Gỡ khó để Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ phát triển

	Vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ: Phấn đấu tăng trưởng GRDP bình quân đạt khoảng 7-7,5%/năm
	Đổi mới tư duy để Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ phát triển nhanh, bền vững

Hội nghị có chủ đề “Liên kết - Đột phá từ kinh tế biển - Phát triển nhanh và bền vững”. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị. Hội nghị có sự tham dự của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, đại diện các bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo 14 tỉnh Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ, cùng cộng đồng doanh nghiệp (DN) trong và ngoài nước…

Toàn cảnh hội nghị

Đây là hội nghị nhiều ý nghĩa, được tổ chức không chỉ với mục đích công bố Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW, mà còn cụ thể hóa nghị quyết bằng các nguồn lực triển khai thực hiện cụ thể thông qua hình thức xúc tiến đầu tư, kêu gọi sự quan tâm của các nhà đầu tư, hiệp hội doanh nghiệp trong nước, quốc tế, các đối tác phát triển trong việc đồng hành với Chính phủ trong triển khai các chương trình, dự án đầu tư có ý nghĩa quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội của vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ.

Vùng duyên hải miền Trung gồm 14 tỉnh từ Thanh Hóa đến Bình Thuận, chiếm 50% số tỉnh giáp biển của cả nước (14/28 tỉnh, thành phố), với chiều dài đường bờ biển 1.900 km, chiếm gần 60% chiều dài bờ biển cả nước. Đây là địa bàn đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước, có vị trí đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển. Khu vực miền Trung vẫn luôn được ví là “mặt tiền” của quốc gia, là cửa ngõ ra biển cho các tỉnh Tây Nguyên.

Sau gần 20 năm thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về Phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ, diện mạo, kinh tế - xã hội của toàn vùng đã có sự phát triển mạnh mẽ. Tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2015-2020 đạt 7,3%, cao hơn mức trung bình cả nước. Quy mô kinh tế của vùng vào năm 2020 (theo giá hiện hành), đã tăng gấp 9,1 lần so với năm 2004. Nhiều địa phương trong vùng như Đà Nẵng, Nghệ An, Thanh Hóa… đã có sự bứt phá mạnh mẽ. Kết cấu hạ tầng được cải thiện, đời sống nhân dân được nâng lên rõ rệt.

Tuy nhiên, trên thực tế nhiều tiềm năng, lợi thế của vùng, nhất là kinh tế biển chưa được khai thác hợp lý và phát huy hiệu quả. Quy mô kinh tế vùng còn nhỏ, GRDP bình quân đầu người thấp. Tăng trưởng kinh tế chưa thực sự bền vững, chất lượng và năng lực cạnh tranh chưa cao. Các khu kinh tế ven biển, cảng biển phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế. Du lịch phát triển chưa bền vững, thiếu đa dạng, sức cạnh tranh quốc tế còn thấp. Liên kết phát triển vùng còn lỏng lẻo, lúng túng, bị động. Đặc biệt, dấu ấn liên kết vùng còn yếu. Thậm chí, đã từng có giai đoạn, chuyện cạnh tranh lẫn nhau, mạnh ai nấy làm, địa phương nào cũng muốn phát triển sân bay, bến cảng đã “níu” đà đột phá đi lên của toàn vùng.

Bên cạnh đó, dù Việt Nam đang là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), song vốn FDI vào Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung ít cả về số dự án và quy mô. Lượng vốn FDI chưa tương xứng với tiềm năng của vùng,

Những “điểm nghẽn”, bất cập này chính là nguyên nhân cơ bản để Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 26-NQ/TW. Đây cũng chính là nền tảng, tiền đề cho sự phát triển của toàn vùng trong thời gian tới đây. Cụ thể, Nghị quyết 26-NQ/TW ngày 3/11/2022 của Bộ Chính trị xác định mục tiêu đến năm 2030, Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ là vùng phát triển năng động, nhanh và bền vững, mạnh về kinh tế biển; có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, có khả năng chống chịu cao với thiên tai, dịch bệnh và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu; có một số trung tâm công nghiệp, dịch vụ, hợp tác quốc tế lớn của cả nước với các khu kinh tế ven biển và hệ thống đô thị ven biển đạt chuẩn quốc gia và khu vực; là cửa ngõ ra biển của vùng Tây Nguyên và nước bạn Lào…

Tầm nhìn đến năm 2045, Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ là vùng phát triển nhanh, bền vững, mạnh về kinh tế biển; có một số trung tâm công nghiệp, dịch vụ, hợp tác quốc tế lớn ngang tầm khu vực châu Á với các khu kinh tế ven biển hiện đại, hệ thống đô thị thông minh, bền vững, có bản sắc riêng, thân thiện với môi trường.

Theo ông Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng: "Nghị quyết 26-NQ/TW có ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện tư duy và tầm nhìn, định hướng chiến lược của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhằm tạo sự chuyển biến có tính đột phá trong chiến lược phát triển vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ. Từ cơ sở đó, trong thời gian tới, các địa phương miền Trung sẽ tiếp tục có những chủ trương nhằm thu hút dự án đầu tư để phát triển kinh tế biển đi kèm với các chính sách ưu đãi thông thoáng. Thực hiện mô hình tăng trưởng và tái cơ cấu các ngành kinh tế của địa phương theo hướng lấy kinh tế biển làm trọng tâm".

