Đồng hành cùng doanh nghiệp vượt khó

Thực hiện Chỉ thị 11: Từ tự cứu, đến mong ước đồng hành

Doanh nghiệp đang khó chồng khó

Dịch Covid-19 đang lây lan ra khắp thế giới, đẩy hàng loạt doanh nghiệp sản xuất vào tình cảnh khốn khó. Dự báo nếu dịch kéo dài còn đặt không ít doanh nghiệp trước nguy cơ phá sản vì khan hiếm, đứt gãy nguồn cung nguyên vật liệu sản xuất.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), sau Tết, các doanh nghiệp vẫn còn nguyên liệu tồn kho, nhưng lượng tồn kho này cũng chỉ đủ đảm bảo sản xuất trong một khoảng thời gian ngắn, đến khoảng cuối tháng 3 thì lượng nguyên liệu tồn kho này sẽ hết. Cụ thể với ngành dệt may, có đến 70% nguyên phụ liệu của ngành này nhập khẩu từ Trung Quốc. Nhưng dịch bệnh đã khiến nhiều nhà máy ở Trung Quốc ngưng hoạt động dẫn đến nguy cơ thiếu nguyên phụ liệu trầm trọng cho nhiều doanh nghiệp Việt Nam. Hội Dệt may - Thêu đan TP. Hồ Chí Minh (AGTEK) đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cùng UBND TP. Hồ Chí Minh kiến nghị tháo gỡ khó khăn.

Đang có nhiều sự hỗ trợ kịp thời đối với các doanh nghiệp nhằm tháo gỡ khó khăn hiện nay

Sở Công thương TP. Hồ Chí Minh cho biết, 2 tháng đầu năm xuất khẩu của các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may thành phố đã sụt giảm tới 10,8% so với cùng kỳ và chỉ đạt 773 triệu USD. Dự báo các tháng tới có thể việc xuất khẩu sẽ còn giảm hơn vì nhiều doanh nghiệp vẫn chưa thể tìm được nguồn cung nguyên liệu mới phù hợp (nếu có thì giá thành đội lên tới 15% so với hiện tại) và cầu thị trường có thể sụt giảm do dịch bệnh vẫn tiếp tục gia tăng tại nhiều quốc gia.

Vài ngày qua, tình hình thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc đã bắt đầu được đẩy nhanh, khiến nguyên liệu dệt may, linh kiện điện tử, máy móc phục vụ sản xuất nhập về gia tăng giúp các doanh nghiệp sớm có nguyên liệu, tránh được cảnh gián đoạn sản xuất.

Được biết, ngành dệt may Việt Nam đang nhập khẩu khoảng 60% vải, hơn 55% xơ sợi và khoảng 45% phụ liệu từ Trung Quốc phục vụ cho sản xuất mỗi năm. Các sản phẩm của ngành công nghiệp điện - điện tử (trong đó bao gồm điện thoại và TV) là các mặt hàng có kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2019 đạt 13,8 tỷ USD.

Tương tự với ngành sản xuất, lắp ráp ô tô, năm 2019, Việt Nam nhập khẩu gần 4 tỷ USD phụ tùng linh kiện ô tô, trong đó nhập khẩu từ Trung Quốc là 0,7 tỷ USD, chiếm 17,54% tổng kim ngạch nhập khẩu...

Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch AGTEK chia sẻ, trước thông tin nhiều nước đã thông báo đóng cửa biên giới và sân bay, trong đó, Liên minh châu Âu (EU) đã quyết định đóng cửa biên giới trong 30 ngày để ngăn chặn đại dịch, đồng nghĩa việc giao thương giữa EU với các nước gần như đóng băng. Đã có nhiều khách hàng tại châu Âu hủy đơn hàng với doanh nghiệp trong nước. Với những đơn hàng đã sản xuất thì phải đợi dịch bệnh chuyển biến tốt hơn mới có thể xuất đi được. Mức độ ảnh hưởng chưa thể nói trước nhưng chắc chắn là không hề nhỏ.

