an đến ngỡ ngàng, như khi chiêm ngắm giấc ngủ bình yên của cô gái cuộn trong chiếc chăn xanh.

Cả một không gian tranh mang lại vẻ bình yên ngọt ngào, êm dịu như cách mà họa sĩ chuyển giao đến người thưởng lãm về sự trân quý vẻ đẹp phái nữ “em là phấn thơm cho rừng chút hương/Là lời hát ca cho trần gian”.

Như đọc được điều tôi đang nghĩ, họa sĩ Nguyễn Trọng Khôi cởi mở “Vẻ đẹp tâm hồn, phẩm giá của người phụ nữ cũng giống như vẻ đẹp thiên nhiên, mang tới một không gian yên bình, không có những bất trắc, đố kỵ, hận thù, phân chia đẳng cấp… Ở họ, mọi nỗi buồn vui của đời người đều theo mạch của thiên nhiên và chính họ là phần tinh tế, tinh túy của cuộc đời”.

Cái làm tôi mê mẩn những tác phẩm hội họa Nguyễn Trọng Khôi chính là sự tiết giản các chi tiết, phá bỏ sự nắn nót cầu kỳ thường thấy trong những bức tranh vẽ theo trường phái siêu thực. Trong một dòng chảy cuộc sống quá bộn bề chi tiết sự việc, một dòng chảy với tốc độ thác lũ cộng với sự hỗ trợ của kỹ thuật tiên tiến thì nhiếp ảnh đang thực sự soán ngôi khi muốn phô bày vẻ đẹp chi tiết ngổn ngang sinh động.

Tranh của Nguyễn Trọng Khôi vì thế vô cùng cuốn hút người thưởng lãm bởi sự chắt lọc chi tiết, với kỹ thuật sắc màu trong veo như pha lê trong từng nét cọ, khiến cho người xem có cảm giác đạt tới sự thanh thoát, thanh lọc tâm hồn, đạt tới cảnh giới của trạng thái thiền, giao cảm, thẩm thấu trọn vẹn với nhân vật và nội hàm tác phẩm.

Anh nói tiếp: “Tôi muốn trở lại với tính bổn thiện của vạn vật, với sự bình an đầy màu nhiệm của vạn vật. Trở lại với thiên nhiên và hòa nhập vào không gian đó, chiêm ngưỡng, khám phá những bí ẩn của một không gian đầy tính ẩn dụ”.

Vẽ những đường nét đơn giản mà thực ra vô cùng tinh tế, kể những câu chuyện đời thường mà thực ra mang lại nhiều suy ngẫm, đó chính là cách mà họa sĩ Nguyễn Trọng Khôi cống hiến cho nghệ thuật mỹ thuật nước nhà: thấp thoáng trừu tượng trong hiện thực, dù chỉ là viên sỏi hòn đá vô tri trong tác phẩm, nó cũng làm người thưởng lãm rung động dài lâu.

Bất chợt tôi nhớ tới một lời ca bất hủ của Trịnh Công Sơn “Làm sao em biết bia đá không đau? Ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau…”. Chúng ta cần có nhau để bình an hoan hỷ và người họa sĩ luôn nỗ lực kết nối mọi tâm hồn bằng tác phẩm kiệm lời mà mênh mông cảm xúc giao cảm của anh.