ECB bắt đầu thu lại các biện pháp kích thích

Hút mạnh tiền khỏi hệ thống

ECB vừa yêu cầu các ngân hàng trong khu vực đồng tiền chung Euro phải hoàn trả 296 tỷ euro trong số 2,1 nghìn tỷ euro mà các ngân hàng đã vay ECB theo cơ chế tái cấp vốn dài hạn có mục tiêu (TLTRO). Thời gian hoàn trả là tự nguyện và bắt đầu từ ngày 23/11.

Mặc dù con số này ít hơn kỳ vọng của các nhà phân tích là khoảng 500 tỷ euro, song đây vẫn là đợt rút tiền mặt lớn nhất khỏi hệ thống tài chính trong lịch sử 22 năm của khu vực đồng euro.

Bên ngoài trụ sở ECB tại Frankfurt, Đức

Theo các nhà phân tích, động thái này là một phần trong nỗ lực của ECB nhằm chống lại lạm phát cao kỷ lục ở khu vực đồng euro bằng cách tăng chi phí tín dụng. Đây cũng là bước đi đầu tiên hướng tới việc thu hồi nhiều thanh khoản hơn nữa vào năm tới bằng cách cắt giảm danh mục đầu tư trái phiếu trị giá hàng nghìn tỷ euro.

“Những khoản trả nợ sớm này làm giảm bảng cân đối của Eurosystem và do đó góp phần bình thường hóa chính sách tiền tệ nói chung, điều cần thiết để đưa lạm phát trở lại mục tiêu trong trung hạn”, Isabel Schnabel - Thành viên hội đồng quản trị của ECB cho biết.

Trước đó ECB đã thực hiện ba lần tăng lãi suất với cường độ lớn để kiềm chế lạm phát đang ở mức cao kỷ lục tại khu vực Eurozone. Lần tăng lãi suất đầu tiên của ECB trong hơn 11 năm vào ngày 21/7 khi cơ quan này quyết định tăng các mức lãi suất chủ chốt thêm 50 điểm cơ bản, gấp đôi so với dự kiến ban đầu. Tiếp đó tại cuộc họp chính sách diễn ra ngày 8/9, ECB quyết định tăng lãi suất thêm tới 75 điểm cơ bản - mức tăng cao nhất trong lịch sử của ngân hàng này. Mức tăng này một lần nữa được thực hiện tại cuộc họp ngày 27/10.

Phát biểu tại cuộc họp báo sau cuộc họp chính sách tháng 10, Chủ tịch ECB Christine Lagarde cho biết, cơ quan này sẽ làm những gì phải làm, đó là việc tăng lãi suất nhằm bảo đảm ổn định giá cả, qua đó hạn chế những thiệt hại cho nền kinh tế.

Tác động thế nào?

Theo các nhà phân tích, các nhà hoạch định chính sách của ECB sẽ theo dõi phản ứng của thị trường tiền tệ sau khi bị rút bớt một lượng lớn thanh khoản, từ đó xem xét cách thức để có thể tiến hành đảo ngược Chương trình mua tài sản trị giá 3,3 nghìn tỷ euro tại cuộc họp chính sách ngày 15/12.

Song do thời hạn hoàn trả là tự nguyện nên các nhà phân tích đã cảnh báo rằng một số ngân hàng có thể chọn đợi đến thời hạn tiếp theo vào ngày 21/12 để có cái nhìn rõ hơn về tình trạng bảng cân đối kế toán của mình. “Thời hạn trả nợ vào tháng 12 có thể vẫn còn nhiều khoản hoàn trả lớn hơn”, Frederik Ducrozet - Trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế vĩ mô của Pictet Wealth Management cho biết.

Mặc dù khoản hoàn trả TLTRO sớm này là tự nguyện, nhưng ECB đã khuyến khích các ngân hàng loại bỏ các khoản vay đó bằng cách loại bỏ trợ cấp lãi suất vào tháng trước. Tác động lớn nhất từ các khoản hoàn trả có thể được nhìn thấy ở các quốc gia ngoại vi, nơi sẽ chứng kiến một tỷ lệ lớn hơn trái phiếu chính phủ của họ quay trở lại thị trường sau khi bị “khóa” tại ECB làm tài sản thế chấp cho các khoản vay TLTRO.

Một mục tiêu hướng tới nữa của ECB là thị trường tiền tệ, trong đó các ngân hàng cho nhau vay trong một thời gian ngắn. Trong nhiều năm qua hoạt động của thị trường này khá èo uột do chính sách của ECB vì các ngân hàng không thể tìm thấy trái phiếu chất lượng cao để sử dụng làm tài sản thế chấp để vay hoặc không có động cơ để làm như vậy khi họ có thể “gõ cửa” ECB để nhận các khoản vay được trợ cấp thông qua TLTRO.

Tuy nhiên theo các nhà phân tích, đi kèm với động thái này, ECB có thể cần giới thiệu một cơ chế tài trợ dài hạn mới cho các ngân hàng, mặc dù với các điều khoản kém hào phóng hơn, nếu các ngân hàng gặp khó khăn.