Giá lương thực tăng, ngành nào hưởng lợi?

Dữ liệu mới nhất của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hiệp quốc (FAO) cho thấy, chỉ số giá lương thực trên toàn cầu trong tháng 4/2021 đạt trung bình 120,9 điểm, tăng 1,7% so với hồi tháng 3/3021, cao hơn tới 30,8% so với cùng kỳ năm 2020 và chạm mức cao kỷ lục kể từ tháng 5/2014. Đây cũng là tháng thứ 11 liên tiếp ghi nhận giá lương thực trên toàn thế giới tăng lên. Mức giá hiện nay chỉ còn thấp hơn khoảng 12% so với mức cao nhất mọi thời đại được xác lập vào tháng 2/2011.

Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo, nhu cầu tiêu thụ gạo toàn cầu trong niên vụ 2021-2022 sẽ tăng 7,9 triệu tấn so với niên vụ 2020-2021, đạt mức kỷ lục 513,3 triệu tấn. Vì vậy mặc dù giảm nhẹ trong tháng 4/2021, song báo giá gạo xay xát hạt dài 5% tấm gạo của Việt Nam vẫn ở mức cao. Trong tuần kết thúc vào ngày 11/5/2021 đạt 495 USD/tấn, không thay đổi so với tuần kết thúc vào ngày 6/4, song giá cao hơn khoảng 10 USD/tấn so với gạo cùng loại của Thái Lan.

Ảnh minh họa

Chỉ số giá đường bật tăng mạnh nhất trong tháng 4 với mức tăng 3,9% so với tháng 3/2021 và cao hơn 60% so với cùng kỳ tháng 4/2020 do nhu cầu tăng mạnh từ lo ngại nguồn cung đường sẽ bị thiếu hụt trong niên vụ 2020/2021 khi thu hoạch mía đường tại Brazil diễn ra chậm và thời tiết xấu làm giảm sản lượng đường của Pháp. Tổ chức Đường quốc tế (ISO) dự báo, thị trường đường thế giới trong niên vụ 2020-2021 sẽ chuyển từ tình trạng cung vượt cầu sang cung không đủ cầu với mức thiếu hụt là 3,5 triệu tấn. Do vậy, giá đường thế giới sẽ tiếp tục xu hướng tăng trong năm 2021.

Theo các chuyên gia nguồn cung bị gián đoạn, tỷ lệ dự trữ nông sản thấp và đồng USD suy yếu có thể là nguyên nhân khiến giá lương thực tăng cao gần đây. Thời tiết bất lợi và sự phục hồi nhanh hơn kỳ vọng tại Trung Quốc sẽ tiếp tục thúc đẩy giá tăng trong những tháng còn lại của năm 2021.

Với diễn biến này các doanh nghiệp xuất khẩu gạo và sản xuất đường sẽ được hưởng lợi lớn. Giá gạo và đường tại Việt Nam đã tăng tương ứng 18,6% và 31,8% so với đầu năm theo giá lương thực thế giới.

CTCK VNDirect kỳ vọng các công ty sản xuất gạo sẽ mở rộng biên lợi nhuận gộp trong giai đoạn tiếp theo khi đại dịch Covid-19 đã buộc nhiều quốc gia phải tăng cường dự trữ lương thực, đặc biệt là gạo, từ đó đẩy giá gạo tăng. Nhiều doanh nghiệp ngành gạo còn được hưởng lợi với hàng tồn kho giá thấp. Như CTCP Tập đoàn Lộc Trời (LTG) đã có các đơn hàng cố định trong nước và quốc tế vào tháng 2, 6 và 9 hàng năm, giá gạo thế giới tăng sẽ hỗ trợ cho doanh thu xuất khẩu của công ty và cải thiện biên lợi nhuận mảng gạo. Bên cạnh đó, trong năm 2021, LTG sẽ tập trung vào các đơn hàng xuất khẩu sang EU với mặt hàng gạo thơm Jasmine 85 để được hưởng ưu đãi thuế 0% trong khuôn khổ hiệp định EVFTA. Kết quả kinh doanh của LTG cũng đang minh chứng xu hướng này. Quý I/2021, doanh thu thuần của LTG đạt 2.397 tỷ đồng cao gấp 3,3 lần cùng kỳ năm ngoái, trong đó ghi nhận doanh thu tăng cao từ thuốc bảo vệ thực vật và lương thực lần lượt đóng góp 65% và 25% trong doanh thu của tập đoàn. Sau khi trừ chi phí, LTG lãi sau thuế 183,6 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm ngoái lỗ 37 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế công ty mẹ đạt gần 182 tỷ đồng tương đương EPS đạt 1.918 đồng.

Với CTCP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An (TAR), việc phát triển thị trường gạo sạch và gạo hữu cơ dành cho khách hàng tầm trung và cao cấp tại thị trường nội địa và đang triển khai mở rộng ra các siêu thị của các nước phát triển, tham gia chuỗi các tập đoàn sản xuất bún phở, cùng với việc mở rộng xuất khẩu là nền tảng để công ty đặt mục tiêu doanh thu 3500 tỷ đồng tăng 29% so với cùng kỳ 2020, lợi nhuận trước thuế tăng 25,5% đạt 105 tỷ đồng, cổ tức dự kiến 20%. TAR đang hướng tới mục tiêu chiếm 50% sản lượng gạo xuất khẩu cả nước trong đó 30% là gạo thơm và gạo thương hiệu vào năm 2030

Với đường, bên cạnh giá tăng, các doanh nghiệp trong ngành đường còn được hưởng lợi từ quyết định mới về thuế chống bán phá giá. Vì vậy các doanh nghiệp sản xuất đường như QNS có thể tận dụng xu hướng tăng giá đường và mở rộng biên lợi nhuận gộp mảng kinh doanh này do có quy mô lớn thứ hai về vùng nguyên liệu mía để sản xuất đường.

Các công ty phân bón cũng được hưởng lợi gián tiếp từ nhu cầu tăng cao do nông dân tăng sản xuất để tận dụng xu hướng giá lương thực tăng. Mặc dù giá dầu thô tăng, song VNDirect kỳ vọng tác động tích cực của nhu cầu phân bón tăng sẽ bù đắp lẫn nhau, để lại 1 chút lợi thế cho DCM và DPM.

Tuy nhiên các công ty sản xuất sữa, thức ăn chăn nuôi, dầu ăn và thịt có thể bị ảnh hưởng khi hầu hết nguyên liệu đầu vào là ngũ cốc và dầu phải nhập khẩu. Nhu cầu nhập khẩu của khu vực châu Á tăng đã khiến chỉ số giá sữa và các sản phẩm từ sữa của FAO đã tăng 1,2% trong tháng trước. Chỉ số giá các loại ngũ cốc của FAO trong tháng 4/2021 tăng 1,2% so với tháng 3 trước đó và cao hơn 26% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, giá ngô hiện cao hơn 66,7% so với cùng kỳ năm ngoái và chạm mức cao nhất kể từ tháng 6/2013 trở lại đây.