Bám sát quan điểm, mục tiêu, đồng thời cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp đã nêu trong Nghị quyết số 26-NQ/TW, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 168/NQ-CP ngày 29/12/2022 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW, trong đó xác định rõ các nhiệm vụ chủ yếu, các giải pháp cụ thể gắn với kế hoạch tổ chức theo lộ trình phù hợp nhằm đạt được các mục tiêu của Nghị quyết.

Không phải ngẫu nhiên mà Hội nghị công bố Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 26/NQ-TW lấy chủ đề là “Liên kết - Đột phá từ kinh tế biển - Phát triển nhanh và bền vững”. Một cách rất rõ ràng, để vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ phát triển đột phá, “chìa khóa” chính là phát triển kinh tế biển và liên kết vùng. Trên thực tế hiện nay, tiềm năng, lợi thế của vùng, nhất là lợi thế về kinh tế biển, chưa được khai thác hợp lý, phát huy có hiệu quả để trở thành nguồn nội lực quan trọng cho phát triển. Kinh tế - xã hội vùng mới chỉ là phép cộng cơ học của các địa phương, chưa mang tính tổng thể dấu ấn của toàn vùng. Các cực tăng trưởng, trung tâm phát triển và vùng kinh tế trọng điểm miền Trung cũng chưa thể hiện rõ vai trò là động lực tăng trưởng, đầu tàu dẫn dắt kinh tế vùng.

Theo Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, Đỗ Trọng Hưng: "Để đẩy mạnh liên kết vùng và phát triển kinh tế biển, cùng với việc đẩy nhanh tiến độ đầu tư các tuyến giao thông theo trục Bắc - Nam, như tuyến đường bộ ven biển, đường bộ cao tốc, đường sắt tốc độ cao, cũng cần ưu tiên nguồn lực, mở rộng đường Hồ Chí Minh phục vụ phát triển khu vực phía Tây, cũng như quan tâm đầu tư các trục giao thông theo hướng Đông - Tây, hình thành các hành lang kinh tế Đông - Tây để kết nối với các tỉnh Tây Bắc, Tây Nguyên và giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ trong Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng nhằm sử dụng hiệu quả các cảng biển trong vùng làm cửa ngõ ra vào cho hàng xuất nhập khẩu từ Myanmar, Lào và Đông Bắc Thái Lan".

Cụm liên kết ngành kinh tế biển gắn với xây dựng các trung tâm kinh tế biển mạnh như mở ra luồng sinh khí mới, đưa kinh tế biển các tỉnh duyên hải miền Trung bứt tốc trong tương lai gần. Trong đó, cụm liên kết ngành kinh tế biển ở Trung Trung Bộ (thuộc vùng biển và ven biển Quảng Trị - Thừa Thiên Huế - Đà Nẵng - Quảng Nam - Quảng Ngãi) với khu vực trọng điểm phát triển ở Đà Nẵng - Thừa Thiên Huế sẽ phát triển, gắn với xây dựng thành trung tâm kinh tế biển mạnh có tầm quốc tế hàng đầu ở Đông Nam Á. Đó là một trong những nội dung quan trọng của Đề án Phát triển Cụm liên kết ngành kinh tế biển gắn với xây dựng các trung tâm kinh tế biển mạnh thời kỳ đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 26/7/2022.

Điểm tựa cho sự phát triển của toàn vùng chính là ý chí, quyết tâm của toàn hệ thống chính trị. Nhưng quan trọng, bên cạnh thể chế, chính sách, cần khơi thông được nguồn lực cho sự phát triển đột phá. Xây dựng cơ chế chính sách đột phá nhằm nâng cao năng lực công nghệ cho hệ thống doanh nghiệp vùng kinh tế trọng điểm miền Trung...

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trăn trở: "Tại sao khu vực Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ có nhiều tiềm năng lại chưa phát triển tương xứng. Người miền Trung trí tuệ có, phẩm chất có, chịu thương, chịu khó. Đây cũng là “túi mưa”, “chảo lửa”, rất khó khăn, nhưng chính khó khăn đó tôi luyện con người bản lĩnh, không ngại khó khăn… Phải chăng do cơ chế chính sách, thách thức và khó khăn chưa nhận diện hết, hay hạn chế yếu kém chưa phát hiện ra?".

Trước những khó khăn, Chính phủ yêu cầu các địa phương cùng xây dựng quyết tâm biến vùng đất này thành vùng đất giàu có, giàu văn hóa và đột phá hơn nữa. Thủ tướng đề nghị các địa phương cần phát huy tối đa tính tự lực, tự cường, không mong chờ, ỷ lại, đi lên từ bàn tay, khối óc, khung trời, cửa biển. Nguồn lực huy động để đầu tư phải hiệu quả, tránh đầu tư dàn trải, đầu tư cho phát triển phải ra tiền. Chọn cái gì ra cái đó, đột phá, chấm dứt dàn trải.

Để thu hút đầu tư, Thủ tướng yêu cầu các địa phương trong vùng phải tạo cơ hội, môi trường tốt thì nhà đầu tư mới “mang tiền đến”. Thủ tướng đề nghị các địa phương tiếp tục lấy người dân, doanh nghiệp là chủ thể trung tâm, làm mục tiêu phát triển.

Về nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu mỗi địa phương phải tiếp tục cụ thể hóa Nghị quyết số 26-NQ-TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 168/NQ-CP ngày 19/12/2022 ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 26-NQ-TW của Bộ Chính trị theo chức năng, nhiệm vụ; xác định nhiệm vụ phải có trọng tâm, trọng điểm; làm cái gì dứt cái đó, tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao…