Gỡ vướng cho hợp tác xã trong liên kết chuỗi

Nhận thức về liên kết chuỗi còn hạn chế

Ông Lê Đức Thịnh - Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, phát triển hợp tác xã (HTX) sẽ giúp thúc đẩy sản xuất theo chuỗi giá trị. Trong liên kết chuỗi giá trị, HTX nông nghiệp vừa đóng vai trò thúc đẩy liên kết ngang giữa các hộ nông dân thông qua tổ chức sản xuất tập thể, vừa thúc đẩy liên kết dọc với doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, các HTX vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế cần tháo gỡ.

Toàn cảnh diễn đàn

Ông Nguyễn Anh Đức - Tổng giám đốc Liên hiệp HTX Thương mại TP. Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) chia sẻ, hiện đóng góp của các HTX trong lĩnh vực thương mại điện tử vẫn còn khiêm tốn. Trong lĩnh vực thương mại hiện đại, số lượng các nhà phân phối là HTX còn ít. Ước tính, các HTX có tỷ trọng đóng góp doanh số dưới 3% trong các nhà phân phối hiện đại lĩnh vực siêu thị.

Đồng thời, đóng góp từ các HTX hoạt động trong lĩnh vực phân phối vẫn còn hạn chế, thị phần của doanh nghiệp thuần Việt trên thực tế chỉ đạt trên dưới 20%. Bên cạnh đó, quy mô sản xuất và cung ứng của các tổ chức HTX chưa có tính chuyên môn hóa cao. Việc liên kết giữa các HTX với các thành phần kinh tế khác còn ít...

Bổ sung thêm, ông Tạ Việt Hùng - Giám đốc HTX Đầu tư Nông trại xanh và phát triển bò Ba Vì cho biết, có HTX bản thân giám đốc cũng chưa hiểu sản xuất chuỗi ra sao. Ngoài ra, công tác làm thị trường và dự báo thị trường của các HTX còn yếu kém, năng lực quản lý điều hành còn hạn chế dẫn đến phương án kinh doanh yếu, các thành viên HTX vẫn còn tâm lý so sánh bán hàng ra ngoài khi giá cả thị trường tăng, tình trạng sản xuất manh mún còn nhiều. Bên cạnh đó, theo các chuyên gia, mối liên kết nông dân - doanh nghiệp cũng còn nhiều bất cập.

Nắm bắt cơ hội trong chuỗi giá trị

Theo bà Nguyễn Thị Hoan - Giám đốc HTX Tài Hoan (Bắc Kạn), trong bối cảnh hiện nay, HTX cần đổi mới tư duy, nắm bắt cơ hội trong chuỗi giá trị. Đồng quan điểm, ông Nguyễn Anh Đức chỉ ra rằng để nắm bắt các xu hướng, HTX cần có tầm nhìn về xu hướng phát triển nhanh của thương mại hiện đại so với thương mại truyền thống với những chuẩn mực đặc thù; nền tảng công nghệ, khoa học kỹ thuật đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc phát triển chuỗi cung ứng và nâng cao giá trị sản phẩm; xu hướng liên kết mở, cùng chia sẻ và phát triển dựa trên năng lực cạnh tranh cốt lõi của cá thể…

Liên quan đến quản trị HTX, ông Lê Văn Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc HTX Xuyên Việt góp ý, HTX muốn phát triển bền vững cần mắt xích quan trọng là hội đồng cố vấn chuyên sâu với sự tham gia của nhà khoa học, chuyên gia, giám đốc HTX “thực chiến” để giúp HTX không bị “mò đường”, “loay hoay” trong phát triển sản phẩm, nguồn nhân lực...

Phát biểu chỉ đạo tại diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, Chính phủ đã ban hành Chính sách khuyến khích phát triển HTX liên kết gắn với chuỗi sản xuất từ năm 2013, ban hành chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.

Theo Phó Thủ tướng, chính sách hỗ trợ hiện nay khá đầy đủ nhưng quan trọng nhất là tổ chức thực hiện. Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương bám sát, quán triệt chủ trương của Đảng, Chính phủ về chính sách phát triển và nâng cao hiệu quả khu vực kinh tế tập thể. Về liên kết theo chuỗi giá trị, Phó Thủ tướng yêu cầu các bên liên quan rà soát cơ chế chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy HTX phát triển bền vững chuỗi giá trị sản phẩm…