G20 tìm cách dung hòa những khác biệt

	IMF kêu gọi khắc phục sự mất cân bằng thương mại
	Lãnh đạo tài chính G20 ngầm chấp nhận Mỹ, bỏ cam kết thương mại tự do

“Chật vật” tìm tiếng nói chung

Hội nghị thượng đỉnh G20 năm nay diễn ra ở Hamburg (Đức) trong các ngày 7-8/7, trong bối cảnh tình hình chính trị và kinh tế thế giới đang có những biến chuyển phức tạp, sự chia rẽ giữa Mỹ với các thành viên khác trong G20, cùng với đó là những vấn đề lớn mang tính toàn cầu như tăng trưởng kinh tế, thương mại, tài chính quốc tế, biến đổi khí hậu, di cư, việc làm…

Do đó, hội nghị được đánh giá là cơ hội để lãnh đạo các nước lớn vượt qua bất đồng, tìm tiếng nói chung trong nhiều vấn đề liên quan tới sự bình ổn và phát triển toàn cầu.

Lãnh đạo các đoàn tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 chụp ảnh chung

Với chủ đề “Định hình một thế giới kết nối”, hội nghị đã tập trung vào ba nội dung chính là bảo đảm sự ổn định, tạo nền tảng tự cường cho tương lai và cam kết nâng cao trách nhiệm, với hai nghị trình chính là biến đổi khí hậu và thương mại tự do.

Trong tuyên bố cuối cùng được lãnh đạo G20 nhất trí, 19 thành viên của G20 thừa nhận quyết định của Mỹ rút khỏi Hiệp định Paris 2015 về chống biến đổi khí hậu. Như vậy chỉ có riêng Mỹ sẽ tiếp tục thực thi chính sách năng lượng dựa vào than đá, dầu mỏ và xuất khẩu khí đốt từ đá phiến - chính sách đi ngược với mục tiêu của Liên Hợp quốc về phát triển kinh tế, đồng thời giảm dần mức phát thải trong ngành công nghiệp.

Các nhà phân tích cho rằng việc Mỹ rút khỏi Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu được xem là một bước tiến đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump, mở đường cho người đứng đầu Nhà Trắng theo đuổi các chủ trương về thúc đẩy việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đồng thời mở cửa cho các nước tiếp tục sử dụng loại nhiên liệu vốn được cho là nguyên nhân gây ra hiện tượng ấm lên toàn cầu này.

Tuy nhiên, phía Mỹ cũng cam kết sẽ hợp tác chặt chẽ để hỗ trợ các nước khác được tiếp cận và sử dụng nhiên liệu hóa thạch hiệu quả và thân thiện với môi trường hơn, cũng như hỗ trợ triển khai các nguồn năng lượng sạch và tái tạo khác.

Thương mại cũng là một vấn đề nổi cộm khác của Hội nghị thượng đỉnh G20 kỳ này. Kể từ Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Washington (Mỹ) vào năm 2008, đây luôn là nội dung được ưu tiên hàng đầu trong các chương trình nghị sự.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định, cùng với sự bất đồng về vấn đề biến đổi khí hậu, sự khác biệt ngày càng gia tăng giữa Mỹ và các thành viên khác về thương mại đã biến hội nghị năm nay từ một sự kiện ngoại giao thường niên trở thành một trong những hội nghị “sóng gió” nhất trong lịch sử diễn đàn quốc tế đa phương này.

Cụ thể, thông cáo báo chí cho biết G20 đã cam kết “tiếp tục chống chế độ bảo hộ công nghiệp trong nước”, nhưng để xoa dịu Mỹ, G20 đã ghi nhận “vai trò của các công cụ bảo hộ thương mại hợp pháp". Có thể thấy từ trước tới nay, diễn đàn G20 luôn cổ súy cho thương mại tự do, song lần này do phải tính tới quan điểm thiên về hướng bảo hộ mậu dịch của Mỹ, tuyên bố chung đã phải nhấn mạnh vai trò của các biện pháp tự vệ trong thương mại.

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử G20, vấn đề này được nêu ra. Nhưng không chỉ mình Mỹ hài lòng, mà nhiều nước châu Âu khác cũng muốn trong tương lai sẽ có thể tự vệ trước nạn bán phá giá, chủ yếu là từ Trung Quốc.

Ngoài những nội dung chính là vấn đề thương mại và chống biến đổi khí hậu, các điểm còn lại trong Tuyên bố chung đã thể hiện quan điểm của nhóm G20 đối với các vấn đề khác nhau của thế giới, bao gồm minh bạch tài chính, đảm bảo an ninh lương thực, hợp tác giải quyết khủng hoảng di cư và chống khủng bố… Trong đó Tuyên bố chung về ngăn chặn tài trợ khủng bố được coi là một điểm sáng đạt được tại hội nghị năm nay, theo đó G20 nhất trí tăng gấp bội các nỗ lực ngăn chặn nguồn tài chính của các nhóm cực đoan.

Khẳng định vai trò dẫn dắt của G20

Được coi là “sân chơi” của những nền kinh tế lớn nhất thế giới, với 12 lần tổ chức hội nghị thượng đỉnh, không thể phủ nhận rằng cho đến nay, G20 - với quy mô chiếm gần 90% GDP toàn cầu, 65% dân số thế giới và đóng góp tới 80% tăng trưởng kinh tế toàn cầu và thương mại quốc tế - đã từng bước chứng minh khả năng và thực lực trong việc trở thành “đầu tàu” dẫn dắt nền kinh tế thế giới.

Tuy nhiên, trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động về mặt chính trị-an ninh lớn gần đây, cùng với tăng trưởng GDP của các nền kinh tế mới nổi đang chậm lại, trong khi sự phục hồi của các nền kinh tế phát triển vẫn mong manh, thách thức của G20 trong giải quyết những vấn đề toàn cầu là không hề nhỏ.

Dù G20 đã đạt được những kết quả nhất định nhưng các nhà phân tích cho rằng hội nghị năm nay cũng cho thấy khoảng cách lớn trong cách tiếp cận các vấn đề nổi cộm của thế giới hiện nay. Nhưng dẫu vậy, Hội nghị thượng đỉnh G20 cũng đã thể hiện nỗ lực hợp tác của cộng đồng quốc tế vì sự phát triển chung của nhân loại. Giới chuyên gia quốc tế đều có chung nhận định rằng “nếu G20 không thể giải quyết được các vấn đề toàn cầu, sẽ không có thực thể nào đủ sức giải quyết được”.

Vì vậy, dù dư luận có những đánh giá trái chiều về Tuyên bố chung của hội nghị, nhất là việc 19 thành viên G20 công nhận quyết định của Mỹ rút khỏi Hiệp định Paris chống biến đổi khí hậu, việc thuyết phục được các nhà lãnh đạo G20 ủng hộ văn kiện cuối cùng này với cam kết về tất cả các lĩnh vực thương mại, tài chính, năng lượng và hỗ trợ châu Phi vẫn được coi là thắng lợi của hội nghị lần này.

Việc cơ bản dung hòa và thỏa hiệp những khác biệt về lợi ích giữa các nước trong các vấn đề chung được xem là cốt lõi thành công của G20.