Chính phủ vào cuộc mạnh mẽ

Bối cảnh này đẩy doanh nghiệp vào thế “khó chồng khó” do vốn nằm im, trong khi vẫn phải mua thêm nguyên liệu mới để duy trì sản xuất. Còn nếu tạm ngưng sản xuất, cho lao động nghỉ việc, giãn việc làm thì vẫn phải trả lương để giữ nhân công và sẽ phát sinh một khoản chi phí khá lớn, đại diện AGTEK nhấn mạnh

Theo một khảo sát đối với hơn 1.200 doanh nghiệp về ảnh hưởng của dịch Covid-19 tới hoạt động kinh doanh, nếu dịch bệnh kéo dài 6 tháng, 74% doanh nghiệp cho biết sẽ phá sản, chủ yếu do doanh thu không thể bù đắp các khoản chi cho hoạt động như trả lương, lãi vay ngân hàng, thuê mặt bằng... Ngoài ra, gần 30% mất 20-50% doanh thu, 60% doanh nghiệp thậm chí giảm hơn một nửa doanh thu.

Tình hình cũng diễn ra tương tự với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, du lịch khó khăn buộc phải sa thải nhân viên, hay ngành công nghiệp có tính gia công cao, sử dụng nhiều lao động là dệt may và lắp ráp điện tử. Nếu không sớm tìm cách khắc phục, số lao động bị mất việc sẽ tăng đột biến trong thời gian tới.

Trước thực trạng trên, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chỉ thị số 11/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19. Đây được coi là “phao cứu sinh” giúp cộng đồng doanh nghiệp trụ vững. Giới chuyên gia đánh giá, Chỉ thị 11 thể hiện sự quyết tâm, quyết liệt và đồng hành nhanh chóng, kịp thời của Chính phủ với người dân và doanh nghiệp. Những động thái của Chính phủ đưa ra, cụ thể là Chỉ thị 11 nhằm tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng doanh nghiệp là rất kịp thời. Các giải pháp đồng bộ này rất quan trọng, các doanh nghiệp và hộ sản xuất kinh doanh đều đang mong đợi.

Về phía ngành Ngân hàng, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thống đốc NHNN, sự vào cuộc khẩn trương của các vụ, cục, đơn vị chức năng, NHNN đã nhanh chóng xây dựng, hoàn thiện và ban hành Thông tư 01 quy định về việc TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi vay, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Quan điểm xây dựng Thông tư là tạo điều kiện tối đa về thẩm quyền trách nhiệm để các TCTD phối hợp cùng với khách hàng vay vốn xem xét quyết định mức độ thời gian, hỗ trợ doanh nghiệp tái cơ cấu các khoản vay, các khó khăn do tác động của dịch bệnh. Đồng thời, Thông tư mới cũng sẽ làm rõ trách nhiệm của các TCTD và khách hàng vay vốn khi thực hiện chính sách hỗ trợ này, đảm bảo đúng đối tượng, tính khách quan và không được lợi dụng.

Với tinh thần nỗ lực, sẵn sàng chia sẻ mọi khó khăn, đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân, trong thời gian qua, ngành Ngân hàng đã triển khai nhiều biện pháp như: giảm lãi suất, giãn, hoãn nợ; miễn, giảm một số loại phí giao dịch thanh toán… để hỗ trợ khách hàng bị thiệt hại do dịch Covid-19 gây ra.

Cũng trong động thái chung tay hỗ trợ những doanh nghiệp bị giảm nguồn cung nguyên liệu đầu vào, giảm thị trường tiêu thụ sản phẩm, giảm lao động tạm thời do phải cách ly phòng dịch... sẽ được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất (tối đa 12 tháng) trong thời gian xảy ra dịch cho đến khi Thủ tướng Chính phủ có quyết định công bố hết dịch.

Bộ Tài chính đề xuất Gói gia hạn nộp thuế thực hiện trong thời gian 5 tháng, với số tiền là hơn 30 nghìn tỷ đồng với 3 nhóm đối tượng, trong đó chủ yếu là DNNVV; doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ; các đối tượng thuộc các ngành kinh tế chịu ảnh hưởng lớn từ dịch Covid-19. Dự kiến, các đối tượng được gia hạn sẽ phải nộp thuế vào thời điểm từ tháng 10 đến hết tháng 12/2020.

Chỉ thị đã được ban hành kịp thời, song cần khẩn trương xây dựng các tiêu chí thực thi và tính toán cách thức thực hiện thật hiệu quả, đặc biệt là khâu giám sát để tránh các rủi ro với nền kinh tế. Tổng cả 2 gói này là 280 nghìn tỷ đồng, số tiền rất lớn với nền kinh tế hiện nay. Để mang lại hiệu quả cao, bên cạnh việc khẩn trương xây dựng các tiêu chí thực thi và tính toán cách thức thực hiện thật hiệu quả, cần giám sát chặt chẽ để hạn chế đến mức thấp nhất các rủi ro với nền kinh tế, TS. Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế khuyến nghị.